Папярэдняя старонка: Rouba N. Przewodnik po Litwe i Białejrusi

Ubiel - Uźyniec 


Аўтар: Rouba Napoleon,
Дадана: 22-04-2006,
Крыніца: Wilno 1909 - Gdańsk 1995.



Ubiel, wieś i dobra nad rzeką Wołmą, pow. ihumeński, gub. mińska, o 17 w. od Ihumenia. Kaplica kat. Niegdyś U. należał do domin. Śmiłowicze i był z kolei własnością Sapiehów, Zawiszów i Ogińakich. Pod koniec XVIII w. własność Moniuszków. Miejsce urodzenia Stanisława Moniuszki. Dom, w którym się twórca "Halki" urodził, do dziś istnieje w dobrym Stanie. Następnie własność Dzikowskich, Oziębłowskich. Ziemia i łąki dobre, arendy, młyny.

Uborć rz., w gub. mińskiej, prawy dopł. Prypeci, zaczyna się w po v/, nowogród. - wołyńskim, w moczarach okolicy wsi Andrzejewicze. Długość biegu około 240 w., w tem w obrębie gub. mińskiej około 90 w., spławna.

Uciana, m-ko i dobra, pow. wiłkomierski, gub. kowieńska, gmina i st. poczt., 60 w. od Wiłkomierza. Około 1,000 mieszk., zarząd okr. poi. i gminny, st. poczt., gorzelnia, browar. Kościół par., bud. pod w. Wniebowstąpienia Pańskiego, spłonął w 1879 r., obecnie parafjanie wznoszą nowy z cegły. W U. grób Karoliny Poniewskiej, młodo zmarłej poetki. Dobra, własność dawniej hr. Strutyńskich, dziś Bolcewiczów. Jestto dawna osada, nazwana od Utenesa, ks. Litwy zawilejskiej. O pół mili od m-ka znajduje się góra, na której zbudował Utenes zamek. W pobliżu druga góra z kopcem który służył do ofiar pogańskich lub też jest mogiłą Utenesa. W okolicach U. starożytne grodziska i kurhany, w których znajdują ułamki zbroi i ozdób z czasów pogaństwa.

Ugiany, wieś z kościołem murowanym filjalnym nad Dubissą, wzniesionym w r. 1784 przez Marcelego Dyrdę. Odbywa się tu corocznie słynny na Żmudź całą festyn pobożny d. l 5 sierpnia, połączony z pielgrzymką pobożną, uwielbieniem Matki Boskiej i czerpaniem wody ze źródła, jakoby cudownie uzdrowiającego.

Ukryny, okolica szlachecka, w p. telszewskim, g. kowieńskiej, nad rzeką Wardawą położona. Kościół niegdyś parafjalny, dziś filja. Grunta po r. 63-cim zabrane i rozdzielone staroobrzędowcom; dalej Sudymty, Montwidsie, Petrele, Kuki i Dobsze, w niej słynna góra Ałka z dobrze zachowanemi śladami okopów pogańskich, jako dowodzi tego i nazwa: Ałkaskałna (ofiarna góra).

Uła, m-ko przy ujściu Uły do Dźwiny, pow. lepelski, gub. wiłebska, o 45 w. od Lepią, około 2,000 mieszkańców, 2 cerkwie drewn., kościół kat. par. pod wezw, św. Łukasza, bud. Filje: w Teklinwillu, oraz kaplice w Obolu, Nizkołowie i Lachowie. Dobra były własnością Bystrzyckich, Łukomskich i Przesieckich, ich zaś sukcesorowie sprzedali ks. Menszykowowi. Następnie własność Potockiego, od którego nabyw.a Mikołaj Reutt; dziś własność jego spadkobierców. W U. znajduje się zamek, założony podług jednych przez Zygmunta Augusta, prawdopodobniej jednak, jak twierdzą inni, wzniesiony został przez władzców Moskwy.

Upita, pow. poniewieski, gub. kowieńska, teraz tylko parę domów i mały drewniany kościółek, filja Nowego-Miasta. Niegdyś rezydencja znanego Siecińskiego, którego do powstania trzymano w szafeczce oszklonej. Ponieważ jeden żołnierz oberwał mu wąs p9dczas powstania, pochowano go pod progiem kościoła. Może o l wiorstę od samego kościoła jest nieduży pagórek zwany "Górą Siecińskiego" przez lud, który twierdzi że zabudowania spalił piorun po zdradzie i że ziemia wszystko pochłonęła. Szczątków żadnych nie pozostało, dostęp do tego pagórka utrudniony, gdyż naokoło bagna, tylko jedna ścieży, na prowadzi na górę przez trzęsawiska. Ludność litewska, do Poniewieźa 10 w. gościńcem.

