Герб горада Ліды, наданы 17 верасня 1590 г.
Galany, gub. Witebska, pow. rzeźycki, osada, gmina. Kościół parafjalny pod wezw. św. Ducha w 1769 r. zbudowany przez Jana lir. Borcha, obecnie własność generała Engelhardta.
Giedrojcie, m-ko i dwór przy trakcie z Wilna do Malat, 6 mil od Wilna, nad jeziorem. Kościół parafialny, poczta. W okolicy Giedrojć zaszła jedna z większych potyczek w 1863 r.-Giedrojcie (Okrniana) dwór przed laty 35-u był rezydencją wraz z kilku innemi majątkami słynnego agronoma i przemysłowca, Rudolfa Jasieńskiego. Po jego śmierci wszystko aż do dziś dnia pochyliło się ku ruinie, lubo nie wyszło z rąk jego spadkobiercy.
Giegrany, dobra w pow. telsz., g. wileńskiej, nad rz. Wardawą, która bierze początek w okolicy Szarnele gminy olsiadzkiej. Niegdyś własność rodziny Węsławskich; dobra po r. 1863 zostały 'skonfiskowane i sprzedane niemcowi, a właściciel wysłany na północ Rosji. Obecny pręż. Wilna (pierwszy polak na tem stanowisku od wprowadzenia samorządu miejskiego), p. Michał Węsławski jest synem ś. p. właściciela Giegran.
Giegużyn, m-ko i dwór w pow. trockim, gub. wileńskiej, położony aa lewym brzegu Wilji. 67 w. od Wilna, a 39 od Trok. Parafjalny kościół: został wybudowany przez kolatorkę Zaleską w r. 1852 pod wezw. N. M. P. Dwór, położony nad brzegiem Wilji, był miejscem zamieszkania znanego przed laty rysownika i ilustratora, Antoniego Zaleskiego. Obecnie dobra pozostają w roku kilku właścicieli rosjan.
Giejstuny, folwark, w pięknem położeniu w pobliżu Borun i Bijuciszek, w pow. oszroiańskim, niegdyś miejsce urodzenia i ulubiona siedziba zasłużonego poety Ant. Edw. Odyńca. Po jego śmierci został sprzedany przez córkę p. Marję Chomentowską włościanom miejscowym, którzy rolę i łąki podzielili na oddzielne kolonje, a ogrody zniszczyli. Dwór pamiątkowy poety spalił się doszczętnie, w 1895 r. W rękach rodziny Odyńców pozostał już tylko mały folwark w pobliżu, Kumelany.
Giesztowty, pow. lidzki, gub wił., nad rzeką Dzitwą, wpadającą do Niemna i rzeczką Upiastnią, wpadającą do Dzitwy, położone, zamieszkałe do dziś przez ród Giesztowtów vel Giejsztowtów. Ród ten, jak niesie tradycja litewsko-pruska (od litewskiego słowa "Gieja"-śpiewać,-wajdelota), i uchodząc mordów krzyżackich po różnych kolejach losu, uzyskawszy przywilej W. Ks. Litewskiego, osiedlił się nad Mereczanką w późniejszym czasie, przyj ąwszy herb, "giejsz" wskutek koligacji z Giedygołdami, część takowego osiedliła się w dzisiejszej swej posiadłości przeszło lat 500 temu, o czem świadczą doku ncu Li. Reprezentując stany na sejmie Horodelskim, nie zgodzili się zmienić swego nazwiska na polskie. Podczas najazdów szwedzkich, za Jana Kazimierza, szwedzi, obwarowawszy się od Radunia, przy wsi dziś zwanej Horodyszczem, czego są ślady dotąd, a także od Pielosy na kamiennej grobli, znaleźli się w niedostępnej miejscowości i rozłożyli sio obozem w zamożniejszej posiadłości, Giesztowtach, jednak, będąc ciągle napastowani przez szlachtę pod przewodnictwem tychże Giesztowtów z błot dzitwiańskich przez Dzitwę, musieli udiodzić po specjalnie zrobionych mostach, a na błotach słali groble budowlami Griesztowtów w kierunku na Ołtuszki, co zachowało się w dzitwiańskich błotach do dziś na arszyn głębokości; podobnemu losowi uległy wojska Chowańskiego, tylko te przeprawiały się w kierunku na okolicę Smolaki, czego ślady zachowały się na błotach do tego czasu. Potwierdzają to zaniesione manifesty o spaleniu i zrabowaniu dokumentów na ziemię, zapisane przez tych właścicieli w grodzie lidzkim. Z ostatniego napadu Szwedów, jeszcze za pamięci starych ludzi egzystował i duży spichrz Giesztowtów, który j był przerobiony przez Szwedów na kirchę. Okoliczne wsie: Gudele, Narkuuy i inne mówiły tylko po litewsku, także kobiety i dzieci nie rozumiały nawet po polsku, a dziś wynarodowiły się i są liczeni jako białoruskie.
