Polskie pismo historyczno- krajoznawcze
na Białorusi

 

 

Na początku kwietnia białoruska telewizja ONT pokazała dokument „Armia Krajowa. Nieznana wojna” o walce Armii Kra­jowej z Niemcami i sowieckim oku­pantem. Film ten bardzo różni się od poglądów głoszonych przez oficjalną białoruską historiografię. Jego autorzy tłumaczą poparcie miejscowej ludności dla podziemia niepopularnością sowieckiej polityki. Podkreślają, że nawet do 40 proc. żoł­nierzy w oddziałach AK działających na terenie zachodniej Białorusi stano­wiła miejscowa ludność. Dotychczas działalność polskiego podziemia w oficjalnej wersji miała wyłącznie antybiałoruski charakter.
***
Tradycyjnie przed Świętami Wiel­kiej Nocy setki mieszkańców Iwia uczestniczyło w Drodze Krzyżowej ulicami miasta. Wierni szli za pięciometrowym drewnia­nym krzyżem, który nieśli pracowni­cy służby zdrowia, strażacy, nauczy­ciele, duchowni, dzieci i młodzież. Droga Krzyżowa wyruszyła od kaplicy pw. św. Barbary na cmentarzu ka­tolickim, a zakończyła się w koście­le pw. św. App. Piotra i Pawła. Nabożeństwo Drogi Krzyżowej było pro­wadzone w językach polskim i białoru­skim. Natomiast w Niedzielę Palmową po raz kolejny w Iwiu odbył się parafialny konkurs palm. Wśród dziesiątek z fantazją ozdobio­nych gałązek wierzbowych wybiera­no najpiękniejsze.
***
Święto Miłosierdzia Bożego przypada na pierwszą niedzielę po Wielkiej Nocy. Dla wielu mieszkańców parafii pod wezwaniem Miłosierdzia Bożego na lidzkim osiedlu Mołodiożnyj tegoroczne obchody święta miały niecodzienny charakter. 121 osoba przystąpiła do sakramentu bierzmowania. Obrzędu dokonali bp grodzieński Aleksander Kaszkiewicz oraz gość z Niemiec bp Henryk Zymerrewers. W kościele zachowują się relikwie bł. ks. Michała Sopoćki oraz św. Faustyny, apostołów Bożego Miłosierdzia. Wierni parafii mają nadzieję, że ich światynia otrzyma w przyszłości statut Sanktuarium Bożego Miłosierdzia.
***
29 kwietnia Lidzkie Muzeum Historyko-Artystyczne obchodziło 50-letni jubileusz. Chociaż pierwsza placówka muzealna w naszym mieście powstała 28 maja 1939 r. przy Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym. Niestety my wciąż pamiętamy o sowieckiej historii, a wcześniej nie było nic. Obecnie w zbiorach muzeum znajduje się ponad 43 tysięcy eksponatów. Życzymy pracownikom placówki dużo życzliwych odwiedzających oraz ciekawych pomysłów.
***
30 kwietnia w parafii NPNMP na Słobódce w Lidzie w ramach wizytacji apostolskiej ks. bpa Aleksandra Kaszkiewicza została odprawiona uroczysta Msza św. z sakramentem bierzmowania. Była to pierwsza w okresie powojennym i druga w historii parafii wizytacja. Pierwsza wizytacja odbyła się w 1936 r., gdy Lidę wizytował arcybiskup wileński Roman Jałbrzykowski. W swoim kazaniu ks. prałat Wincenty Lisowski przypomniał zebranym historię kościoła. Budowę kościoła prowadził ks. Stanisław Możejko. Dzięki ofiarności parafian bardzo szybko, bo za niecały rok została wybudowana czasowa kaplica, która służy wiernym do dnia dzisiejszego. Najdłużej pracował w parafii ks. Klemens Czabanowski od roku 1956, kiedy powrócił z sowieckich łagrów, aż po rok 1972, w którym zmarł w dniu wszystkich świętych. Podczas Mszy św. śpiewał zespół „Kresowiacy”.
***
2 maja duża grupa lidzian: zespół „Kresowiacy”, członkowie zarządu TKPZL, młodzieżowy zespół „Tonika” pod kierownictwem Ireny Kiedyk wyjechała do Sokółki na zaproszenie Burmistrza Miasta. Wieczorem w Grodnie odbyła się gala, zorganizowana przez Konsulat Generalny RP z udziałem artystów Opery Narodowej z Warszawy. W akademii uczestniczyli rodacy z całej Grodzieńszczyzny, jak również grupa lidzian.
