Папярэдняя старонка: ПРОЗА

Алесь Хітрун 


Аўтар: Хітрун Алесь,
Дадана: 17-03-2016,
Крыніца: Ад Лідскіх муроў № 8; Ліда, 2015.

Спампаваць




ПА П'ЯНЦЫ І КАЗЛА НЯЧЫСЦІКАМ ПРЫЗНАЕШ

Апавяданне

Ах, якія некалі вечарыны былі! І насмяешся, бывала, і наскачашся, і наспяваешся. Дый ахвотнікаў на такое было: збіраліся цэлымі вёскамі. Ну і пачыналіся розныя гульні, прыгоды, забавы… І чым толькі ні цешыліся, што толькі ні прыдумлялі маладзёны-дзецюкі і мясцовыя дзяўчаты!.. Няма тут чаго таіць: і ў тыя часы гарэлкі і да гарэлкі хапала ўсім, а каму - дык і звыш меры. Вядома, сталейшыя маладзейшым залішне прыкладвацца да чаркі забаранялі, а сабе дык не шкадавалі. Што праўда, то праўда. Вось, напрыклад, Антось, які ўжо год як вярнуўся з войска і лічыўся мацаком. А тым разам давялося і яму абмежавацца ўсяго пяццю, ды і то не сказаць каб поўнымі, кілішкамі…

Па нейкай сваёй прычыне Антось мусіў бегчы дадому раней, чым скончылася вечарынка. Пры добрых прыцемках. А дарога не такая і блізкая. Гэта цяпер тут розныя таксоўкі ды маршруткі гойсаюць, а некалі за дзень і воз не праедзе. Але мацаку Антосю і не такія дарогі былі пад сілу. Што там нейкі дзесятак кіламетраў!..

І, пратэпаўшы ладны кавалак полем, ён вырашыў зрэзаць шлях і скіраваў да сваёй вёскі праз лес.

А ў лесе хавалася шмат дабра амаль з усёй вёскі. Не падумайце толькі, што там, як цяпер часта бывае, было звалена нейкае смецце. Не, тут выкопвалі ямы і хавалі ў іх бульбу. Ямы накрываліся зверху дошкамі ды розным галлём і ламаччам, каб не прыхапіў часам няпрошаны мароз.

Крок, яшчэ крок - і Антось ужо амаль на ўскрайку лесу. Крок, яшчэ крок - і раптам штось трэснула пад яго нагамі, і знік Антось пад зямлёю… Відаць, струхнелыя былі дошкі на адным з тых праклятых бульбасховішчаў… А яма, халера на яе, глыбокая! Не дацягнуцца да верху аніяк. Выкапаў нейкі гаспадар, дык выкапаў. І лямантаваць няёмка. Але хто ж бедалагу выратуе?

Раптам непадалёк нешта замэкала. Пачуўся брэх сабак, трэск сухога ламачча. І тут спалоханы Антось убачыў, што ляціць на яго нейкі рагаты звер.

…Прайшоў час, пакуль ачомаўся. А калі прыйшоў у сябе, дык убачыў, што сядзяць яны ў яме ўдвух з казлом. Антось нават усміхнуўся і абняў казла за шыю. Так і сядзелі моўчкі. Хто б там ні быў, хай нават і казёл, але ў пастцы ўдвух весялей.

Ужо зусім сцямнела, калі побач зноў пачуўся трэск ламачча. Нехта ішоў, штось сабе паціху насвістваючы.

"Напэўна, гэта Міхась, - падумаў наш ямасед. - Гэты выратуе".

Калі трэск пачуўся зусім блізка, Антось падаў голас:

- Міхаська, гэта ты?

Крокі прыціхлі, свіст - таксама.

- Х-х-то м-м-мяне п-п-пытае? - ад перапалоху пачаў заікацца Міхась.

- Гэта ж я, Антось. У яму во трапіў. Выратуй, дружа. З вечарыны ішоў і не дайшоў.

- Дый я іду адтуль. Трохі, праўда, перабраў. Дык як мне табе дапамагчы?

- Здымай сарочку, штаны і дзягу. Звязвай іх ды кідай сюды.

Пра казла Антось пабаяўся казаць. Але ратаваць спачатку вырашыў яго, рагатага.

- Ведаеш, Міхась, я тут не адзін. Са мною мой сябрук. Спачатку выцягнеш яго, а затым - мяне, - хітраваў Антось.

