Папярэдняя старонка: Rouba N. Przewodnik po Litwe i Białejrusi

Ignatycze - Iża 


Аўтар: Rouba Napoleon,
Дадана: 22-04-2006,
Крыніца: Wilno 1909 - Gdańsk 1995.



Ignatycze, piękne dobra w pow. mińskim, o wiorst 18 od Mińska litewskiego, ned rzeką Ptyczem, parafja a Koretiszczewieże. Niegdyś dziedzictwo Chaleckich, z kolei Radziwiłłów, w 1-ej połowie wieku XIX nabyte przez Rajmunda Kołęczyńskiego. Przez wiano Zofji z Kałęczyńskich, poślubionej znakomitemu obywatelowi Włodzimierzowi Jelskiemu, przeszły do Jelskich i obecnie są własnością syna ich Wilhelma Jelskiego, z profesji agronoma, który, uporządkowawszy rolnictwo, hodowlę i całą rezydencję, założył w ostatnich latach na wielką skalę przedsiębiorstwo sądowniczo-kwieciarskie, a głównie hodowlę róż kilkuset odmian, tudzież drzew.

Ihumeń, m-ko pow. gub. mińskiej. Powiat ihumeński graniczy na północ z pow. borysowskim, na wschód z pow. mohylowskim i starobychowskiiii gub. rnohylowskiej, na południe z pow. bobrujskim, na poł. zachód z pow. słuckim i na półn. zachód z pow. mińskim. Ma obszaru 8,843,3 wiorst kw. Północno-wschodnia i południowa część powiatu mają charakter Polesia, zachodnia zaś strona ma płaskowzgórza z punktami dość wyniosłemi nad powierzchnią morza, jak np. góra w Kowalewiczach (770 stóp). W stronie poleskiej gleba po większej części piasczysta, przy wielkiej obfitości łąk; okolice zaś bardziej wzniesione i polowe mają glebę gliniasto-iłowatą i nieco czarnoziemów bardziej torfiastej natury. Jezior w powiecie około 50, z tych 18 ma nazwy; największe z nich i najbardziej rybne: Łoczuńskie i Sierhijewickie, zwane Mucha. Powiat zrasza przeszło 100 rzek i rzeczułek, z których główniejsze: Berezyna; Swisłocz, dopływ Berezyny, Ptycz, dopływ Prypeci oraz Niemen, który tu bierze początek za wsią Zabłocić, nieopodal Huszczyna. Ludność w roku 1907 wynosiła (prócz Ihumenia) 284,915 osób płci obojej.

Ihumeń niewielka mieścina powiatowa nad rzeka Ihumeńką i wielkiemi błotami, które ongiś stanowiły jezioro, położone jest przy trakcie pocztowym z Bobrujska do Mińska, w odległości G5 w. od tego ostatniego. Ani pod względem historycznym ani ekonomicznym, miasto to nie przedstawia nic ciekawego. Za czasów RzpJitej Ihumeń stanowił część dóbr, należących do biskupów wileńskich. Katarzyna II podniosła go do znaczenia miasta powiatowego. Kościół parafialny pod wezwaniem św. Krzyża, drewniany, wzniesiony został w roku 1799 ze składek parafian. Ludność w r. 1907 wynosiła zaledwie 5,390 osób płci obojej.

Ikaźń, m-ko i dobra w pow. dzisieńskim, gub. wileń., nadjezioreni t. u. o 80 u', od Dzisny i 340 od Wilna, około 650 mieszkańców. Parafialny kościół pod wezw. Bożego Ciała, drewniany. Jest tu również i cerkiew parafjalna. łkaźń była niegdyś własnością ks. Prońskich, potem Sapiehów. Aleks. Sapieha sprzedał w r. 1753 te dobra Łopacińskiemu. Obecnie pozostaje główne fundum, po rozdziale dóbr na kilka części, w ręku rodziny Roemerów.

Ilja, m-ko o 30 wiorst od st. Usza d. ź. Lib.-Rom., posiada cerkiew parafialną i budujący się kościół katolicki (kosztem trzech obywateli miejscowych pp. Hipolita Oiecze\\'k'za z Wiazyuia, Mieczysława Bohdanowicza z Obodowiec i Ignacego Tukałły z Ościukowicz). Uja w pow. wilejskiro, w zapadłym kącie, ku pograniczu borysowskiego powiatu. Drobna dziś mieścina, nad spławną rzeką liją, licząca około 3,000 mieszk., przeważnie żydów. Niegdyś było to hrabstwo należącedo Tyszkiewiczów, potem do Sołłohubów. W r. 1804 nabył je gen. Zdziechowski. W roku 1806 odprzedał Wołodkowiczowi. Ostatecznie Uja należała do Radziszewskich, których wypędziły stąd ostatnie burze krajowe. Kościół fundowany w 1738 r., zabrany został na cerkiew w l867.

Ilja rz., bierze początek w pow, borysowskim, gub. mińskiej, a wbiegając do pow. wiejskiegoz lewej strony Wilji, i rozdzielając ten powiat na dwie połowy, stanowi w nim jedną z większych handlowych arterji wodnych, przy spławach lasu. Największym z jej dopływów jest również spławną rzrka Udrzanka, dostarczająca ogromu drzewa z okolic Radoszkowic do rzeki Ilji. W ostatnich czasach, gdy trzebież lasów rozwiniętą jest wszędzie na szeroką skalę, lija, stanowiąca główny szlak wodny lewej strony wilejskiego powiatu, tak bywa latem przepełniona drzewem, spławi anem do Wilna, Kowna i zagranicę, iż jej fale literalnie pokryte niby ruchomym pomostem. Uja wpada do Wilji, przerzucając do jej wód cały swój towar leśny. Ongiś wody Ilji niosły len, pieńkę i zboże. Teraz ostatki lasów naszych. W 1863 r. fale Ilji zabarwiły się silnie krwią pol
ską w bitwie pod Władykami, i leżącemi nad tą rzeką.