***
3 maja lidzianie obchodzili Święto Matki Bożej Królowej Polski. Msze święte z okazji uroczystości zostały odprawione we wszystkich lidzkich parafiach. Proboszcz parafii NP NMP ks. prałat Wincenty Lisowski wygłosił podczas Mszy św. okolicznościowe kazanie, w którym przypomniał wiernym historię tego tytułu Matki Bożej. Parafianie w wielkim skupieniu wysłuchali kazania, które miało uzmysłowić im więź pokoleń wraz z wiarą, tradycją i obowiązkiem.
***
Bogaty na wydarzenia był dzień 3 maja. Najpierw członkowie Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej tradycyjnie odwiedzili cmentarze, gdzie są pogrzebani Polacy, którzy oddali życie za wolność ojczyzny – Feliksowo, Wawiórka, Surkonty, Nowosiołki oraz kwaterę wojskową starego cmentarza przy ulicy Grażyny. W niedzielne popołudnie TKPZL zaprosiło lidzian na uroczystą akademię z okazji Święta Konstytucji 3 Maja. Na początku młodzież z Teatru Polskiego w małej formie teatralnej przedstawiła historię święta konstytucji. Aktorzy pokazali lekcję historii, która jest kontynuowana w naszym życiu. Drugą część przedstawienia wypełnił śpiew zespołu „Kresowiacy” wraz z solistami Grażyną i Tadeuszem Komińczami oraz najmłodszą wykonawczynią, sześcioletnią Władą Januszkiewicz. Wśród widowni nie było widać ani jednej obojętnej twarzy. Widzowie gorącymi oklaskami podziękowali wszystkim wykonawcom za wspaniałe święto. A zakończył się ten dzień wspólną majówką przy ognisku.
***
Prezes TKPZL Aleksander Kołyszko 3 maja wziął udział w centralnych obchodach narodowego święta w ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Mińsku.
***
W dn. 8-10 maja parafia św. Piotra i Pawła w Iwiu podejmowała 700 młodych osób z 45 parafii Grodzieńszczyzny. Głównym organizatorem spotkania był ks. Antoni Gremza. Spotkaniu przyświecało hasło "Bóg jest życiem”. Spotka­niu towarzyszyła piękna pogoda, dlatego większa część zaplano­wanych  punktów programu mo­gła odbywać się na świeżym po­wietrzu, na placu przy koście­le. Każdy dzień rozpoczynał się modlitwą i kończył się Apelem z modlitwą. Spotkaniom towarzyszyły występy zespołów „Ave” i „Kairos” z Grodna oraz „Oremus” i „Vocalis” z Iwia.
***
W parafiach, prowadzonych przez oo. pijarów w Lidzie i Szczuczynie 16 maja br. odbyły się dwa znaczące wydarzenia. W parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Lidzie (Indu­strialny) z rąk ks. bpa Aleksandra Kaszkiewicza święcenia kapłańskie otrzymał diakon Witalij Sułka, pijar (par. Lida-Fara). Natomiast po po­łudniu w szczuczyńskiej parafii pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa i św. Teresy z Avila z rąk ks. bpa Aleksandra Kaszkiewicza przyjęło sakra­ment bierzmowania 137 osób.
***
W Maryjnym Sanktuarium Diece­zjalnym w Trokielach 16 maja br. od­była się uroczysta Msza św., podczas której ks. bp Aleksander Kaszkiewicz poświęcił kopie obrazu Matki Bożej Trokielskiej, które zostały przekazane grupom wiernych z dekanatów diece­zji. W ramach przygoto­wania do koronacji obrazu Matki Bożej Trokielskiej w parafiach diecezji odbywa się peregrynacja kopii cu­downego obrazu. ***
Klasztor oo. Franciszka­nów w Holszanach (rejon oszmiański), należący do­tychczas do Muzeum Narodowego RB, został przekazany na własność diecezji grodzień­skiej. Odpowiedni dokument podpisała 18 maja komi­sja w składzie przedstawicieli Kościoła i rejonowych władz. Jesienią ub. roku stwierdzono, że budynek klasztorny jest w stanie awaryjnym i nie nada­je się do użytkowania.
