Наша слова.pdf № 12 (116)

Дадана: 19-03-2024,
Крыніца: pawet.net.

Наша слова.pdf № 12 (116), 20 сакавіка 2024 г.

Міжнародны кніжны форум сабраў вялікую колькасць наведвальнікаў

XXXI Менская Міжнародная кніжная выстава-кірмаш праходзіла 14 - 17 сакавіка ў сталічным выставачным цэнтры "Белэкспа". Удзел у мерапрыемстве ўзялі прадстаўнікі каля 20 краін, у тым ліку: Кубы, Венесуэлы, Туркменістана, Расіі, Ірана, Егіпта, Кітая, Сірыі і іншых.

У бягучым годзе асноўнымі тэмамі выстаўкі былі выбраны 80-годдзе вызвалення краіны ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў, 30 гадоў з першых у гісторыі суверэннай Беларусі выбараў прэзідэнта, 30-годдзе прыняцця Канстытуцыі і Год якасці, які быў аб'яўлены ў 2024 годзе.

Асноўнымі акцэнтамі экспазіцыі сталі кнігі ў жанрах нон-фікшн, дзіцячая і адукацыйная літаратура, выданні, прысвечаныя беларускай культурнай спадчыне і традыцыям, творам класікаў і замежных аўтараў. 39 выдавецтваў з Расіі прадстаўлялі свае разнастайныя выданні. Выдавецтва з Германіі "Дылінберг" распаўсюджвала бескаштоўна хрысціянскую літаратуру.

На ХХХI Міжнародным кніжным кірмашы ў Менску выступалі цудоўныя беларускія паэткі і дзіцячыя пісьменніцы, было прадстаўлена шмат гістарычнай, краязнаўчай літаратуры, кніг пра мастацтва, можна было набыць творы нашых класікаў.

На розных пляцоўках са сваімі творамі знаёмілі Тамара Бунта, Аксана Спрынчан, Кацярына Хадасевіч-Лісавая, з чытачамі сустракаліся асобна Эдуард Акулін, Людміла Дзіцэвіч і іншыя.

15 сакавіка на прэзентацыйнай пляцоўцы са сваімі творамі знаёмілі чытачоў члены Віцебскага аддзялення Саюза пісьменнікаў Беларусі. Гучалі пранікнёныя вершы на беларускай мове.

Шырока была прадстаўлена культура іншых народаў і краін, праходзілі прэзентацыі кніг і чытацкія дыскусіі.

Мастацкую і грамадска-палітычную літаратуру Венсуэлы на выставе дэманстравалі прадстаўнікі Амбасады - сеньора Майрэна Ньевес і сеньор Генры Пінта. Яны прадстаўлялі творы Ромула Гальегаса, Уладзіміра Акосты, Эрлі Эрэры, Акілеса Назоа і іншых пісьменнікаў Венесуэлы.

Пра маляўнічыя куткі некранутай экзатычнай прыроды Амазоніі і Карыбскага рэгіёна гасцям выставы распавядаў сеньёр Генры Пінта. Амбасада Рэспублікі Куба дзялілася прыгожымі турыстычнымі альбомамі і каталогамі.

Cтудэнты Гарадзенскага дзяржаўнага ўніверсітэта імя Я. Купалы прадставілі культуру і кнігі розных народаў на Міжнародным кніжным кірмашы: Беларусі, Кітая, Туркменістана і іншых.

Культурнае ўзамадзеянне і сяброўства спрыяе развіццю дабразычлівых і міралюбных стасункаў паміж краінамі.

Эла Дзвінская, фота аўтара.

Больш за 130 рамеснікаў сабраліся ў Гародні на кірмашы "Казюкі"

16 сакавіка ў Гародню з'ехаліся народныя майстры з Гарадзенскага, Ваўкавыскага, Наваградскага, Свіслацкага і Шчучынскага раёнаў Гарадзенскай вобласці, а таксама з розных куткоў Беларусі - Баранавіцкага, Менскага, Маладзечанскага, Пінскага, Слуцкага раёнаў. Тэмай свята сёлета стала кавальская справа. Традыцыйна на кірмашы правялі цырымонію прыняцця чаляднікаў у гарадзенскую гільдыю рамеснікаў.

