Герб горада Ліды, наданы 17 верасня 1590 г.
Dziś jeszcze żyjący w Polsce ród Narbuttów wywodzi się z litewskiej bojarskiej rodziny Dowszprungów, których legendarny protoplasta Juljusz Dowszprung rzekomo w polowie X wieku przybył na Litwę z Rzymu w orszaku Palemona Libona na czele herulskich wojowników, od których pochodzą niemal wszystkie rody litewskiej szlachty. Od władcy Palemona Libona wywiódł się między innymi wielkoksiążęcy ród Giedyminów, od Dowszprunga zaś książęcy ród litewskozawilejskich Dziewałtowiczów.
Ks. Dziewałtowicze, począwszy od Swintoroga aż do Trojdena przez XII i XIII wiek tworzyli dynastję panujących udzielnie wielkich książąt litewskich, dopiero w końcu XIII wieku ustępują dynastji Palemonowej - Witenesa i Giedymina. (Ob. ,T. Narbutta ,,Dzieje narodu lit.", Wilno, 1897, str. 22 i 242 oraz K. Niesieckiego "Herbarz Polski", Lipsk, 1839-46, t. I, str. 14 i t. II, str. 11 oraz wywód, sporządzony przez T. Narbutta i przechowywany w archiwum rodzinnem). Za protoplastę Narbuttów w świetle kronik uznać należy Wasila - Ursila, inaczej zwanego Wirszyłlą, który za Giedymina i Olgierda miał być najwyższym wodzem wojsk litewskich. Syn jego, Syrputij vel Syrpuć, sprawował za Olgierda urząd naczelnego wodza i jednocześnie namiestnika wileńskiego. Wojszund vel Wojszywund, syn Syrpucia, jest uważany za protoplastę domu Radziwiłłów, gdyż on pierwszy z tego rodu przyjął chrzest św, w 1386 r. razem z Jagiełłą, a w r. 1413 na sejmie w Horodle złożył swój podpis na akcie unji w, ks. litewskiego z Koroną: Vojszundus cum filio suo Radivilio.
Wojszund miał 2 synów: Ostyka i Radziwiłła. Obaj przyjęli wiarę chrześcijańską razem z ojcem. Od pierwszego wywodzi się ród Ostyków vel Ościków, a od drugiego - Radziwiłłów. Pierwszy na chrzcie św. otrzymał imię Chrystjana, a drugi Mikołaja i obaj pieczętować się zaczęli herbem "Trąby", który na sejmie w Horodle przyjęli. (Por. E. Kotłubaj ,.Życie Janusza Radziwiłła", Wilno - Witebsk, 1859. str. I-5, kroniki Stryjkowskiego i Bychowca, "Herbarz" Niesieckiego i T. Narbutta ,,Dzieje narodu lit.").
T. Narbutt w "Dziejach nar. lit.", na tablicach genealogicznych książąt litewskich, podaje Surjatę (Pojatę), żyjącą za Witenesa, ojca Giedymina, jako żonę Lizdejki - przodka Ostyków, a potomka Dowszpruga, przyczem wiadomości swoje opierał na badaniach Żegoty Onacewicza.
Prawnuk Lizdejki - Hrehory Ostyk Radziwiłł (Radywił) w 1413 r. na zjeździe w Horodle przyjął od rycerza Krakowskiego Jordana, kasztelana wojnickiego, jego herb "Trąby" - wspólny dla Radziwiłłów i Ostyk - Narbuttów. (Herbarz Paprockiego, str. 836, u Niesieckiego, t. VI, str. 519).
Herb "Trąby", z Włoch do Polski przyniesiony, wyobraża w polu srebrnem trzy czarne trąby myśliwskie, każda z nawiązywanicm zlotem, zetknięte ze sobą munsztukami, na hełmie trzy białe pióra strusie. (Paprocki, str. 950; Niesiecki, t.IX, str. 159).
Tokar, syn Ostyka Hrehorego, mial trzech synów: Iwaszka, od którego wywodzi się rodzina Iwaszkiewiczów, Piecka, który dal początek domowi Pieckiewiczów, i Narbutta, od którego pochodzi ród Narbunów.
Na Litwie nazwiska Narbuttów rozróżniamy kilku linij, pieczętujących się odmiennemi herbami: Lis, Zadora, Róża i Trąby.
Z tego rodu do historycznego znaczenia doszła rodzina, pieczętująca się herbem "Trąby", a wywodząca się w prostej linji od Hrehorego Ostyk-Radziwiłła, protoplasty książącego domu Radziwiłłów. (Niesiecki, t.VI, str. 519-521).
Przedstawiciele rodu Narbuttów chlubnie wyróżniali się niemal na każdem polu działalności obywatelskiej i narodowej, czy to jako dzielni rycerze i zdolni dowódcy, czy też na stanowiskach dygnitarzy państwowych lub miejscowych, jako marszałkowie, wojewodowie, starostowie, chorążowie, stolnicy, wojscy i t. p., lub jako posłowie na sejmy i deputaci do Trybunału Głównego W. Ks. Lit., czy też jako przedstawiciele palestry - rejenci, sędziowie, pisarze ziemscy i t. p. wreszcie jako dosto;inicy kościoła rz.-katolickiego i ojcowie zakonów oraz fundatorzy świątyń Pańskich.
Rodzina ta głównie osiadła w powiecie lidzkim ziemi wileńskiej i tu stale niemal zajmowała miejscowe urzędy ziemskie i inne, służące dla dobra Ojczyzny.
"Póki Ponarom stad, a Niemnowi płynąć,
Dopóty Narbuttom w ziemi Lidzkiej słynąć".
Tak powiadano ongiś, charakteryzując stary ród Narbuttów i jeuo znaczenie". (Z. Kowalewska "Dzieje powstania lidzkiego", str. 1).
Dzieje tego rodu streszczone są na umieszczonych poniżej tablicach
