Папярэдняя старонка: Лідскі піўзавод

Аўтар: Кашуцін Аляксанд,
Дадана: 03-04-2007,
Крыніца: Лідскі летапісец № 2 (34).

Коркі - гэта неад’емная частка любой вытворчасці вадкасцяў, якія ў наступным разліваюцца ў які б то ні было посуд. Гэта ў поўнай меры адносіцца і да вытворчасці піва, прычым не толькі лідскага. Коркі Лідскага піўзавода Пупко на сённяшні дзень сустракаюцца даволі такі часта, варыянтаў іх не вельмі шмат, паспрабую апісаць тое, што мне вядома на сённяшні дзень.

1. 
   
   

   З коркавага дрэва

   1. Круглы ў выглядзе бочачкі дыяметрам каля 2,5 см., вышынёй каля 3 см. На тарцы намалявана цёмнае кольца, усярэдзіне кругавы надпіс: “* ПИВ. ЗАВ.* Н. ПУПКО”, у цэнтры паміж зорачкамі надпіс “ЛИДА”. Зорачкі буйныя ў выглядзе стылізаваных кветак.
   2. Круглы ў выглядзе бочачкі дыяметрам каля 2,5 см., вышынёй каля 3 см. На тарцы намалявана цёмнае кольца, усярэдзіне кругавы надпіс “* ПИВОВАР. ЗАВ.* М. ПУПКО”, у цэнтры паміж зорачкамі надпіс “въ ЛИДЪ”. Зорачкі дробныя ў выглядзе кропак.
   3. Круглы ў выглядзе бочачкі дыяметрам каля 2,5 см., вышынёй каля 3 см. На тарцы намалявана цёмнае кольца, усярэдзіне кругавы надпіс “ПИВ. ЗАВ. / въ ЛИДЪ”, надпіс падзелены імем “М. ПУПКО”.
2. 
   
   

   Фальга

   2. Круглы ў выглядзе монаколернага каптурыка дыяметрам каля 3 см., вышынёй ад 1 да 5 см. На тарцы выціснута эмблема піўзавода (алень Гутэнберга, з надпісам зверху “ЗАВОДСКОЕ КЛЕЙМО”, алень глядзіць налева), вакол эмблемы кругавы надпіс “* ПИВ. ЗАВ.* М.ПУПКО ЛИДА”. Зорачкі буйныя пяціканцовыя.
   3. Аналагічны каптурык. Цісненне падмалёвана чырвоным колерам.
   4. Круглы ў выглядзе каптурыка дыяметрам каля 3 см., вышынёй ад 1 да 5 см. На тарцы ў выглядзе ціснення ў тры радкі выкананая надпіс “М./ ПУПКО/ ЛИДА”.
   
3. 
   
   

   Керамічныя

   Коркі сустракаюцца з “рамай” мацавання да бутэлькі.
   Круглы ў выглядзе бочачкі дыяметрам каля 2,5 см., вышынёй каля 2 см. На тарцы намаляваная эмблема піўзавода (алень Гутэнберга, з надпісам зверху “ЗАВОДСКОЕ КЛЕЙМО”, алень глядзіць направа), вакол эмблемы кругавы надпіс “* ПИВОВАРЕН. ЗАВОДЪ * М.ПУПКО ЛИДА”. На адвароце невялікі керамічны выступ, на які надзявалася ўшчыльняльнае кольца для больш шчыльнага прылягання да бутэлькі.
   Вядомы два варыянты:
   
   1. На выступе знізу няма надпісу. Зорачкі ў выглядзе сняжынак. Усе малюнкі і надпісы выкананыя зялёным колерам.
   2. На выступе надпіс у тры радкі: “И.А./ ЛЕВИНСОНЪ/ ОДЕССА”. Зорачкі ў выглядзе сняжынак. Усе малюнкі і надпісы выкананыя чырвона-карычневым колерам.

Бутэлька і яе адкаркоўванне

З развіццём вытворчасці піва ў Лідзе з’явілася неабходнасць неяк пазначаць сваю прадукцыю, для чаго выпускаліся не толькі этыкеткі, але і фірмовыя бутэлькі з цісненым (літым) малюнкам. У той перыяд выпуск фірмовай бутэлькі з цісненым малюнкам быў справай звычайнай. Падобныя бутэлькі вядомыя не толькі ў півавараў, але і ў аптэкараў, вінаробаў і г.д.
Цісненне на бутэльцы. У цэнтры мудрагелісты стылізаваны малюнак галін і лісця, усярэдзіне якіх, малюнак двух медалёў, уверсе малюнак ордэна - вышэйшай узнагароды атрыманай у Парыжы ў 1908 годзе, унізе, у ромбе, малюнак завадскога таўра (аленя Гутэнберга, які глядзіць направа). Зверху над малюнкам надпіс “ПАРОВ. ПИВОВ. ЗАВОДЪ”. Справа і злева знізу ўверх надпісы “СУЩЕСТВ” і “СЪ 1876 г.” адпаведна. Унізе пад стылізаваным малюнкам у два радкі выкананы надпіс “М.ПУПКО/ ЛИДА”.
Як адкаркоўваліся бутэлькі з драўлянымі і фальгаванымі коркамі, думаю, апісваць няма неабходнасці. У гэтым пытанні сучасныя бутэлькі ад дарэвалюцыйных нічым не адрозніваюцца. Працэдура ж адкаркоўвання бутэлькі з керамічным коркам адбывалася наступным чынам:
Пры адкаркоўванні, рычаг падаваўся ўверх (па стрэлцы), што дазваляла вывесці верхні кручок з зачаплення з самім коркам і ў далейшым адчыніць бутэльку.

Прыкладна так выглядала закаркованая бутэлька

 

Top