Urzecze, miejscowość osiadła w gubernji mińskiej, w powiecie bobrujskim, wsławiona w wieku. XVIII fabryką radziwiłłowską szkieł ozdobnych, o której drukowała Akademja Krakowska obszerną monografię Aleksandra Jelskiego w roku 1899. Pamiątkowe to miejsce, dziś zapomniane w głuszy partykularza, odzyskało niedawno kaplicę; od Słucka wiorst 25.

Uświacza rz., w gub. witebskiej, prawdy dopływ Dźwiny. Bierze początek w pobliżu granicy gub. pskowskiej z jeż. Gordosno, o 2 w. powyżej Suraźa ma ujście. DL 93 w., szer. od 10 do 20 sąź., głęb. od 7 do 12 st. Bieg bystry, brzegi urwiste. Prawe wybrzeże zasiedlone, lewe pokryte lasem. Na wiosnę spław drzewa.

Uświata, m-ko nad rz. Uświatą, pow. wieliski, gub. Witebska, o 40 w. od Wieliża. Około 1,200 mieszk., 2 cerkwie. W 1021 r. własność ks. połockiego, Braczysława, następnie zostając od czasów Olgierda i Witolda w posiadaniu Litwy, była pierwszorzędną pograniczną warownią i wielokrotnie uległa najściom wojsk ruskich. W 1653 r. została przez wojska ruskie, na mocy pokoju andruszowskiego, zwrócona Rzpitej. Stanowiła starostwo niegrodowe.

Uszacz, m-ko i dobra nad Uszaczą, pow. lepelski, gub. Witebska. Około 750 mieszk., cerk. par., zarządy okr. pol. i gminny, st. poczt., młyn. W U. byli Dominikanie, ufundowani w 1716 r. przez Hieronima Żabę. Po 1772 r. U. było głównem miastem pozostałej przy Rzpitej części wojew. połockiego, tu odbywały się sejmiki wojew. W okolicach m - ka znajdują się liczne mogiły, pochodzące z czasów walk, stoczonych w 181.2 r,

Uszpole, m-ko rząd. nad rzekli Świętą, przy ujściu do niej rz. Berezyny, powiat wiłkomiers: gub. kowieńska, o 71 w. Wiłkomierza, ma około 1700 mieszk., cerkiew par., kościół katol. pod wezw. św. Trójcy z drzewa wzniesiony, dom modlitwy żydowski, przytułek dla starców, zarząd gmiany, szkoła wiejska, młyn wodny.

Uzda, m-ko nad rzeką Uzdzianką, pow. ihunieński. gub. mińska, o 86 w. od IhumeDia przy gościńcu wojenno-komunikacyjnym, posiada zarząd okr. policyjnego, zarząd gminny. Około 1800 mk. Mieszkańcy przeważnie żydzi, lecz jest i większa osada tatarów. Kościół katolicki, parafjalny, z drzewa wzniesiony.

Użlany, starożytne miasteczko żydowskie, do dóbr tejże nazwy należące, niegdyś biskupów wileńskich, od początku wieku XIX rodziny Kopciów. Gubernja mińska, powiat ihunieński, poczta w miejscu, gmina, Pereźyry. Na cmentarzu przy folwarku spoczywają zwłoki uczonego ś. p. Michała B-)hosza Szyszki, zmarłego w niedalekim Olchowie 1877 roku.

Użwenty, m-ko i dobra nad Wentą, pow. szawelski. g. kowieńska, o 46 wiorst od Szawel. Około 300 mieszk., kościół kat. paraf., drewniany pod wezw. św. Marji Magdaleny. Dobra własność ks. Druckich Lubeckich. Pierwotnie U. były ekonomią stołu królewskiego, następnie zamienione na ciwunostwo, były w posiadaniu Górskiego.

Uźyniec, folwark i wieś w powiecie rzeczyckim, gub. mińskiej, o 30 wiorst od Mozyrza, gmina i poczta Jurewicze. Od roku 1886 właściciel ś. p. Witold Oskierka, zgromadził tu ciekawe archiwum i zbiór pamiątek możnej niegdyś w tych stronach rodziny Oskierków, herbu Mordello.

 
Top
[Home] [Maps] [Ziemia lidzka] [Наша Cлова] [Лідскі летапісец]
Web-master: Leon
© Pawet 1999-2009
PaWetCMS® by NOX