- Што за сябар? А чаму ён маўчыць? Няўжо Кастусь з табою? - занепакоіўся выратоўца.

- Ён самы. Таксама лішняе перахапіў і ўваліўся сюды. Спіць цяпер. Дастанем соннага.

- Во раззява. А я думаю, дзе гэта Кастусь? Чаму не пачакаў мяне, каб ісці разам? - мармытаў Міхась, звязваючы штаны з дзягаю.

А казёл стаў зусім рахманым і на дзіва ні разу не мэкнуў. Антось спакойна завязаў яму на рогі сваю дзягу, злучыўшы яе з дзягай Міхася. Захмялелы выратоўца, моцна ўпёршыся нагамі ў зямлю, пачаў цягнуць тую "хітрую" вяроўку, падымаць "Кастуся". Амаль выцягнуўшы яго з той цемры, Міхась застыў і пабялеў: з ямы сталі паказвацца рогі.

- Нячысцік! Ніякі гэта не Кастусь! - залямантаваў ён, выпусціўшы дзягу, і кінуўся ў вёску, як быў, у кашулі і сподніках.

Казёл зваліўся на Антося і гучна замэкаў.

Так і прасядзелі ўсю ноч Антось з казлом, прыціскаючыся адзін да аднаго. На золку іх выцягнулі пастухі.

А Міхась пусціў погаласку па вёсцы, што ўчора сам нячысцік паклікаў яго голасам Антося, каб той выцягнуў рагаціка з ямы, прымусіўшы да таго ж распрануцца ледзь не дагала. З таго часу Міхась у рот гарэлкі не браў, як казаў, "завязаў" назаўжды без ніякага кадзіравання. У лес жа ступіў толькі праз год, ды і то пад жончынай аховай.

КАРАЦЕЛЬКІ

За сваё жыццё тата Карла пасадзіў дрэва, выгадаваў з яго сына і збудаваў з яго дом.

Аліса з краіны Залюстэр'я не магла прыйсці да сябе.

Прыйшла смерць з сякерай і засекла Бураціну.

Пакахаў Бураціна Мальвіну. Ну і падхапіў ён смяртэльную хваробу. У яго ўзнік грыбок.

Фотакарэспандэнт здымаў дзяўчат на панэлі.

"Свіння" прыйшла загадчыку свінафермы.

Певень задзёўб слана, калі дазнаўся што той таптаў курэй.

Паднялі бабкі дзеда.

Долар трымаў курс.

У пачатку было з LOVE.

У Афрыцы скрыжавалі малпу і папугая… і атрымалася МАКАКАДУ.

ДЫЯЛОГІ ПА ТЭЛЕФОНЕ

- Гэта салон пракату?

- Так.

- Маглі бы вы пракаціць мяне?


- Гэта тэрапеўт?

- Так.

- Маглі бы вы паслухаць мяне?

- Слухаю.

- Мяне турбуе кашаль. Паслухайце.


Тэлефануе заіка.

- Алё.

- Слухаю.

- Алё…

- Ну дык слухаю вас.

- Алё…Алё.. Алёну можна?

КАРЭКТАРСКІЯ АГРЭХІ

НАЗДЗІРАЦЕЛЬ.

КВАЗІМОРДА.

ШЛАНГБАУМ.

ТАНКСІСТ.

СУКАФРУКТ.

МОРГФЛОТ.

ДЗІН-БОМЖ.

КУРГАН ЛАВЫ.

ГАД ПЕЧАНІ.

ЖАННА Д'АЯРК.

АНСАМБЛЬ ПЕНСІІ І СКОКАЎ.

РОБІН ГАД.

ЛІТРАТАР.

ХЛЕБАБУЛЕЧНЫЯ ВЫРАБЫ.

БІБЛІЯЗНАЎСТВА

"МУМУ" - кніжны даведнік даяркі.

"КАШТАНКА" - рэцэпты салдацкай кухні.

"НОЧ ПЕРАД РАЖСТВОМ" - парады пры правядзенні першай шлюбнай ночы.

"МЁРТВЫЯ ДУШЫ" - кніжны даведнік сантэхніка.

СТУДЭНЦКІЯ НЕДАЧУТКІ

"ВАЛАСЫ ПАД СЯРПОМ ТВАІМ" (У. Караткевіч).

"ВЯРТАННЕ БРУДНАГА СЫНА" (Рэмбрандт).

