Герб горада Ліды, наданы 17 верасня 1590 г.
Маркевіч Ірына Уладзіміраўна нарадзілася ў 1954 г. Вырасла ў вёсцы Ельня Дакудаўскага сельсавета Лідскага раёна Гарадзенскай вобласці ў сялянскай сям'і. Вучылася ў Біскупскай васьмігадовай школе (1961-1969), Дакудаўскай сярэдняй школе (1969-1971), Гарадзенскім сельскагаспадарчым інстытуце па спецыяльнасці "агранамія" (1972-1977), Беларускім дзяржаўным універсітэце па спецыяльнасці "выкладчык біялогіі і хіміі" (1992-1996). Працавала ў калгасах Лідскага раёна спачатку паляводам, а пасля заканчэння ГСГІ - аграномам, загадчыкам участка, галоўным аграномам, сакратаром партыйнай арганізацыі калгаса "Іскра", старшынёй Дакудаўскага сельскага Савета і настаўніцай біялогіі і хімііі Дакудаўскай сярэдняй школы. Зараз на заслужаным адпачынку, пенсіянерка.
Вершы пачала пісаць у 1999 годзе. Друкавалася ў "Лідскай газеце", літаратурным электронным інтэрнэт-часопісе "Русская Балтика" ў Літве, часопісе "Ад лідскіх муроў", выступала з вершамі на Лідскім радыё, на розных мерапрыемствах у Палацы культуры г. Ліды.
Позняя восень
За акном ляцяць лісты -
Восень дае лататы.
Птушкі ў выраі даўно.
Хмары. Сонца не відно.
Мокры снег цярушыць з неба.
Холад. Апранацца трэба,
Каб пайсці гуляць на вуліцу.
Сумна. У каўняры ўсе туляцца.
Каб мне выйсці пагуляць,
Трэба шалік адшукаць,
Боты цёплыя абуць,
Рукавіцы нацягнуць.
Як знайсці тут весялосці?
Мо, прасіць цябе ў госці,
Кавы, чаю паспытаць,
Сырнікамі частаваць.
Добра стане, весялей,
На душы святлей, цяплей…
І няхай ляцяць лісты -
Восень дае лататы.
Крыніца жыцця
За акном паціху
Сыплюць дождж і снег.
Неба затуліла
Ветру шпаркі бег.
Сонейка заходзіць.
Радасці няма.
Вольная ў прыродзе
Матухна-зіма.
Ціха лес шапоча:
"Каб хутчэй цяпло".
Па страсе ж грукоча
Дождж на ўсё сяло.
Снег яму не хоча
Ўсе правы аддаць.
Хай іх Бог прымірыць,
Прышле благадаць.
Дождж і снег - вадзіца,
Пояць яны ўсіх,
- Вось жыцця крыніца, -
Гавару я ўслых.
Майская раніца
Ціхая раніца. Сонейка ўсходзіць.
Песню салоўка над рэчкай заводзіць.
Ластаўкі хутка над Нёманам кружаць.
Воблачкі белыя з ветрыкам дружаць.
Дожджычак ціхі ноччу прайшоў.
Шпак для сяброўкі гасцінцы знайшоў,
Сеў на галінку, чакае яе.
Глянь - прыляцела. А сонца ўстае.
Пахне зямля. Зацвітае чаромха.
Траўка расце. Сон-трава ўжо ківае галоўкай.
Пеўнікі ў вёсцы збудзілі людзей.
Май наступіў. Ён - чарадзей.
Каханне не вярнуць
Ужо даўно згубіліся дарогі,
У маладосці што ішлі да нас.
Пацерліся аб быт трывогі.
Каханне знёс імклівы, жорсткі час.
Сапраўдныя пачуцці засталіся,
Бясспрэчна, ціха ў сэрца заляглі.
Дарогі нашы, што ж вы разышліся,
Гармонію каханню не далі?
Жадаю на імгненне сапраўды сустрэцца,
У вочы любыя таемна зазірнуць,
Пайсці і больш не азірнуцца:
Назад каханне болей не вярнуць.
Мая Радзіма
Беларусь - мая краіна,
Прывітай мяне, як сына,
Сустракай, як госця дарагога.
Мы - адзіныя, адна для нас дарога.
Ты прыгожая любой парою:
Летам, восенню, вясною.
Вабяць да цябе азёраў вочы,
Песні салаўёў вясновай ночы.
На Радзіму едуць беларусы,
Сустракаюць іх лугоў абрусы,
Кветак пах дадому кліча,
Поле, сад, лясоў любімае аблічча.
А над вёскай кружыць белы бусел -
Сімвал чыстай, белай-белай Русі,
Кліча разам нас сабрацца,
Жыць, кахаць, Радзімай захапляцца.
Калі не спіцца
Калі не спіцца ўначы,
Сядай і моўчкі верш пішы.
Не ладзіш з рыфмай - пішы прозу,
Бяссонніцы стварай пагрозу.
Няхай плывуць над намі думкі,
Нясуць каханым пацалункі,
Вядуць за рукі байкі, казкі,
Легенды прынясуць падказкі.
А месяц ясны ночкай цёмнай
Нябёсам дасць красы таемнай,
Прышле прыгожыя радочкі,
Напомніць пра абдымкі дочкі.