Giejszyszki, wieś i dwór w pow. i gub. wileńskiej, o w. 33 od Wilna i wraz z folw. Europa, w pięknej glebie położone, za czasów Rzeczypospolitej stanowiły dziedzictwo Białtozorów. Ostatnio były w rękach ks. Giedroyciów. Ostatni właściciel Cezary ks. Giedroyć zmarnował ten piękny kawał ziemi i sprzedał go w ręce obce. We wsi cerkiew murowana.
Giełgudowski żam., w ruinie już obecnie będący, leży na prawym brzegu Niemna w pow. rosieńskim, gub. kowieńskiej. Od r. 1686 była to niegdyś własność i rezydencja Gielgudów, których smutnej pamięci generał (riełgud okrył się tu właśnie hańbą w r. 1831 i o mil kilka nad granicą pruską został zastrzelony przez podwładnego sobie oficera-rodaka Ruiny zamku w czworobok zbudowanego świadczą o jego niegdyś przepychu i obszerności. Podanie wskazuje, iż był to niegdyś obronny zamek, który' bądź to należał do żmudzinów, bądź też pozostawał w ręku krzyżaków. Pod ruinami ciągną się obszerne lochy. Obecnie zamek ten jest objęty inwentarzem posiadłości rodziny Puslowskich, a największe skrzydło w nim zostało jako tako przerobione na spichrze i składy. Z góry zamkowej, silnie zarośniętej, gdzieniegdzie ma się piękny widok na Niemen.
Giełwany, miasteczko, ludności 1400 dusz, w tej liczbie katolików 300 dusz, reszta izraelici; miasteczko ładne schludne, w niem kościół murowany z cegły i kamienia ciosanego ułożone ściany w formie mozaiki, kościół duży bez wieży z ładnym frontem, zaczęty budować po spaleniu się drewnianego kościoła w 1894 roku, z powodu zatargów pomiędzy parafianami w kwestji narodowościowej polskolitewskiej, pozostał nieskończony aż do naznaczenia na proboszcza księdza Antoniego Szymeluna w 1905 roku, który umiejętnie i mądrze pogodził powaśnione tu dwie narodowości i przez dwa lata wydawszy na dokończenie kościoła 12,615 rubli, doprowadził do końca budowę tej pięknej świątyni. Paratja Griełwańska liczy blizko 6000 dusz, w niej polaków około 4000, a litwinów około 2000, ludność bogata, bo grunta mają bardzo dobre prawie w całej parafji. Na cmentarzu znajduje się ładna murowana kaplica ze stopą cudowną Matki Boskiej na kamieniu pod mensą ołtarza umieszczona, stopa cudowna w oprawie srebrnej, długa ośm cali, szeroka trzy i pół calia. O pół wiorsty od miasteczka znajduje się piękny pałac hr. Gustawa Platera, Od Griełwan do Wilna 9 mil drogi końmi, do kolei najbliższa stacja Zosie. Giełwany w powiecie i gub. wileńskiej. W miasteczku niema ani poczty ani telegrafu, jest zarząd gminny, żydowska synagoga i cerkiew prawosławna drewniana w zupełnej ruinie z 8 parafjanami. W miasteczku w r. 1908 zbudowana i zaprowadzona szkoła dwuklasowa dla chłopców i dziewcząt. Główne zajęcie'mieszkańców rolnictwo. Podanie miejscowe mówi, że gdzie obecnie miasteczko był wielki las, w tym lesie zabłądziła jakaś pani ze swoją służącą, dążąc z Wiłkomierza do Wilna na święto Narodzenia Matki Boskiej, a gdy błądzące zaskoczyła noc w lesie, musiały zanocować w nim przy wielkim kamieniu, na którym objawi ta się Matka Boska i zostawiła ślad swej stopy. Na tem miejscu została wymurowana kaplica do dziś istniejąca i posiadająca tę cudowną stopę. Dopiero w późniejszym czasie został zbudowany drewniany kościół i wielki dwupiętrowy klasztor Franciszkański, który został zabrany 1872 r. i oddany dla parocha prawosławnego, w którego rękach stałemu ulega zniszczeniu.