***
Latem zaczęto rekonstrukcję siedziby hrabiego Mawrosa w Tarnowszczyźnie. Wybudowany w latach 1880-84 budynek ostatnie lata stał opuszczony, po tym jak sowchozowa administracja została przeniesiona w inne miejsce. Według projektu wykonanego przez Instytut „Grodnograżdan projekt” lidzcy budowlance przekształcą budynek w dom mieszkalny na 11 rodzin. Chociaż rozkład pomieszczeń ulegnie całkowitej zmianie, wygląd zewnętrzny pomnika architektury XIX wieku pozostanie nie naruszony – typowe włoskie palazzo.
***
13 czerwca katolicy oddają cześć świętemu Antoniemu. W tym dniu zespół „Kresowiacy” został zaproszony do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Odelsku na odpust świętego. Miasteczko Odelsk znajduje się prawie na granicy białorusko-polskiej. Piękny drewniany kościół liczy sobie 250 lat. Parafia – prawie pięćset lat. Stąd pochodzi trzech biskupów z różnych czasów, m.in. nasz obecny metropolita arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz. Pogoda zmusiła na przeniesienie koncertu pod dach kościoła. Reakcja widzów na występ zespołu była porywająca – nie kończące się brawa na stojąco, bisowanie. Z takimi widzami rozstać się naprawdę trudno. „Kresowiacy” serdecznie dziękują księdzu proboszczowi Waleremu Bykowskiemu za zaproszenie.
***
W dniu 15 czerwca, w 95. rocznicę święceń kapłań­skich bł. Michała Sopoćki w kościele pw. św. Michała Archanioła w Oszmianie został poświęcony obraz ku czci Błogosławionego. Obraz przedstawia ks. Michała Sopoćkę w gronie dzieci, w pierwszych latach jego posługi ka­płańskiej, która przebiegała w pobli­skiej parafii Taboryszki. Kapłan trzy­ma różaniec i elementarz do szkół pa­rafialnych narodowych. Przypomniano działalność edukacyjną ks. Michała i założone przez niego szkółki do kszta­łcenia dzieci. W górnej części obrazu widoczny jest Jezus Miłosierny, który wskazuje na przyszły wileński i biało­stocki etap życia ks. Sopoćki. Autorem obrazu jest nasz redakcyjny kolega Czesław Kołyszko. Aktu poświęcenia dokonał ks. kanonik dr Henryk Ciereszko, który wy­głosił również okolicznościowe kaza­nie o Błogosławionym. W uroczystej koncelebrze uczestniczyli kapłani z dekanatu oszmiańskiego, z ziem gdzie urodził się, dorastał i pełnił pierwsze lata posługi kapłańskiej przy­szły Błogosławiony. Na Mszę świętą przybyła również liczna delegacja Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej. Uroczystość w parafii oszmiańskiej poprzedziła no­wenna do bł. Michała Sopoćki.
***
Projekt utworzenia muzeum Czesława Niemena w Starych Wasiliszkach, rodzinnej wsi piosenkarza, na listę wspólnych przed­sięwzięć wpisała w ostatnich dniach czerwca dwustronna polsko-białoruska ko­misja konsultacyjna ds. dziedzictwa narodowego. Muzeum miałoby powstać w do­mu rodzinnym Czesława Juliana Wydrzyckiego - tak bowiem na­prawdę nazywał się Czesław Nie­men. Od lat stoi on pusty, o jego roli w historii muzyki przypominają tylko wieńce wiesza­ne na ścianie i składane pod płotem przez wielbicieli Niemena. Dość czę­sto docierają oni do położonej z da­leka od głównych szlaków białoru­skiej wioski. Polski resort kultury zadeklarował wsparcie i pomoc przy tworzeniu i pro­wadzeniu muzeum. Placówka zgromadziłaby pamiąt­ki zarówno z wczesnej młodości arty­sty, jak i związane z jego karierą muzyczną. Łączyłaby więc białoruską i polską część jego życiorysu.
***
16 czerwca TKPZL zorganizowało wycieczkę dla dzieci uczących się języka polskiego w Centrum Twórczości w Lidzie. Pierwszym punktem wyjazdu był cmentarz w Surkontach,. Tu młodzież oddała hołd poległym oraz zwiedziła pobliski kościół pw. św. Linusa w Pielasie. Dalej była Raduń, St. Wasiliszki. Iszczołna oraz Szczuczyn. Mimo złej pogody (podczas całej podróży padał deszcz) uczestnicy jednogłośnie stwierdzili, że jechać było warto.