Сёлета кірмаш "Казюкі" праходзіў у рамках фэсту "Гарадзенскі разгуляй".

БелТА.

Падведзены вынікі Міжнароднага дня роднай мовы ў Гарадзенскай вобласці

Падведзены папярэднія вынікі дыктовак і іншых мерапрыемстваў у Дзень роднай мовы ў Гарадзенскай вобласці..

У межах святкавання Міжнароднага дня роднай мовы для навучэнцаў, педагагічных работнікаў, прадстаўнікоў грамадскасці вобласці 21 лютага 2024 года было арганізавана правядзенне Гарадзенскай абласной дыктоўкі, прысвечанай 80-годдзю вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Для напісання дыктоўкі быў прапанаваны тэкст "Сімвал бязмерных выпрабаванняў беларусаў", прысвечаны гераізму беларускага народа ў напружанай барацьбе з захопнікамі. Удзел у напісанні дыктоўкі прынялі супрацоўнікі Гарадзенскага аблвыканкама, райгарвыканкамаў.

Ва ўстанове адукацыі "Гарадзенскі дзяржаўны ўніверсітэт імя Янкі Купалы" 21 лютага 2024 года адбылося напісанне традыцыйнай агульнай універсітэцкай Купалаўскай дыктоўкі. Дыктоўку пісалі звыш 1000 чалавек.

Акрамя таго, з мэтай папулярызацыі беларускай мовы і культуры, далучэння моладзі да вывучэння гісторыі, культуры, традыцый сваёй радзімы ва ўстановах адукацыі і культуры вобласці быў арганізаваны шэраг конкурсаў, кніжных выстаў, творчых сустрэч з пісьменнікамі Гарадзеншчыны і іншых мерапрыемстваў.

Ва ўстановах адукацыі праведзены:

конкурсы чытальнікаў вершаў і выканаўцаў музычных твораў на вершы беларускіх пісьменнікаў, уласных твораў, прысвечаных мове;

конкурсы творчых пісьмовых работ "Пра мір і Радзіму на матчынай мове";

конкурсы сачыненняў-эсэ "Люблю цябе такой, якая ёсць, зямля мая, зямля бацькоў святая!";

інфармацыйныя гадзіны "Славутыя сыны сваёй краіны";

вусныя часопісы "Чароўныя напевы роднай мовы";

конкурсы малюнкаў па творах беларускіх пісьменнікаў;

тэатралізаваныя пастаноўкі і іншыя мерапрыемствы.

Установай адукацыі 'Тродзенскі дзяржаўны Палац творчасці дзяцей і моладзі" і ўнітарным прадпрыемствам "Гродзенская праўда" праводзіўся абласны чэлендж "Мова краіны маёй", падчас якога ўдзельнікам было прапанавана запісаць тэматычны відэаролік на беларускай мове аб культурных, архітэктурных, гістарычных, спартыўных аб'ектах або сучасных і гістарычных асобах Гарадзенскай вобласці.

На Лідчыне традыцыйна асноўная ўвага была ўдзелена напісанню беларускіх дыктовак. Ва ўсіх відах дыктовак (17-я Агульнанацыянвальная, 6-я Купалаўская, Гарадзенская абласная і Рэспубліканская) у Лідскім раёне прынялі ўдзел каля 12 500 чалавек. Гэта абсалютны рэкорд. У папярэднія гады толькі адзін раз колькасць удзельнікаў дыктовак на Лідчыне перасягала 10 000 чалавек.

Атрымаць дакладныя лічбы па ўсёй Гарадзенскай вобласці праблематычна. Ацэначна дыктоўкі ахапілі недзе каля 220 населеных пунктаў, пісалі іх да 40 тысяч чалавек.

Яраслаў Грынкевіч.

ІЗНОЎ ВЯСНА ...

Зміцер Захарэвіч

ПЕГАС

21 сакавіка - Сусветны дзень паэзіі

Твайго пагляду счэзлы квет,

Бо прагнеш нібы і нямнога:

Кахання простага - зямнога,

Каб без сыходаў у засвет,

Але штораз мяне дарога

Вядзе туды, дзе знічак след.