Gieranony, m-ko i dobra w pow. oszmiańskim, gub. wileńskiej, o w. 70 od Wilna i 42 od Oszmiany. Przed wiekami siedziba z zamkiem możnych na Litwie Gasztoldów, następnie starostwo, które kolejno przechodziło w różne ręce, aż w końcu dostało się jako dobra dochodowe pod władzę artylerji litewskiej w r. 1670. Parafjalny kościół św. Mikołaja wzniósł tu Albrycht Grasztold w r. 1519. Tu w latach 1538-1542 zamieszkiwała Barbarii Radziwiłłówna jako żona Gasztolda. W r. 1796 Gierauony dostały się darem ks. Bezborodko, a po tem już szły z rąk do rąk drogą kupna, aż w końcu dostały się w ręce Samuela Łaniewskiego-Wołka i do dziś pozostają w rękach jego spadkobiercy Ignacego hr. Korwin-Milewskiego. Piękna rezydencja. W pałacu jest nader cenna galerja obrazów mistrzów starych i współczesnych, zwłaszcza zaś nader bogaty zbiór płócien doborowych współczesnych wybitniejszych malarzy polskich. Miasteczko liczy około trzystu mieszkańców.
Gierwiaty, m-ko i dobra w pow. i gub. wileńskiej, na lewym brzegu rz. Losy, o 61 w. od Wilna. Murowany kościół parnfjalny św. Trójcy, fundowany pierwotnie w r. 1526 przez Jana, biskupa wileńskiego. Ludność m-ka wynosi niespełna 200 osób; dobra były niegdyś własnością Odachowskich, następnie przeszły w ręce rodziny Domeyków.
Gile, dobra pow. sieńskiego, jest tu gorzelnia, młyn parowy, niegdyś własność książąt Łukomskich, dziś Zdrojewskich. W dawnych aktach: "Hile".
Głębokie, m-ko pow. dziśnieńskiego położone jest między dwoma jeziorami: Kahalne ( nazwa "Kahalne" widocznie pochodzi od tego, że na jednym z brzegów pobudowane są żydowskie bożnice) i Berezweckie. Pierwsze obszaru ma wiorstę w kwadracie, drugie zaledwie wiorstę długości i miejscami pół wiorsty, a miejscami sążni 50 szerokości. Na przeciwległym brzegu ostatniego, t. j. Berezweckiego jeziora leży "Berezwecz", były klasztor i kościół Bazyijański, fundowany przez ś. p. Józefa Korsaka, wojewodę; obecnie tu osadzonomniszki prawosławne.
Miasteczko Głębokie rozdzie la na dwie części niewielka rzeczka, która płynie z jednego do drugiego jeziora. Jedna część ongiś należała do ks. Wittgenstejna, zamieszkana przeważnie przez żydów, druga zaś do klasztoru Karmelickiego. Na tej drugiej stronie były dwa kościoły, fundowane przez tegoż Józefa Korsaka; jeden tamy, niewielki kościółek (obecnie rozszerzony na wielki kościół staraniem ks. Józefa Zero), drugi Karmelitański, wielki kościół z ogromnym dwupiętrowym klasztorem, wszy stko zabrano na prawośławje, klasztoru ostatnia część sprzedana na cegłę za 390 rubli.