Натуй усё ў сшытак, не лянуйся,
Часцей ты з Музаю цалуйся.
Няхай яна твой сон вядзе,
Няспанне, сум прэч адвядзе.
Здароўе вернецца назад,
Квітнее, як вясновы сад.
Суседзі, дзеці будуць рады,
Папросяць у цябе парады
Змагацца з сумам як, з нудою,
Настроем дрэнным і тугою?
Пішы, паэт. Добра пішы.
Знайдзі паэзію ў цішы.
Паваліўся
Мужыкі сабраліся,
Дружна прывіталіся
І давай размову весці,
Як было даўно, калісьці.
Дзед Мікола такі смешны,
А да працы ён увішны,
Распавядае пра ўсіх,
Думае нібыта ўслых.
Шмат гісторый дзед вядзе,
Ён пра ўсё распавядзе:
Як і дзе хтось пахмяліўся,
Чым знаёмы пахваліўся.
Можа, будзеце смяяцца,
Трэба ж было пастарацца
Яму з каменем шукаць,
З матацыклам там скакаць.
Раніца. Хтось едзе з вечарынкі.
Сонца свеціць з-за адрынкі.
А сцежка вузкая за вёскай.
З траў - раса слязінкай боскай.
Птушкі лету гімн спяваюць
Ды настрою дабаўляюць.
Хутка матацыкл ляціць,
А насустрач гусь бяжыць.
- Ты адкуль, гусак, узяўся?
Лепш у паветра ты б узняўся.
Як цябе аб'ехаць, дзе? -
Сцежка ж вузенька вядзе
Да масточка цераз рэчку.
- Божа, хто пусціў авечку
Пасвіцца ўздоўж сцяжынкі? -
З гусаком зрабіў абдымкі
Рокер спраўны малады.
Адляцеў аж да вады,
Бухнуўся ў крапіву,
Носам ён зрываў траву,
Скуру з ног счасаў аб камень,
Трэснуў нават новы рэмень,
Джынсы лопнулі па шву,
Аб авечкі галаву
Хлопец стукнуў, засмяяўся…
Ледзьве ціхенька падняўся.
Глянуў - побач гусь ляжыць.
Дзе ж авечка? Вунь! Бяжыць!
Крылы ўверх гусак уздымае.
Вось! Здаецца, узлятае.
Раніца. Вакол нікога.
Блізка роўная дарога.
Хутка матацыкл завёў.
Цэлы. Добра, не падвёў.
Сеў цішком, паехаў бокам,
На авечку кінуў вокам.
Гусь з авечкаю - жывыя.
Нос баліць. Калена ные.
* * *
За руль п'яным не садзіся -
Ад няшчасцяў сцеражыся.
Я спытала ў бабулі…
Я спытала ў бабулі,
Якая ў вайну жыла,
Як свісталі тады кулі,
Партызанка дзе ішла.
- Вельмі страшна, дзеткі, жыць
Змрочнаю вайною,
Боль цярпець, дзяцей карміць,
Ахвяраваць сабою.
Вёска наша ў сем двароў
Ля лесу гаравала,
Бо ўсіх хлопцаў, мужыкоў
Вайна пазабірала.
Цяжка там, дзе ішлі баі…
А ў нас катаў не відаць,
Бо партызаны ў гаі,
Можна жыць, агарод саджаць.
Як чужынцы ля двара
Просяць яек, сала,
Пазірае дзетвара,
Каб што дзе не прапала.
Выглядаюць партызан
Белых ці чырвоных,
Малака нясуць ім збан,
Агуркоў салёных.
Хлеба з маслам, кісялю,
Яек, бульбы з салам…
Усім, што ёсць,
людзей кармлю, -
Бабуля адказала. -
Партызанам хлеб пяклі,
Бялізну часта мылі,
Яны ж у лесе ўсе жылі.
Кашулі мы ім шылі.
Ваявалі як маглі
Не толькі партызаны.
Раненым дапамаглі
Залячыць іх раны.
Хто свінню аддаў, каня
Для патрэб вайсковых…
Не лічыліся ні дня
З тых гадоў суровых.
Дружна страх перамаглі,
Вайною нагнаны,
Падтрымлівалі, як маглі,
Вяскоўцы партызанаў.
Адзін раз дзіця прывезлі,
Каб мы схавалі ў хаце.
Як свайго яго глядзелі,
Бо ў партызанах маці.
Навучылі, як схавацца,
Калі чужыя прыйдуць:
Пад ложак ціхенька забіцца,
Сядзець, пакуль не пойдуць.
Партызанская вайна
Ішла па ўсёй краіне.
Хай фашысцкая брыда
Навек са свету згіне!
Страшна ў апошні дзень
Вёсачка пылала.
Немцаў, нібы чорны цень,
Зграя адпаўзала.
Усё спалілі за сабою:
Пуні, хлявы, хаты.
Дзе і як нам жыць зімою,
Знаў бы толькі тата.
Людзі дружненька ў кустах
Хаваліся за рэчкай.
Панаваў нясцерпны жах,
Слёзы, боль сардэчны.
* * *
Забылася ўсё даўно.
Святкуем Перамогу…
Добра, што толькі ў кіно
Мы бачым немца злога.