Як выкляты да рэшты дзён,

Да сэнсу існага імкнуся.

Даруй, ізноў не азірнуўся

На тых, хто ўдома і на дом, -

Бліжэйшай раніцай вярнуся

Спяваць табе пад струнаў звон.

Пра тое, як цячэ сляза,

Пра што ўначы шапочуць хвалі,

Чаму з усмешкаю зухвалай

Снягі адужвае вясна

І як у сэрцы акрыялым

Знікае крыўдаў драбяза.

Калі ж зраблю апошні ўздых,

На плач твой не сказаўшы слова,

Не зрынецца светабудова,

Уцям - не я навек заціх,

А ў скачцы страціўшы падкову,

Пегас не вытрымаў дваіх.

УСХОД

Не цешыць колерамі ўсход,

Аднак вясна не прамарудзіць -

У горад, скурчаны ў прастудзе,

З паўднёвых з'явіцца шырот.

Паміж гмахамі, быццам шрот

Ва ўпор, завея джаліць грудзі,

Не цешыць колерамі ўсход,

Аднак вясна не прамарудзіць

Разбіць вітрын зімовых лёд,

І цепліцца ўспамін аб цудзе,

Дарма што ў ранішнім бязлюддзі

Сівых нябёсаў пасярод

Не цешыць колерамі ўсход.

* * *

Зрабілася туманам замяць -

Сышла пакорліва ў нішто,

Пакінуўшы ў завулках памяць,

Набраклую, як паліто,

Слязьмі яшчэ яскравых згадак

Пра час, убраны ў аксаміт,

Калі снег нетропка падаў,

Затульваючы краявід,

Струменіўся, галовы хмеліў

З кватэры кожнай елак пах

І вера ў цуды зіхацела

У святаў прагнулых вачах.

Тады здавалася, што ў вокнах

Калядных зорак не згасіць,

А сёння - паліто прамокла,

Бо памяць згадкамі бруіць.

* * *

Хто ведае, што будзе потым? -

Скразняк цяпельца патушыў,

Рассыпаны надзеяў попел

На дне астылае душы.

Які з турбот займею скутак?

Ці толькі камень у руку?

Расталі радасці і смутак

Сумётамі ў сакавіку.

Чым соты прышласці напоўню,

Калі сягоння не баліць?

Лаўлю ў далонь жарынкі промняў,

Каб зноў цяпельца запаліць.

ІЗНОЎ ВЯСНА

Хоць снег сышоў, а стаў святлейшым вечар,

Гараць дарма а шостай ліхтары -

Прыродзе людства звыкла супярэчыць.

Палю нахабна ў акадэмдвары -

Яе чакаю на супольны шпацыр,

І ўзрушана гудзе праспект стары.

Ізноў вясна - далоў з пачуццяў панцыр!

Заходзяцца, вярнуўшыся, шпакі

Пакуль рахую на ўзаемнасць шансы.

Наштось ранейшых стрэчаў чарапкі

Збудзіліся і непакояць памяць,

Нібы з юнацтва ўскрэслыя радкі.

Руды прамень, растаючы, не раніць -

Самоты час згасае пакрысе,

А цыферблат часцей мой позірк вабіць.

Вось постаць тонкая ў дзвярах…

Ідзе!

ЗОРНЫ МОСТ

Слодыч сноў пра крылы склаўшы за спіною,

Ля замкнёнай брамкі ў неба пагляджу:

Зіхаціцца промнем па-над галавою

Зорны мост - дарога адляцелых душ.

Кладка між сусветаў - вечнага й зямнога,

Адгасаюць побач знічкі ў цішыні.

Жыць мінучым шчасцем - можа, і нямнога,

Ды нямала ведаць, што па ёй прайсці.

Да сяброў і крэўных, без пары спачылых

Правядзе хай першы стрэчны арханёл,

Даланёй ад ветру, як дзяды вучылі,

Захіну грамнічкі дрогкі аганёк.