Jedna z ulic miasteczka nazywa się "Zamkowa", widocznie kiedyś był tu zamek, chociaż żadnych śladów i podania niema. Druga ulica "Kopciówka", na której cmentarz grzebalny i kaplica (także zabrana na cerkiew) pod nazwą Kopciówka, nazwa widocznie historyczna. Ludności m. Głębokie ma około 7 tysięcy, dwie trzecie żydów, jedna chrześcijan. Miasteczko dosyć handlowe, masa tu rozmaitych sklepów i sklepików żydowskicli, jest duży polski sklep Towarzystwa spożywczego. Co czwartek odbywają się wielkie kiermasze (jarmarki) przy licznym udziale ludności. Dosyć duża apteka, utrzymana we wzorowym porządku. Miasteczko połączone z większcmi miastami przez kolejkę podjazdową na Święciany i dalej. W odległości 15 wiorst przechodzi kolej Mikołajewska, nowo pobudowana.
Obecnie dwór i część m-ka Głębokie należy do prawosławnego wojskowego Pótyrskiego.
Głuchowicze, wieś i dobra w pow. rzeczyckim, gub. mińskiej, niedaleko Brahina. Niegdyś dobra były dziedzictwem rodziny Rokickich, od r. zaś 1873 przeszły na własność p. Konopkina, który skupił tu w swym ręku około 15 tyś. ziemi i jest dziś znacznym właścicielem w Mińszczyźnie.
Goniądz, in-ko nad Biebrzą w pow. białostockim, gub. grodzieńskiej, o 54 w. od Białegostoku, i 80 w. od Grodna położone. Niegdyś ważny punkt handlowy, dziś jest tu stacja k. z. Brzcsko-Grajewskiej, o w. 24 od Grajewa, a 6 i pół od Goniądza położona. Miasteczko liczy 5500 mieszk., parafjalny kościół św. Agnieszki M., wzniesiony w 1774 r. W rynku miasta zachował się ratusz prastary murowany. Goniądz był niegdyś własnością ks. Glińskich, potem Radziwiłłów, Dowojnów; otrzymał prawo miejskie w roku 1547.
Gorźdy. m-ko i dwór w pow. telszewskim, gub. kowieńskiej, nad rz. Miną. o 62 w. od Telsz, 46 od N. Miasta, w pobliżu granicy pruskiej. Ludności ma około 1500 osób, komora celna. Parafjalny kościół św. Michała Archanioła, fundowany w r. 1597 przez Szymona Woynę, obecny zaś kościół wzniesiony został w r. 1793 ze składek parafjan. Obok tego i kaplica murowana Ukrzyż. Jezusa Chrystusa, wzniesiona w r. 1840 przez barona Ronne. W m-ku stacja pocztowa na drodze z Taurogów do Połągi, między Szweksznianami a Krety ngą, o w. 27 od Kretyngi i 22 od Kłajpedy (Memla pruskiego). Niegdyś własność Gasztoldów, obecnie bar. Ronne. Piękna rezydencja z bogatą bibijoteką.
Graużyszki, m-ko i dobra w pow. oszmiańskim, gub. wileńskiej, o w. 50 od Wilna i 11 od Ószmiany. Zarząd gminny, szkółka elementarna. Parafjalny kościół pod wezw. św. Jerzego, drewniany. Ludność miasteczka około 250 osób płci obojej. Prastara osada z warownią obronna Dobra były przez wieki całe w rękach Korsaków, z których Jan Mikołaj zapisał jeszcze w r. 1618 znaczny fundusz na utrzymanie bursy przy szkołach w Wilnie, który to fundusz istnieje aż dotychczas i śluzy 20 uczniom gimnazjów. Dobra około 900 dziesięcin obszaru zostały nabyte przez p. Polozowa.
Greźe, dobra w pow. telszewskim, gub. kow. położone. Pięknie zagospodarowane, słyną w całej Gubernji kow. oraz w sąsiednich zarodową oborą holendrów, własność hrabiego Kajzerlinga, zabitego w 1906 roku przez rewolucjonistów łotyszów; przy Grężach Wardawa kończy swój bieg dlugi około 60 wiorst i wpada na granicy Kurlandji do rzeki Wenty.
