Polskie pismo historyczno- krajoznawcze
na Białorusi


 

 

Za 6 miesięcy br. zarejestrowano 388 małżeństw, natomiast 232 rozwiązano. Za poprzedni rok 1116 i 452 odpowiednio.
***
2 lipca w Lidzie po raz pierwszy odbył się festiwal kultur narodowych. Polską tradycję i kulturę reprezentowały swoim śpiewem zespoły "Memoria", "Sybirak", "Kresowe zabawy" z Domu ZPB oraz zespół "Tonika" (kier. Irena Kiedyk), oraz solistki Grażyna Komincz i Weronika Tumilewicz z TKPZL. Religijne i estradowe piosenki w wykonaiu młodzieży były przyjmowane przez słuchaczy gorącymi brawami.
***
Wydarzeniem kulturalnym lipca tego roku była wystawa poplenerowa poświęcona pamięci Czesława Niemena pt. , która odbyła się w galerii im. Tyzenhauza w Grodnie. Różnokolorowa muzyka farb brzmi na cześć naszego rodaka. Zaprezentowano na niej prace artystów, które powstały podczas wyprawy do Starych Wasiliszek. Na wystawie można było zobaczyć głównie pejzaże i zabytki związane z dzieciństwem Niemena, jego rodzinne strony. Otwarcie wystawy uświetnił występ wokalistki z Lidy, Grażyny Komincz, która zaśpiewała wielkie przeboje Niemena i wzbudzając wielkie emocje. Uczestnicy pleneru post­anowili, że sprezentują dla tworzącego się muzeum Nie­mena po jednej pracy.
***
7-8 lipca Matka Boska Trokielska zebrała u siebie tłumy pielgrzymów nie tylko z Grodzieńszczyzny, ale i z całej Białorusi. W uro­czystościach wzięli udział ka­płani z Polski, Niemiec, Ukra­iny i Litwy z Pasterzem Die­cezji, ks. bpem Aleksandrem Kaszkiewiczem, biskupi pomocnicze: ks. bp Marian Zimałka z Sandomierza i ks. bp Kazimierz Wielikosielec z Brześcia. W tych dniach w kościele przebywała kopia całunu turyńskiego, były także osoby, któ­re podarowały Diecezji kopię Całunu: państwo Barbara i Bogdan Skibiccy z Poznania i pan Tadeusz Krajewski z Warszawy. O północy odprawiona została tra­dycyjna , a po Eucharystii procesja ze świecami. Rankiem 8 lipca Mszę św. sprawo­wali nowi kapłani. Uroczystej sumie odpustowej przewodniczył ks. bp Ma­rian z Sandomierza; on też wygłosił kazanie poświęcone roli rodziny w dziele zbawienia człowieka.
***
17 lipca Prezydent Białorusi zatwierdził herb Werenowa. Współczesny herb miasteczka jest połączeniem części herbu rodowego Gasztoldów, którzy przez dłuższy czas posiadali miasteczko, oraz herbu Scypionów del Campo. Ostatni herb został wykorzystany w miejskiej heraldyce po raz pierwszy.
***
23 lipca z całego obwodu grodzieńskiego zjechały się zespoły polskie do Wasiliszek. W ramach obchodu Roku Języka Polskiego ZPB przeprowadził tu Święto Słowa Polskiego. Po mszy św. w kościele Świętego Jana Chrzciciela w Domu Kultu­ry przed lokalną publicznością wystąpili ze­społy z Lidy: "Kresowe Zabawy", "Sybirak" i "Memoria" oraz "Promień" ze Szczuczyna, "Odrodzenie" z  Wasiliszek, chór pieśni duchowej "Magnifikat"z Kamionki, soliści z Wasiliszek, Pohorodna.
***
30 lipca na grobach uczestników powstania 1863 r. około wsi Mochowicze została odprawiona polowa msza św.
***
W dniach 26 lipca - 11 sierpnia parafia Bożego Miłosierdzia w Lidzie zaprosiła wiernych na pieszą pielgrzymkę do Częstochowy. Dobrym duchem organizacyjnym stała się wielka przyjaciółka parafii Teresa Bazałło z Kudowy Zdroju. Na początku był pobyt w Kudowie Zdroju. Pielgrzymi wspólnie z młodzieżą z Polski i Niemiec zwiedzili okolice, bawili się przy ognisku oraz jeździli bryczkami. Piesza pielgrzymka trwała 11 dni, na jej trasie często towarzyszył lidzianom bp Ignacy Dec.
***
Na początku sierpnia na osiedlu południowym położono kamień węgielny pod cerkiew św. Aleksandra Niewskiego. Uroczystości przewodniczył metropolita Miński i Słucki Filaret. A katolicy od kilku lat nie mogą uzyskać pozwolenia na rejestrację i budowę tu kościoła!