***
17 czerwca w sali szkoły muzycznej w Lidzie odbył się koncert znanego polskiego gitarzysty Jana Oberbeka. Koncert został zorganizowany przez Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej we współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Grodnie jako zapowiedź obchodów 200-nej rocznicy urodzin Fryderyka Szopena. Znakomity gość wystąpił przed nielicznie zebrana publicznością, co powinno nas zawstydzić. O randze wykonawcy świadczą liczne nagrody i wyróżnienia. Nagrał 7 płyt. Muzyk koncertował we wszystkich krajach Europy i Stanach Zjednoczonych, a na Białorusi jest po raz pierwszy.
***
Obchody uroczystości Św. App Piotra i Pawła w Różance miały w tym roku wyjąt­kowy charakter. Uroczystej odpusto­wej Mszy św. przewodniczył ordyna­riusz diecezji grodzieńskiej ks. bp Alek­sander Kaszkiewicz. W swoim kaza­niu dziekan dekanatu Mostowskiego ks. Ryszard Jakubiec z Mostów nawiązał do historii odbudowy kościoła w Różance i zaangażowania ludzi, którzy się do tego przyczynili. Po Mszy św. wierni i kapłani przeszli w proce­sji Eucharystycznej wokół kościoła. Kulminacyjnym punktem uroczystości było poświęcenie przez ks. bpa Aleksan­dra Kaszkiewicza figur św. App Piotra i Pawła. Zostały one ustawione w niszach na frontonie świątyni. Fundatorem figur jest Teofil Bogdan z Druskienik, były mieszka­niec Różanki. Warto wspomnieć, że po wyremontowaniu ko­ścioła w 1990 r. ufundował on obraz Matki Boskiej Ostrobramskiej, który znajduje się przy ołtarzu głównym. Fi­gury apostołów z drewna wykonał rzeźbiarz z Mikielewszczyzny Michał Maskiewicz.
***
17 maja w Brzozówce odbył się uroczysty koncert pamięci Stanisława Januszkiewicza, znanego muzyka i twórcy Ziemi Grodzieńskiej, założyciela i wieloletniego kierownika zespołu „Kresowiacy”. Pomysłodawcą i organizatorem imprezy była dyrektor szkoły muzycznej w Brzozówce Wiesława Syczewska. Sala koncertowa była wypełniona tymi, kto znał, pamiętał, kochał Stanisława. Na początku, w półmroku przy zapalonej świecy i akompaniamencie fortepianu pokazywano film zdjęciowy. Zobaczyliśmy wczesne dzieciństwo, lata szkolne, studenckie muzyka, Jego pracę twórczą, jego rodzinę. Muzyk i Człowiek. Wykładowca i Przyjaciel. Chciał być wszędzie i ze wszystkimi. O tym mówili Jego przyjaciele, współpracownicy, rodzice uczniów. Każdy pragnął podzielić się swoimi wspomnieniami. Byli to lidzkie małżeństwo artystyczne Bugasowych, dyrektor Lidzkiego Domu Kultury Irena Tur, prezes TKPZL Aleksander Kołyszko, nauczycielka języka polskiego Halina Teresani. Wzruszającym był występ ulubionych uczennic Stanisława, które nie mogły ukryć łez. Ciepłe słowa i piosenki brzmiały w wykonaniu zespołów z Brzozówki „Szklary”, „Kronon”, „Paniamoncy” jak również artystów z Lidy – „Słowianeczka”, „Kresowiacy”. Obojętnych na tej sali nie było. Tym bardziej, że na nas spoglądał z pięknego portretu sam Stanisław Januszkiewicz. Autorem płótna jest znany brzozówski artysta-malarz Włodzimierz Murachwjer. Nikt nie zauważył jak minęło dwie i pół godziny i ten nastrój uroczystego lekkiego smutku wszyscy uczestnicy zabrali ze sobą.