Grodno, miasto gubernjalne. Gubernja grodzieńska utworzona została w sposób następujący. W r. 1796 rząd rosyjski utworzył z części prowincji polskich, przyłączonych do Kosj i, guberuję stonimską. W r. 1796 gubernję tą połączono z wileńską, i obie razem utworzyły gub. litewską. W r. 1801 ustanowiono z części tej ostatniej gub. grodzieńską, od której w r. 1842 odjęto pow. lidzki i nowogródzki, a wzamian włączono cały obwód białostocki. Obecnie gub. grodzieńska graniczy: na północy z gub. wileńską wzdłuż rzeki Rotniczanki, Niemna, rzeki Szczary do ujścia Jaworki, dalej znów po polach i błotach do Niemna, nieco Niemnem i suchą granicą do wsi Boczkowiec; na wschód z powiatem nowogródzkim i pińskim gub. mińskiej, aż do rzeki Prypeci, gdzie się schodzą granice trzech gubernji, wogóle wzdłuż trzęsawisk, błot, jezior, i lasów; na południe granica idzie Prypecią oraz błotami i trzęsawiskami, które się ciągną w kotlinie tej rezki i jej dopływów, słowem ciągaą się Polesiem wołynskiem aż do Bugu, skąd już idzie zachodnia granica gubornji. Królestwo Polskie, a ściślej biorąc rzeki: Bug, Nurzec, Narew, Biebrzi. Gubernia grodzieńska zajmuje przestrzeń 34,058,4 wiorst kw., czyli 3.547.746 dziesięcin i składa się z 9 powiatów: grodzieńskiego, słonimskiego, wotkowyskiego, białostockiego, bielskiego, sokolskiego, brzeskiego, prużańskiego i kobryńskiego.
Gubernja grodzieńska nie ma żadnych gór wysokich i ciąglych, któreby tworzyły jakieś pasma i wogóle średnie jej wzniesienie nad pow. Bałtyku nie przenosi 500 do 600 stóp. Przez środek gubernji ciągnie się ptaskowzgórze, które dzieli wody spływające do Bałtyku od dopływów morza Czarnego. Południowa część gubernji przedstawia prawie wszędzie powierzchnię płaską i niezbyt wyniosłą, zniżającą się w kierunku Polesia. Pod względem geognostycznym zasługują na uwagę piaski nadniemeńakie w prużańskiem, wotkowyskiem i stonimskiem oraz nadbużańskie, nadmuchawieckie i nadjasiołdziańskie. Wiatr roznosi je po polach uprawnych, wyrządzająctem wielkie szkody. Wody zajmują przeszło ósmą część całej powierzchni. W poł.wschodniej części pow. pruźańskiego i w południowej wotkowyskiego na rozległej a błotnistej wyżynie znajduje się węzeł trzech systemów rzecznych Bałtyku i morza Czarnego. Tu zaczynają się Jasiołda, Narew i kilka dopływów Niemna, rozchodzące się w trzech różnych kierunkach. Najważniejszym jest dla gubernji system Niemna, potem
system Wisty, ii naj mniej ważnym system Dniepru. Niemca należy częściowo do gubernji od ujścia Szczary do Rotniczanki i przyjmuje w jej obrębie: Kotrę z Pyrrą z prawego brzegu, a z lewego: Promszę z Mołczadzią, Szczarę z Hrywdą, Łohozą i Issą, Zelwę, Roś, Świsłocz i Łosośnę; Bug przyjmuje w obrębie gubernji Muchawiec, Leśną, Pulwę i Nurzec. Do Narwi wpadają Supraśl i Biebrza. Jasiołda i Pina należą do wodozbioru czarnomorskiego. Jeziora w gubernji nie są zbyt liczne i skupiają się w dwu przeciwległych j ej krańcach, na północy i na połud. wschodzie.
Klimat w gubernji-na ogół, umiarkowany, ale zmienny. Średnia temperatura roku +9,5. Przeważnie wieją wiatry płn..zachudnie i połud. zachodnie. Przestrzeń zajęta przez lasy wynosi 540,606 dzies., w tem. skarbowych 112,216 dzies.