"ДАЖЫЦЬ ДА СВАТАННЯ" (В. Быкаў).

"Я МУЖЫК БЕЛАРУС,

ПАН СУХІ І КАСЫ…" (з верша Я. Купалы).


"МЯЦЕЛЬ NIVEA,

СЦІХНУЎ ВЕЦЕР…" (з верша М. Багдановіча).

ДУМКІ Ў ГОЛАС

Акуляры носяць, каб праўда ў вочы не калола.

Калі цяжка дагнаць словы ў цітрах, падумай, можа ты і наогул у іх "не даганяеш".

За словам у кішэнь лезе той, хто ведае што яна не дзіравая.

Каб узрушыць свет, трэба быць не толькі вядомай асобай, але і спраўным міліцыянерам.

З радыё слоў не выкінеш.

Пад нагамі звычайна круцяцца педалі ад ровара.

Папера патрэбна не толькі, каб пісаць па неабходнасці, але і чытаць… пры неабходнасці.

Смех працягвае жыццё. Смех бывае "заразлівы". З гэтага атрымліваецца, што людзі жывуць аднолькава, "заразіўшыся" адзін ад другога.

Смех - не грэх! А смяяцца над хворым чалавекам?

ЦЫДУЛКІ НА СЛУПАХ

Арганізую вячэру пры свечках (Вартаўнік могілак).

Вышываю крыжыкам (Святар - пенсіянер).

Прадам труны. Акцыя. Пад кожнай накрыўкай падарунак.

Заплаці падаткі і спі спакойна (Надпіс на могілках).

Чарвяк адкусанага яблыка шукае сваю другую палову.

Салдат злоўленага языка абмяняе на гавяджы.

ВЯСЁЛЫ СЛОЎНІК

АКУЛА - жонка акуліста.

АЛКАШ - жонка Ядвігіна Ш.

АЎТОРАК - членістаногае, здаўшае на правы кіроўцы.

АЎЧАРКА - шукальнік пахмяліцца.

АШАЛЕЦЬ - накінуць шаль.

БАДЗЯГА - бабуліна папруга.

БАНДЭРОЛЬ - крутыя на здымках.

БУЛЬВАР - кухар.

БУЛЬДОГ - Муму - ахвяра Герасіма.

БУШЛАТ - ранейшы прэзідэнт Амерыкі на візіце ў Латвіі.

ВЕНЕЦЫЯ - працэдура па збору крыві.

ВІТАМІН - сустрэча з Богам.

ВЫДРА - парашок для кухоннай чысткі.

ГАРБАТКА - бабулька.

ГАРЛАЧЫК - перарэзчык горла.

ГЕКТАР - Гек з пустым посудам.

ГЕРАІН - муж гераіні.

ГУМАРЫНКА - рыначная дубінка.

ДАДАТАК - расейска-беларуская згода.

ЖАБРАК - помесь жабы і рака.

КАМБРЫГ - атручаны камбікормам.

КАТУХ - адсякальшчык вушэй.

КАЧАНЯ -невялікі качан капусты.

КАШМАР - кашэчыя мары.

КУРКУМА - ліса.

ЛАСТ - муж ластаўкі.

МУРОГ - карова.

МУСЛІМ - Міністэрства ўнутраных спраў пры рэдакцыі тыднёвіка "Літаратура і мастацтва".

НАТАТНІК - бацькава папруга.

ПАКУТНІК - шкадлівы хлопец.

ПАЛЯШУК - трактарыст шукае поле.

ПАРАХОД - самагонны апарат.

ПІРОГ - карова на вадапоі.

ПЛАТФОРМА - платная форма.

РЫЧАГ - звер.

САВОК - муж савы.

САНІТАР - перавозчык тары ў зімовы час.

САНТЭХНІКА - зімовая тэхніка.

СВІНЕЦ - кныр.

СПАДЧЫНА - паніжэнне ў чыне.

СТАРШЫНА - "голая" шына.

СУПРАЦЬ - вайсковая страва.

СЫРМАК - здоба з сыру і маку.

ТВАРОГ - пісьменнік.

ТРУБАДУР - гора-сантэхнік.

 
Top
[Home] [Maps] [Ziemia lidzka] [Наша Cлова] [Лідскі летапісец]
Web-master: Leon
© Pawet 1999-2009
PaWetCMS® by NOX