***
Anna Mickiewicz, Irena Bogucka oraz Maryna Korenko uczestniczyły w warsztatach teatralnych oraz kursie animacji kultury dla środowisk polskich na Wschodzie, organizowanych przez Wielkopolski oddział Stowarzyszenia Wspólnota Polska w Poznaniu. W programie mieścił się lektorat języka polskiego, warsztaty plastyczne, zajęcia muzyczno-taneczne. Całym kursem opiekowali się księża-chrystusowscy. Szkoleniom towarzyszył bogaty program wypoczynkowy: zwiedzanie Poznania, kolebki polskiej państwowości Gniezna. Otrzymana wiedza zostanie wykorzystamy dla dobra Polaków na Ziemi Lidzkiej.
***
W dniu 15 sierpnia z udziałem byłych żołnierzy nadniemieńskich w kościele N.M.P w Gronie Wielkopolskim została odsłonięta i poświęcona tablica upamiętniająca żołnierzy IV batalionu "Ragnera".
***
26 sierpnia wielka uroczystość odbyła się w Oszmianie, gdzie obchodzono setną rocznicę konsekracji kościoła. Aktywny udział w tych uroczystościach wzięła grupa lidzian: zespół młodzieżowy "Anima" oraz zespół "Kresowiacy" na czele z prezesem TKPZL A.Kołyszko. Obchody rozpoczęto uroczystą sumą, której przewodniczył biskup Antoni Dziemianko w asyście licznej grupy księży. Wśród gości honorowych można było zobaczyć konsula generalnego RP w Grodnie Andrzeja Krętowskiego ze współpracownikami, liczną grupę byłych mieszkańców Oszmian przybyłych z różnych miast Polski, Litwy, Łotwy, a nawet Stanów Zjednoczonych. Po mszy św. i procesji mieszkańcy miasta i goście mogli obejrzeć program słowno-muzyczny z udziałem lidzkich zespołów, "Paki z Grajewa" oraz miejscowej dziatwy uczącej się języka polskiego. Wieczorem - druga część imprezy: program rozrywkowy. Artyści nie dawali wytchnienia widzom, którzy tuż na dziedzińcu kościelnym świetnie się bawili i tańczyli. Po Apelu Jasnogórskim niespodzianka - feeria sztucznych ogni, która zakończyła uroczystości.
***
50-osobowa grupa młodzieży ze Słobódki na zaproszenie Duszpasterstwa Akademickiego przy Górno-Śląskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej im. Kard. Augusta Hlonda przez 10 dni zwiedziła Polskę. Swego rodzaju pielgrzymkę śladami papieża Jana Pawła II zorganizował wikariusz parafii ks. Eugeniusz Uczkuronis. Codzienne msze św., Jasna Góra, sanktuarium MB Leśniowskiej, Piekary Śląskie, Panewniki, Katowice, Kraków i Łagiewniki, Wrocław z Panoramą Racławicką i Wadowice ze słynnymi kremówkami. Wszystkie te miejscowości zostawiły niezatarty ślad w pamięci młodzieży.
***
Tegoroczne lato jest bardzo suche. Maksymalna temperatura pierwszej dekady lipca w Lidzie wyniosła 32-33 st. C, a 12 lipca 34 st. Jest to najdłuższy i najbardziej suchy okres za ostatnie 60 lat obserwacji. Całkowity brak opadów!
***
Pięćdziesięcioro dzieci w wieku 7-17 lat z Lidy przebywało w końcu sierpnia na dziesięcio­dniowym pobycie wakacyjnym w nadmor­skim Jarosławcu. Wypoczy­nek zorganizowało Towarzy­stwo Miłośników Wilna i Zie­mi Wileńskiej w Poznaniu ze szczególnym zaangażowaniem pana Ryszarda Liminowicza we współpracy z TKPZL. Młodzież i dzieci spędzały czas na kąpielach, budowa­niu zamków z piasku, grach i zabawach, jeździły do Parku Wodnego "Jan" w Darłowie, brały też udział w zajęciach śpiewu, na których doskona­liły znajomość języka polskie­go. Wypoczynek lidzian został sfinansowany przez Wspólnotę Polską, Caritas oraz Urząd Marszałkowski w Poznaniu. Serdecznie dziękujemy.
***
W ramach Porozumienia o współpracy ze Stowa­rzyszeniem "Abecadło" zespół "Lidzianie" w ciągu dwóch tygodni sierpnia uczestniczył w warsztatach tanecznych pod Augustowem. Młodzi artyści nauczyli się nowych tańców polskich, wyszlifowali tańce, które tańczyli od dawna. Oprócz zajęć tanecznych i rekreacyjnych, nie zabrakło przejażdżek statkiem, wycieczek rowerowych, pływa­nia w basenie, dyskotek, występów artystycznych i wielu in­nych ciekawych rozrywek.