Grunta czarnoziemne zajmują zaledwie 4%. całego obszaru, wówczas gdy szczere piaski zajmują 28,8 %. Uprawne pola tutejsze dzielą się zwykle na trzy gatunki: pszenne, żytnie i gryczane. Pszenicznemi gruntami najbardziej się odznaczają następujące okolice: część grodzieńskiego pow. nad rzeką Świsłoczą, część prużańskiego koło Wyźen i Tewel, większość pow. kobryńskiego, wschodnie kresy sionimskiego, wołkowyskie strony pod Krzemienicą i wreszcie okolice Sokółki i Bielska. Przemysł fabryczny w gub. grodzieńskiej jest najbardziej rozwinięty z całego kraju. W roku 1906 było czynnych 3,733 fabryk i zakładów przemysłowych, zatrudniających 21,905 robotników. Ogólna suma produkcji wynosiła 23.599,268 rubli. Handel znajduje się, przeważnie w ręku żydów. Świadectw handlowych wykupiono w roku 1906-18,214 na sumę 302,551 rubli. Ważniejsze kiermasze sąw Białymstoku 24 zerwca, w Grodnie od 26 czerwca do 26 lipca, w Swisłoczy 26 sierpnia, w Wielkiej Brzostowicy (jarmark na konie)-6 maja, w Wysokiem Litewskiem 25 lipca (trwa 2 tygodnie), we Włodawce l października i Zelwie od 25 lipca do 25 sierpnia. Ludność w gub. grodzieńskiej w d. l stycznia 1907 r. (z wyjątkiem wojsk) wynosiła 1.734,695 osób płci obojej, w tem 872,564 mężczyzn i 862.131 kobiet. Według wyznań ludność ta się dzieli: katolików 445,398 osób płci obojej, prawosławnych 962,798 protestant, l 1047, żydów 312,981 i mahometan 2,491.
Grodno jest położone nad Niemnem przy kolei Warszawa-Petersburg o 147 wiorst od Wilna i 241 wiorst od Warszawy. Niegdyś łączyło się traktem pocztowym 101/2 mil długim z Augustowem; pocztą do Mińska przestrzeń wynosi 307 wiorst. Według źródeł pruskich nad Niemnem wprost Grodna stał gród krzyżacki, wzniesiony w r.1392. W połowie XII wieku Grodno było stolicą udzielnych książąt i w tymże czasie przeszło pod jarzmo tatarskie. Tylko we dwa wieki później, wysłani przez Mendoga dzielni jego synowcowie Erdziwił i Towciwił objęli spustoszoną przez tatarów rusińską dzielnicę i razem z Grodnem, Wotkowyskiem oraz
Nowogródkiem wcielili ją do Litwy. Podczas długoletnich walk władców litewskich z krzyżakami, Witenes założył w Grodnie potężną warownię. W r. 1414 z dwóch księstw: grodzieńskiego i trockiego utworzono województwo trockie. Za czasów Batorego, który często tu przebywając, wzniósł nowy murowany zamek i życie tu zakończył, miasto przeżywało najpomyśluiejszy swój okres. Ostatni odbłysk jego lepszych czasów przypada na epoko pierwszego generalnego sejmu w r. 1678 oraz na rządy podskarbiego A. Tyzenhauza, który ożywił przemysł i podniósł dobrobyt mieszkańców. W Grodnie odbył się pamiętny sejm 1796 roku, na którym pod pisano ostateczny rozbiór Polski.
Dziś jest to prowincjonalna mieścina, licząca 41,896 mieszkańców. Grodno ma trzy parafia: l)Św. Franciszka, z kościołem murowanym (Fara) w r. 1663, pojezuickim. 2) po-bernardyńską z kościołem Znalezienia Sw. Krzyża, założonym w r. 4595 przez króla Zygmunta. 3) przy klasztorze franciszkanów z kościołem N. M. P. Anielskiej, wzniesionym w r. 1635 przez Eustachego Kurczą. Prócz tego w Grodnie jest klasztor żeński pp.Brygidek, przy nim kościół Zwiastowania N. M. P., wzniesiony w r. 1642 przez Wesołowskich. Do Grodna wreszcie należy kościół parafjalny w Porzeczu.