Супакой пануе там, куды намэціў,

І падступным кордам смутак не працьне

Будуць спаць мястэчкі, гадавацца дзеці,

Вальсаваць сняжынкі, толькі без мяне.

Па скананні кожны долю выбраць мусіць:

У чысцец камусьці, кане ў Лету хтось,

Я ж распраўлю крылы, з ланцуга сарвуся

І скірую проста - на зіхоткі мост.

ШАЛЬ

(наследванне песням ландскнехтаў)

Апоўначы сціх смерці баль,

Спачылі страх і гнеў,

На ветры хутаюся ў шаль,

Што вышыла ты мне.

На ім праменны эдэльвейс

Уплецены ва ўзор,

Яго калісь табе прынёс

На знак кахання з гор.

Каб славу й золата здабыць

Спусціўся з іх даўно -

І ўзяты горад, і бяжыць

У келіхі віно.

Не раз як скрыгатала сталь,

Паіла кроў мурог,

Нібы сцяг, я ўздымаў той шаль -

Ён вёў да перамог.

Спакусна талеры звіняць,

Б'юць поклічна званы:

Пакуль ёсць прага ваяваць -

Патрэбны будзем мы.

Хто чэрава твайго Грааль

Напоўніць без мяне? -

Бо найміта злінялы шаль

Дадому не вярне.

Ландскнехта зраненага ўрэшт

Прыкончыць бог ці чорт,

А ты да ўнукаў дажывеш

У цені нашых гор.

Ці ўзрушыцца за іх сцяной

Чуллівая душа,

Калі павяжуць на крыж мой

Прабіты куляй шаль?

ПА ЛЁДЗЕ

У люстры зледзянелага азерца

Твой кожны рух напорны адаб'ецца,

Бо прагнучы на іншы бераг трапіць,

Пайшла наўпрост - па небяспечнай гладзі.

На ім цябе што вабіць незваротна -

Няўжо агеньчык у акне самотны?

Які не гасне да пары світальнай,

Нібыта хоча падзяліцца тайнай.

І, дома ўседзець не знайшоўшы сілы,

У двор свой брамку звонку зачыніла.

Ну што ж, ідзі! Ды памятай - ты ўночы

На покліч па няпэўным лёдзе крочыш.

* * *

Нібы за шыбай, прад вачмі

Знікаюць у смузе нястрымна,

Cпяваючы расстання гімны,

Паяцы, трагікі і мімы.

З усмешкай немай выбач ім

За тое, што праходзяць міма.

Бо сам прадказваў той зыход,

Як фэст квяцісты пачынаўся,

І, хоць здавалася - быў наўзле,

Ігрой з ліста не захапляўся.

Ты не ўвайшоў у карагод,

А на сваім стаяць застаўся.

Наўзле (дыял.) - побач.

MEMORIAS

Усеўладдзе сонца, жамчуговасць мора…

Ці было такое? - Так, аднак учора.

Клаў прыбой карункі зіхатлівых хваляў,

Нібы паж дарункі, каля ног смуглявых.

Аксаміт вячэрні і праменнасць ранкаў,

Пераліў гаворкі ў стоенай альтанцы…

Растрывожаць згадкі сэрца да трымцення,

Але жыць мінулым - пакарыцца ценям.

Без дазволу прыйдуць, сумам апануюць,

Беспрасвеццем лягуць на душу жывую,

Бляск вачэй гарэзных без пары прыгасяць…

Дык нашто трымацца колішняга шчасця?

КАРМЛЮ ПТУШАК

З ложка цёплага ўзрушыць

Дзень, зірнуўшы ў акно, -

Час, маўляў, карміць птушак,

Змешваць грэчку з пшаном.

Выйшаўшы на падворак,

Поўнай жменяю для

Жоўтагрудых сябровак

Сыплю харч спакваля.

Вобміг з-пад стрэх зляціцца

Звонкая грамада.

Смачна есці, сініцы! -

Вам, дальбог, не шкада.

Радасныя пракудзіць

Будуць штораз смялей

Перыстыя, як людзі,

Толькі з намі страшней…