Polskie pismo historyczno- krajoznawcze
na Białorusi

 

 

 

 

LIDA
Na zaproszenie Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej gościliśmy we wrześniu 15-osobową grupę studentów ze słupskiej Wyższej Szkoły Pedagogicznej. Przybyli do Lidy studenci odbywali u nas praktykę. Na zaproszenie Towarzystwa przyjechał również prezes Towarzystwa Miłośników Wilna i byłych Kresów Wschodnich Tadeusz Gasztold. Prowadzono m.in. rozmowy na temat dalszej współpracy pomiędzy naszymi towarzystwami.


***


NOWOGRÓDEK
W dniu 12.IX br. delegacja TKPZL uczest­niczyła w uroczystości odsłonięcia pomnika Adama Mickiewicza oraz otwarcia odrestau­rowanego domu-muzeum poświęconego temu wielkiemu Wieszczowi. U stóp pomnika został złożony wspaniały kosz kwiatów z napisem: "Wieszczowi od Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej".


***


LIDA
Towarzystwo nasze zakupiło w Tarnobrze­gu autokar i dzięki temu mamy obecnie własne "cztery kółka".


***


Na zaproszenie TKPZL na Białoruś już po raz trzeci przyjechał Centralny Reprezentacyjny Zespół Artystyczny Wojska Polskiego. Przez cały okres pobytu (8 dni) Zespołem opiekowali się członkowie Towarzystwa. W Lidzie zorganizowano dwa koncerty, na których było ok. 1300 widzów. Trasa koncertowa wiodła przez Szczuczyn, Baranowicze. Dwa koncerty dano również w Mińsku -jeden z nich był poświęcony Stanisławowi Moniuszce. Członkowie Zespołu wybrali się do Ubielą, rodzinnej miejscowości kompozytora, i w tamtejszym muzeum złożyli dar pieniężny. Zespół był wszędzie przyjmowany bardzo ciepło. Na pożegnanie kierownik artystyczny Zespołu Tadeusz Kaczyński powiedział nam, że tak gościnnie jak w Lidzie przyjmowali ich tylko Polonusi z Chicago w USA.


***


Dnia 17 września gościliśmy w Lidzie bis­kupa grodzieńskiego ks. Aleksandra Kaszkiewicza. Czcigodny gość przybył do naszego miasta w związku ze sprawą kościoła pijarskiego.


***


BARANOWICZE
Delegacja TKPZL uczestniczyła 19.IX w poświęceniu kamienia węgielnego pod bu­dowę Domu Polskiego w Baranowiczach. W uroczystościach brali również udział: pani Elżbieta Smułkowa - ambasador Polski w Mińsku, konsul generalny RP na Białorusi p. Krzyszof Dłużewski oraz pierwszy sek­retarz  ambasady p. Marek Gałkowski. Z Polski przybył także prezes Wspólnoty Polskiej p. Andrzej Stelmachowski wraz z małżonką, która nawiasem mówiąc pochodzi z powiatu lidzkiego. Ze strony białoruskich Polaków udział w uroczy­stościach wziął prezes ZPB p. Tadeusz Gawin. W imieniu naszego Towarzystwa przekazano na budowę baranowickiego Domu Polskiego 10 tys. rubli. Taką samą sumę przekazaliśmy w imieniu Centralnego Reprezentacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego.


***


LIDA
W dniu 24.IX odbyło się wspólne zebranie zarządów TKPZL i lidzkiego oddziału ZPB, w którym uczestniczyła prezeska koszalińs­kiego oddziału Wspólnoty Polskiej p. Gabriela Cwojdzińska.


***


30.IX minister informacji Białorusi podpisał rozporządzenie o formalnej rejestracji pierwszej niezależnej gazety polskojęzycznej na Białorusi będącej własnością prywatną. Jest nią właśnie nasza "Ziemia Lidzka".


***


NIECIECZ
Pod koniec września, dokładnie 20.IX, w Niecieczy zebrała się duża grupa kombatan­tów - dawnych żołnierzy I i IV batalionu 77 pułku piechoty AK, by uczestniczyć w uroczy­stości odsłonięcia pomnika poświeconego po­ległym w czasie wojny towarzyszom broni. Pomnik powstał dzięki inicjatywie Fundacji Ochrony Zabytków, kierowanej przez dobrze znanego lidzianom Stanisława Karolkiewicza. Tego dnia, z okazji tej uroczystości, w kościele parafialnym w Niecieczy została odprawiona msza św. Przed uroczystościami odprawiono również mszę św. w farze w Nowogródku, poświeconą wszystkim poległym za wolną Polskę żołnierzom AK. W nowogródzkiej farze odsłonięto wtedy dwie tablice pamiątkowe, ufundowane na pamiątkę tych uroczystości. W samej Niecieczy kwiaty na partyzanckich mogiłach złożyli przedstawiciele TKPZL i lidzkiego oddziału ZPB.


