Папярэдняя старонка: Міцкевіч Адам

Pierwszy pomnik Adama Mickiewicza 


Аўтар: Niechwiadowicz Kazimierz, Poznań,
Дадана: 13-11-2010,
Крыніца: pawet.net.



Pierwszy na świecie, w plenerze miejskim, pomnik Adama Mickiewicza został odsłonięty 7 maja 1857 roku w Poznaniu. Dlaczego właśnie w Poznaniu, w moim mieście?

Jeszcze za swojego życia Mickiewicz osiągnął na ziemi wielkopolskiej duży rozgłos i popularność. W Poznaniu, w roku 1828, ukazało się pierwsze wydanie całej jego dotychczasowej twórczości,  Rekonstrukcja pierwszego pomnika poety odsłonięta w 1998 roku. a w cztery lata później drugie. W sierpniu 1831 roku Mickiewicz przybył do Wielkiego Księstwa Poznańskiego z Włoch przez Francję i Niemcy. Miał zamiar przekroczyć granicę prusko-rosyjską i wziąć udział w powstaniu listopadowym rozgrywającym się w Królestwie Polskim, tak jak jego brat Franciszek. Do tego jednak nie doszło, ale poeta pozostał w Wielkopolsce do lutego 1932 roku.

Można z pewnością stwierdzić, że ten kilkumiesięczny pobyt Mickiewicza w Poznańskiem miał inspirujące znaczenie dla jego najbliższej twórczości. Wiele charakterystyk osób z zapoznanego ziemiaństwa i szlachty, atmosfery i scen z życia dworów i pałaców zostało przeniesionych na karty Pana Tadeusza. Tutaj poeta napisał powstańcze wiersze: Redutę Ordona, Śmierć pułkownika, Nocleg oraz balladę Ucieczka. Pobyt na tej ziemi stał się także natchnieniem do powstania III części Dziadów oraz Księgi narodu i pielgrzymstwa polskiego.

Kiedy Adam Mickiewicz zmarł, szybko w Poznaniu zawiązał się komitet do uczczenia jego pamięci, na którego czele stanął lekarz i społecznik Teofil Matecki. Już 15 stycznia 1856 roku komitet zorganizował w mieście manifestację żałobną ku czci poety i jednocześnie rozpoczęto zbiórkę pieniędzy na budowę pomnika wieszcza. O jego wykonanie zwrócono się do przebywającego w Paryżu znanego rzeźbiarza Władysława Oleszczyńskiego. Artysta miał już wtedy w swoim dorobku kilkanaście ważnych prac, do tego znał osobiście Mickiewicza i był jego gorącym wielbicielem. Z wielkim zapałem i starannością zabrał się do pracy, dokumentując każdy jej etap. Materiałem, jaki wybrano do realizacji dzieła Oleszczyńskiego był conflant - kamień podobny do marmuru. 9 sierpnia 1857 roku gotowy pomnik przybył koleją do Poznania.

Pomnik wieszcza z 1960 roku.

Jednak pruskie władze miasta nie chciały się zgodzić na postawienie rzeźby i uczczenie wielkiego Polaka. Po wielu perypetiach, bataliach z radą miejską, wystąpieniach do Berlina, a nawet w pruskim sejmie polskiego deputowanego Władysław Bętkowskiego, uzyskano ostateczną zgodę. Pierwszy na polskich ziemiach i pierwszy na świecie, w plenerze miejskim, pomnik Adama Mickiewicza stanął w ogrodzie przy kościele św. Marcina. Jego uroczyste odsłonięcie nastąpiło 7 maja 1859 roku.

W październiku 1904 roku pomnik został przebudowany. Conflant zastąpiono brązowym odlewem i obok niego postawiono ozdobną balustradę z dwoma figurami z brązu. Jedna z nich przedstawiała dziewczynkę podającą wieszczowi wiązankę kwiatów, a druga chłopca trzymającego urnę jako symbol przeszłości. Nowa wersja pomnika była dziełem Władysława Marcinkowskiego, znanego poznańskiego rzeźbiarza. On też wykonał dodatkowe figury, a samą balustradę zaprojektował początkujący wówczas architekt Roger Sławski. Pierwotny pomnik dłuta Oleszczyńskiego przeniesiono na dziedziniec Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk przy ulicy Mielżyńskiego. W 1939 roku obydwa pomniki zostały zniszczone przez niemieckiego okupanta.

Na początku lat dziewięćdziesiątych przystąpiono do odnawiania dziedzińca Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Coraz częściej wspominano o konieczności przywrócenia zniszczonego przez Niemców pierwszego pomnika wieszcza. 7 maja 1998 roku, w 139 rocznicę odsłonięcia pomnika dłuta Oleszczyńskiego, odbyło się inauguracyjne spotkanie Komitetu Odbudowy Pomnika Adama Mickiewicza. Rozpoczęto zbiórkę pieniądze na ten cel, która szybko przyniosła oczekiwane rezultaty. Odtworzenia pomnika podjął się rzeźbiarz Józef Petruk, profesor Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Jego dzieło zostało odsłonięty w 1998 roku.

W Poznaniu stoi jeszcze jeden pomnik Adama Mickiewicza, który jest bardziej znany w powszechnej opinii ze względu na swoją wielkość i umiejscowienie. Sprawa postawienia pomnika Adama Mickiewicza w Poznaniu odżyła w roku 1955. Został rozpisany konkurs na nowy pomnik, w którym pierwsze miejsce zajął projekt autorstwa Bazylego Wojtowicza i Czesława Woźniaka. W roku 1957 powołano Komitet Budowy Pomnika Adama Mickiewicza. Na początku zajął się on uporządkowaniem miejsca po pierwszej realizacji ku czci poety przy kościele św. Marcina. Została tam umieszczona pamiątkowa tablica wykonana przez rzeźbiarza Józefa Kaliszana. Następnie przystąpiono do wykonania nowego dzieła. Na miejsce jego postawienia został wybrany plac Adama Mickiewicza, znajdujący się przy budynku Auli Głównej Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Czterometrowy pomnik z brązu i granitu został umieszczony na dwumetrowym cokole ze sjenitu i został odsłonięty w 1960 roku.

 
Top
[Home] [Maps] [Ziemia lidzka] [Наша Cлова] [Лідскі летапісец]
Web-master: Leon
© Pawet 1999-2009
PaWetCMS® by NOX