Iłoki, miasteczko rządowe w gub. i kowieńskiej, powiecie telszewskim nad rzeką Kołupą, o 40 wiorst od Telsz. Miasteczko ma183 mieszkańców i zarząd gminy, liczącej 2412 dusz. Paraf. drewniany kościół katolicki, fundowany przez ks. Sapiehę w roku 1705. Parafja katolicka dekanatu szkudzkiego, dusz 9931.

Indura, ni-ko i dobra w pow. i gub. grodzieńskiej, przy b. trakcie pocztowym z Grodna do Wołkowyska, o 24 w. od Grodna. Ludność m-ka około 2,800 Mieszkańców. Paraf, kościół pod, wezw. św. Trójcy, wzniesiony muru w r. 1815. Okolica górzysta, żyzna. Dobra stanowią dziś własność Brzostowskich.

Inturki, m-ko w pow. i gub. wileńskiej, nad jeż. Giełota, o 68, w. od Wilna. Parafjalny kościół drewniany pod wezw. Wniebpwzięcia N. M. P., fundowany w r. 1555 przez królowę Bonę. Jest również i cerkiew parafjalna; miasteczko ma zaledwie 150 mieszkańców.

Iszkołdź. m-ko i dobra w pow. nowogródzim, gub. mińskiej, o 20 w. od Mira i o milę od Połoueczki położone. Niegdyś istniał tu starożytny kościół, na gruzach świątyni pogańskiej wzniesiony. Dawne dziedzictwo Iliniczów, jako część hrabstwa Mirskiego, potem Radziwiłłów i Wittgensteinów. Uległo rozprzedaźy wraz z innemi dobrami.

Iwańsk, dobra i wieś, powiatu lepelskiego, gminy kopcie wskiej, należały do jezuitów, następnie zaś oddane Tadeuszowi Wołodkowiczowi, dziś własność Wincentego Wołodkowicza. Iwańsk wsławiony został w dziejach naszych walnem zwycięstwem, odniesionem tu przez Mikołaja Radziwiłła "Czarnego" nad wojskiem cara Iwana Groźnego, dowodzonem przez knazia Piotra Szujskiego, poległego na polu bitwy, dnia 26 stycznia 1564 r. Odznaczyli się w tej bitwie Hrehory Chodkiewicz, Roman Sanguszko, Onikij Korsak, Jury Zenowicz i wielu innych. Jest w Iwańsku gorzelnia wzorowo urządzona, młyn parowy, piękna stadnina koni kłusowych, obfita studnia artezyjska z wytryskającą wodą, pałac z ogrodem i t. p. Do klucza Iwańskiego należą folwarki: Alinpol, Nowiny, Wiszeńki i Burdyki. Najbliższa stacja pocztowa w Czaszninikach o 8 wiorst, kościół paratjalny w Hubinie o 25 w., od Lepią 35 wiorst.

Iwje, m. w p. oszmiań., g. wił., 5 tysięcy mieszkańców, w tej liczbie 3,500 żydów, 800 katolików, 500 tatarów, 30 prawosławnych rosjan. Kościół parafjalny zbudowany przez Mikołaja Kiszkę 1563 r. z konwentem Ojców Bernardynów od 1037 r., a od 1837 r., po kasacie klasztoru, został parafjalnym o 11 tyśięcach wiernych. Ludność białoruska. Na miejscu poczta i telegraf, urząd gminny, szkółka ludowa, apteka, doktor, biuro naczelnika ziemskiego i "prystawa" policyjnego. Odległość od m. Lidy 40 wiorst, od Oszmiany 52 wiorsty. Najbliższa stacja kolei żel. Gawia Mikoł. dr. ź. 9 wiorst od Iwji.

We środy odbywają się ogromne targi, handel lnem, zbożem, sprzedaż i kupno koni. Przy miasteczku majątek tejże nazwy Tom. hr. Zamoyskiego z gorzeluią i tartakiem.

Iwieniec, miasteczko w zachodniej strome powiatu i gub. mińskiej, nad rzeką Wołmą, od roku 1810 własność Pływaków, niegdyś Sołłohubów; miasteczko zasiedlone przeważnie żydami. Ludność żydowska trudni się drobnym handlem, chrześcijańska słynie zduństwem, wyrobem garnków i kani. Do roku 1868 był tu kościół parafjalny, a także byli tu Franciszkanie, osadzeni w roku 1702 przez stolnika mińskiego Wańkowicza; dziś wszystko to już nie istnieje.

Iża, m-ko w pow. wilejskim, gub.wił., w pobliżu jeziora Narocz, nad granicą pow. święć., o 28 w. od m. p. Wilejki, leży nad rz. Izłą przy gościńcu świrskim. Ludności mieszanej 2,700. Własność rodziny Sulistrowskich. Cerkiew prawosławna.

 
Top
[Home] [Maps] [Ziemia lidzka] [Наша Cлова] [Лідскі летапісец]
Web-master: Leon
© Pawet 1999-2009
PaWetCMS® by NOX