***


WIŚNIEWO (pow. Wołożyn)
Podczas swojej wizyty na Białorusi minis­ter spraw zagranicznych Izraela Simon Perez odwiedził Wiśniewo, miejsce swojego urodze­nia. Dodajmy jeszcze, że inny izraelski polityk, a mianowicie były premier Izraela Menachem Begin pochodzi również z Kresów, z Brześcia.


***


NIEŚWIEŻ
Międzynarodowe Stowarzyszenie Białorusycystów zorganizowało w Nieświeżu spotkanie z córką księcia Radziwiłła, księżniczką Elżbietą. Był to jej pierwszy od ponad 50 lat pobyt w stronach rodzinnych. Księżniczka Elżbieta Radziwiłłówna wzięła udział w uro­czystościach odsłonięcia pomnika Adama Mi­ckiewicza w Nowogródku, ale większość czasu w trakcie swojej wizyty na Białorusi spędziła oczywiście w swoim rodzinnym Nieświeżu.


***


LIDA
Mamy przyjemność złożyć najserdeczniej­sze życzenia stu lat szczęśliwego pożycia, dużo zdrowia i szczęścia oraz wielu szczęśliwych wspólnych dni członkom Zarządu TKPZL Irenie i Czesławowi Januszkiewiczom, którzy zawarli związek małżeński.
Zarząd TKPZL


***


Podobne życzenia wszelkiej pomyślności, radości, spokojnych i ciepłych dni spędzonych wspólnie w gronie rodzinnym, gromady dzieci i dużo szczęścia z okazji ślubu prezesa TKPZL, a zarazem członka redakcji "Ziemi Lidzkiej" Aleksandra Kołyszki z Grażyną Markiewicz składają:
członkowie redakcji "Ziemi Lidzkiej", działacze Fundacji Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza oraz Zarząd TKPZL.

BUDUJEMY KOŚCIÓŁ
Apelujemy do wszystkich ludzi dobrej wo­li, do mieszkańców Lidy i Ziemi Lidzkiej, do wszystkich katolików. Zwracamy się o pomoc w budowie nowego kościoła parafialnego na Słobódce. Szerzej o tej akcji piszemy wewnątrz numeru, tutaj podajemy konto, na które nale­ży wpłacać datki pieniężne:
LIDSKOJE OTDIELENIE BIEŁBIZNESBANKA MSO 152-101-711 Nomer scziota: 0007011005 Rimsko-kataliczieskoje  obszczestwo  kastiola Nieporocznogo Zaczatija Diewy Marii.
Dary pieniężne można przynosić również osobiście do starego kościoła na Słobódce.


***


LIDA
W dniu 17 X powstał w Lidzie Klub Kobiet Polskich. Wśród zadań, jakie postawiły sobie panie należące do wymienionego Klubu, znajdują się: nie­sienie pomocy niezamożnym rodzinom, walka z al­koholizmem, propagowanie turystyki i czynnego wy­poczynku, kultury życia codziennego oraz działal­ność oświatowa i kulturalna. Przewidywana jest rów­nież współpraca ze wszystkimi organizacjami o po­dobnym charakterze. Na prezeskę Klubu została wybrana Izabela Tyrkina, a na wiceprezeskę Józefa Gotówko. Wszelkie informacje na temat spotkań i ewentualnej współpracy można uzyskać w Biblio­tece Polskiej w Lidzie pod numerem telefonu 2-45-99.
My ze swojej strony mamy nadzieję, że niedługo członkinie Klubu zechcą się podzielić z redakcją i Czytelnikami wrażeniami ze swojej pracy.


***


W dniach 25-31.X delegacja TKPZL przebywała w podróży służbowej w Polsce. Członkowie Zarządu Towarzystwa odwiedzili min. Warszawę, gdzie spot­kali się z pracownikami i działaczami Wspólnoty Polskiej oraz kierownictwem Centralnego Reprezen­tacyjnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego. W Krakowie uczestniczyli w konferencji prasowej zorganizowanej przez dziennikarzy tamtejszej prasy i radia. Odbyło się również spotkanie z wojewodą krakowskim, natomiast w Lublinie prowadzono roz­mowy o dalszej współpracy z Fundacją Pomocy Szkołom Polskim na Wschodzie im. T. Goniewicza.


***


W dniu Wszystkich Świętych delegacja TKPZL złożyła kosze z kwiatami oraz zapaliła świece na cmentarzach partyzanckich w Surkontach i Wawiórce. Chwilą milczenia i modlitwy uczczono pamięć tych, którzy walczyli o wolność Ziemi Lidzkiej.