Cerkwi Grodno posiada 4 parafjalne, kilka kaplic i jeden klasztor męski. Najokazalszą dzielnicą Grodna jest dawna fundacja Tyzenhauzowska Horodnica, pełna ślicznych ogrodów, pałacyków i will. Zachował się jeszcze dom na Starym Rynku, gdzie zmarł Batory. Dodać wreszcie należy, że w Grodnie mieszka stale wielka nasza powieściopisarka Eliza Orzeszkowa.
Gródek, m-ko w pow. białostockim, gub. grodź., na lewym brzegu rz. Supraśli, o 36 w. od Białegostoku przy b. trakcie handlowym na Swisłocz do Mińska. Ludności około 2200 głów płci obojej; śród nich jest sporo tkaczów, wyrabiających korty na warsztatach ręcznycli. Za miastem, na górze, wzniesiony niegdyś zamek, w którym, jak błędne utrzymuje się mniemanie, miał życie zakończyć Wł. Jagiełło.
Gródek, m-ko w pow. wilejskim, gub. wileńskiej, o 40 w. od Wilejki nad rz. Berezyna (dopł. Niemna). Ludność m-ka, przeszło 2 tyś. głów wynosząca, uboga, żydowska; są tu przedsiębiorcy, trudniący się handlem pijawek Cerkiew prawosławna, szkółka ludowa, zarząd gminny, poczta, młyn na Bereczynie.
Gródek Chmarzyński, o 14 wiorst od Mińska Lit. w pow. i gub. mińskiej, na gościńcu wileńskim, niegdyś własność dziedziczna byłego wojewody Chmary.-Wojewoda Chmara zbudował cerkiew pod tym warunkiem, by nie zabierano kościoła, lecz i cerkiew przyjęto i kościół zabrano jure caduco. Za Gródkiem Chmarzyński m o 10 wiorst leży Zastaw, gdzie dawniej były dwa wielkie murowane kościoły, obecnie zaś tylko uboga kaplica drewniana.
Gródek Tyszkiewiczów, m-ko i dobra w pow. i gub. mińskiej nad rz. Usiaża, dopływem Hajny, o 3 mile od Mińska stare dziedzictwo Tyszkiewiczów. Dobra mają obszaru około 8500 dziesięcin w pozycji górzystej i leśnej. Hamernia do wyrobu błachy miedzianej, poruszana motorem wodnym i dobrze urządzone młyny. Cerkiew i zarząd gminny. O wiorstę od m-ka wspaniała rezydencja Tyszkiewiczów, pałac murowany, w nim wiele dzieł sztuki, zwłaszcza obrazów. Kaplica w pałacu.
Cudohaje, wieś kościelna, leży przy trakcie, wiodącym mimo stacji tej samej nazwy Libawo-Romeńskiej kolei żelaznej z Ostrowca do Oszmiany. Była to niegdyś majętność znanej na Litwie rodziny Wojnów, jeden z członków której, Józef-oboźny połocki i żona jego Ludwika z Sulisirowskich fundowali w Gudohajach w r. 1764 klasztor i kościół karmelitów, sławny z cudownego obrazu Matki Boskiej Gudohajskiej. Obraz ten, obecnie znajdujący się w lewym bocznym ołtarzu kościoła parafjalnego w Oszmianie, przeniesiony został do Oszmiauy z racji czasowego zamknięcia kościoła Gudohajskiego.
W r. 1906 kościół Gudohajski, będący do tej chwili filja kościoła parafialnego w Sołach, przekształcono na kościół parafjalny. Nowoutworzoną parafję Gudohajską stanowią obecnie niektóre wioski okoliczne, oraz niewielkie obszarem posiadłości szlacheckie (Mokszyce, Jasionów, Romejki), należące wcześniej do parafji kościoła w Murowanej Oszmianie; kościół Gudohajski, drewniany, niepokaźny, ubogi, potrzebuje gruntownej reperacji. Na miejscu zniesionego gmachu klasztornego (również drewnianego) stoi plebanja, do dziś dnia powszechnie przez lud miejscowy "klasztorem" nazywana. W każde święto Matki Boskiej w w Gudohajskim kościele odprawia się fest uroczysty, ściągający do martwej i cichej w dzień powszedni wiosczyny setki ludzi z okolicznych wiosek. Sama wieś, licz'ąca zaledwie kilkanaście chat, niczem na wyróżnienie nie zasługuje.