 

Niektórzy z naszych czytelników są w posiadaniu unikatowej pięciotomowej encyklopedii Rody rycerskie Wielkiego Księstwa Litewskiego (4690 nazwisk!), opracowanej przez dra Jana Ciechanowicza, a przepięknie wydanej w 2001 roku przez rzeszowskie Wydawnictwo Oświatowe FOSZE. Ta edycja zyskała rozgłos międzynarodowy, uznanie przywódców Rzeczypospolitej Polskiej i Republiki Litewskiej, a bardzo życzliwe recenzje ujrzały światło także w periodyce Francji, USA, Ukrainy, Kanady. Obecnie jest to edycja trudno dostępna, lecz nadal ciesząca się dużym zainteresowaniem w środowiskach kulturalnych, nieobojętnych na wiedzę o chlubnych dziejach dawnej Rzeczypospolitej.
I oto mamy końcowy miły akcent: dr Jan Ciechanowicz przygotował, a wileńskie Wydawnictwo Naukowo-Literackie ZNICZ wydrukowało tom szósty i ostatni (suplement), zawierający na 490 stronach około 2 tysięcy dalszych haseł (nazwisk), które z tych czy innych względów nie znalazły się w tomach wydanych w 2001 roku. Znajdziemy tu przede wszystkim obszerny zarys dziejów jednej z najsłynniejszych rodzin litewsko-polskich: Piłsudskich. Autor odnalazł w archiwach Litwy i Białorusi arcyciekawe, nigdy przedtem niepublikowane, dokumenty, dotyczące m.in. młodości Józefa Piłsudskiego, jednego z największych synów Narodu Polskiego. Ale nie tylko. Wiele intrygujących materiałów dotyczy również innych rodów kresowych: Jundziłł, Znosko, Kopeć, Jezierzyński, Ligocki, Bułat, Czajkowski i in.
Warto dodać, że suplement zawiera wyjątkowo piękną część ilustracyjną, na którą złożyło się kilkadziesiąt kolorowych zdjęć herbów szlachty polskiej ze zbiorów heroldii mińskiej, freski herbowe z zamku w Baranowie Sandomierskim oraz unikatowe okazy archiwalne i numizmatyczne z Republiki Lietuva.

Jan Ciechanowicz

??????.???????