***


W dniu 14.XI. po raz pierwszy po wojnie, w lidzkich kioskach ukazała się oficjalnie w sprzeda­ży "Ziemia Lidzka".


***


Z okazji Święta Niepodległości w dniu 11 XI TKPZL zorganizowało koncert, na którym zgroma­dzili się członkowie Towarzystwa, wystąpiły polskie dzieci ze szkoły nr 11 pod kierownictwem nauczycie­lki Janiny Kachowicz oraz znani ze swoich licznych
występów w Lidzie członkowie Koła Języka Polskiego, kierowani przez Weronikę Kuryło. Podobny koncert z okazji święta 11 Listopada zorganizował w dniu 15 XI lidzki oddział ZPB. Lidzianie mieli okazję oglądać na scenie istniejący przy oddziale zespół artystyczny "Przyjaciele".


***


W dniu 21 XI TKPZL gościło w Lidzie p. Józefa Adamskiego, prezesa Fundacji Pomocy Szkołom Po­lskim na Wschodzie im. T. Goniewicza, oraz Hen­ryka Ciuka, przedstawiciela Fundacji "Polonia".


***


GRODNO
W ramach wizyty pani premier RP Hanny Sucho­ckiej na Białorusi nie zabrakło również spotkania z Polakami żyjącymi w tym państwie. Odbyło się ono w Grodnie w dniu 18 XI w dużej sali Teatru Drama­tycznego, którą po brzegi wypełnili Polacy przybyli ze wszystkich krańców republiki. Z Lidy na spot­kanie z Hanną Suchocką przyszły dwie delegacje: Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej oraz lidzkiego oddziału ZPB.
Panią premier powitały pięknymi wierszami pol­skie dzieci. Na wstępie Hanna Suchocka stwierdziła, że traktuje to spotkanie jako obowiązek, ale jest to obowiązek bardzo przyjemny. Stosunki polsko-bia-łoruskie oceniła jako bardzo optymistyczne. Pani premier podkreśliła, że Polska jako państwo budują­ce ustrój demokratyczny zapewnia Białorusinom ży­jącym w jego granicach optymalne warunki rozwoju narodowo-kulturalnego i nie zapomina przy tym o Polakach zamieszkałych na Białorusi. Dodała, że rząd RP uważa, że w takich warunkach obowiązują zasady wzajemności.
W dalszej części spotkania toczyła się szczera rozmowa o problemach Polaków na Białorusi. Poru­szano w niej tematy dotyczące szkolnictwa, Kościoła rzymskokatolickiego, zachowania polskich zabyt­ków oraz dotacji dla polskich organizacji. Pani pre­mier poinformowała zebranych, że w najbliższym czasie planuje się otwarcie polskich konsulatów w Grodnie i Brześciu, oraz o tym, że istnieje już umowa polsko-białoruska o retransmisji programu polskiej TV na całą Białoruś i o otwarciu nowych przejść granicznych pomiędzy Polską i Białorusią.
Spotkanie zakończyło się wspaniałym koncertem grodzieńskiego zespołu artystycznego "Lechici".


***


ANONSUJEMY
Już teraz zapowiadamy przygotowywaną sesję popu­larnonaukową, która odbędzie się w Baranowiczach w dniach od 24 do 26 IX 1993 r. Sesja nosi tytuł "Spotkania z Mickiewiczem" i zostanie zorganizo­wana przez kilka organizacji, a mianowicie: Klub Polski w Baranowiczach, Towarzystwo Kultury Pol­skiej Ziemi Lidzkiej, Związek Polaków na Białorusi oraz Fundację Pomocy Szkołom Polskim na Wscho­dzie im. T. Goniewicza w Lublinie. Sesja ma na celu popularyzację postaci i twórczości Adama Mickiewi­cza wśród Polaków i Białorusinów i w jej ramach mą zostać odczytanych 12 referatów poświęconych Wie­szczowi. W imprezach towarzyszących mają wystąpić zespoły i soliści z Baranowicz i Lidy, a także z Polski, min. polski "Teatr na Kresach". Głównym centrum spotkań będzie Klub Polski w Baranowiczach, ale planowane są również spotkania w okolicach tego miasta, głównie w miejscowościach związanych z ży­ciem i twórczością Adama Mickiewicza.

 

Z okazji Świąt Bożego Rarodzenia
oraz Nowego Roku 1993
Redakcja Zeimi Lidzkiej
oraz Fundaja im. T. Goniewicza
Czytelnikom i sympatykom
najserdeczniejsze życzenia
wszelkiej pomyślności, łask Bożych
oraz zdrowych i wesołych świat.

 

 

??????.???????