***
17 czerwca w Brzozówce odbył się uroczysty koncert pamięci Stanisława Januszkiewicza, znanego muzyka i twórcy Ziemi Grodzieńskiej, założyciela i wieloletniego kierownika zespołu „Kresowiacy”. Pomysłodawcą i organizatorem imprezy była dyrektor szkoły muzycznej w Brzozówce Pani Wiesława Syczewska. Sala koncertowa była wypełniona tymi, kto znał, pamiętał, kochał Stanisława. Na początku, w półmroku przy zapalonej świecy i akompaniamencie fortepianu pokazywano film zdjęciowy. Zobaczyliśmy wczesne dzieciństwo, lata szkolne, studenckie muzyka, Jego pracę twórczą, jego rodzinę. Muzyk i Człowiek. Wykładowca i Przyjaciel. Chciał być wszędzie i ze wszystkimi. O tym mówili Jego przyjaciele, współpracownicy, rodzice uczniów. Każdy pragnął podzielić się swoimi wspomnieniami. Byli to lidzkie małżeństwo artystyczne Bugasowych, dyrektor Lidzkiego Domu Kultury Irena Tur, prezes TKPZL Aleksander Kołyszko, nauczycielka języka polskiego Halina Teresani. Wzruszającym był występ ulubionych uczennic Stanisława, które nie mogły ukryć łez. Ciepłe słowa i piosenki brzmiały w wykonaniu zespołów z Brzozówki „Szklary”, „Kronon”, „Paniamoncy” jak również artystów z Lidy – „Słowianeczka”, „Kresowiacy”. Obojętnych na tej sali nie było. Tym bardziej, że na nas spoglądał z pięknego portretu sam Stanisław Januszkiewicz. Autorem płótna jest znany brzozówski artysta-malarz Włodzimierz Murachwjer. Nikt nie zauważył jak minęło dwie i pół godziny i ten nastrój uroczystego lekkiego smutku wszyscy uczestnicy zabrali ze sobą.
***
13 czerwca katolicy oddają cześć świętemu Antoniemu. W tym dniu zespół „Kresowiacy” został zaproszony do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Odelsku na odpust świętego. Miasteczko Odelsk znajduje się prawie na granicy białorusko-polskiej. Piękny drewniany kościół liczy sobie 250 lat. Parafia – prawie pięćset lat. Stąd pochodzi trzech biskupów z różnych czasów, m.in. nasz obecny metropolita arcybiskup Tadeusz Kondrusiewicz. Pogoda zmusiła na przeniesienie koncertu pod dach kościoła. Reakcja widzów na występ zespołu była porywająca – nie kończące się brawa na stojąco, bisowanie. Z takimi widzami rozstać się naprawdę trudno. „Kresowiacy” serdecznie dziękują księdzu proboszczowi Waleremu Bykowskiemu za zaproszenie.
***
17 czerwca w sali szkoły muzycznej w Lidzie odbył się koncert znanego polskiego gitarzysty Jana Oberbeka. Koncert został zorganizowany przez Towarzystwo Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej we współpracy z Konsulatem Generalnym RP w Grodnie jako zapowiedź obchodów 200-nej rocznicy urodzin Fryderyka Szopena. Znakomity gość wystąpił przed nielicznie zebraną publicznością, co powinno nas zawstydzić. O randze wykonawcy świadczą liczne nagrody i wyróżnienia. Nagrał 7 płyt. Muzyk koncertował we wszystkich krajach Europy i Stanach Zjednoczonych, a na Białorusi był po raz pierwszy.
***
16 czerwca TKPZL zorganizowało wycieczkę dla dzieci uczących się języka polskiego w Centrum Twórczości w Lidzie. Pierwszym punktem wyjazdu był cmentarz w Surkontach. Tu młodzież oddała hołd poległym oraz zwiedziła pobliski kościół pw. św. Linusa w Pielasie. Dalej była Raduń, St. Wasiliszki, Iszczołna oraz Szczuczyn. Mimo złej pogody (podczas całej podróży padał deszcz) uczestnicy jednogłośnie stwierdzili, że jechać było warto.
Bogaty na wydarzenia był dzień 3 maja. Najpierw członkowie Towarzystwa Kultury Polskiej Ziemi Lidzkiej tradycyjnie odwiedzili cmentarze, gdzie są pogrzebani Polacy, którzy oddali życie za wolność ojczyzny – Feliksowo, Wawiórka, Surkonty, Nowosiołki oraz kwaterę wojskową starego cmentarza przy ulicy Grażyny. W niedzielne popołudnie TKPZL zaprosiło lidzian na uroczystą akademię z okazji Święta Konstytucji 3 Maja. Na początku młodzież z Teatru Polskiego w małej formie teatralnej przedstawiła historię święta konstytucji. Aktorzy pokazali lekcję historii, która jest kontynuowana w naszym życiu. Drugą część przedstawienia wypełnił śpiew zespołu „Kresowiacy” wraz z solistami Grażyną i Tadeuszem Komińczami oraz najmłodszą wykonawczynią, sześcioletnią Władą Januszkiewicz. Wśród widowni nie było widać ani jednej obojętnej twarzy. Widzowie gorącymi oklaskami podziękowali wszystkim wykonawcom za wspaniałe święto. A zakończył się ten dzień wspólną majówką przy ognisku.

 

Яндекс.Метрика