Герб горада Ліды, наданы 17 верасня 1590 г.
№ 17 (703) 4 ТРАЎНЯ 2005 г.
10 гадоў няспыннага змагання
Зварот Рады ГА " ТБМ імя Францішка Скарыны"
14 траўня 1995 года ў Рэспубліцы Беларусь адбыўся рэферэндум, на які неправамерна, у парушэнне заканадаўства, было вынесена пытанне аб роўным статусе беларускай і рускай моў. За гэта прагаласавала паводле звестак Цэнтрвыбаркама больш за палову выбаршчыкаў.
Тыя, хто галасаваў "за", даверліва спадзяваліся што пасля рэферэндуму ўсё будзе пароўну: сама меней палова вучняў усіх школ, каледжаў, студэнтаў універсітэтаў будзе вучыцца на роднай мове, усе афіцыйныя бланкі розных устаноў і арганізацый будуць на беларускай і рускай мовах, палова каналаў БТ будзе цалкам беларускамоўнай, "Советская Белоруссия" пачне палову ўсіх матэрыялаў друкаваць на мове Янкі Купалы і Якуба Коласа.
У рэальнасці мы атрымалі татальную русіфікацыю ва ўсіх сферах культурнага грамадскага і палітычнага жыцця незалежнай краіны. Колькасць вучняў у беларуска-моўных школах і класах скарацілася з 616614 вучняў у 1994-1995 навучальным годзе (40,7%) да 301250 у 2004-2005 навучальным годзе (23,8%). Нават "Навіны" на першым канале БТ загучалі на мове суседняй дзяржавы.
Аднак беларускі народ, які перажыў не адну хвалю паланізацыі і русіфікацыі, не скарыўся і на гэты раз. Паводле перапісу 1999 года 73,6 % грамадзян Беларусі назвалі беларускую мову сваёй роднай, а амаль 37 % карыстаюцца ёю штодня. Летась падчас тэставання большасць моладзі выбрала менавіта беларускую мову. Народ стаў адчуваць глыбокую настальгію па родным слове. Сёння змяніўся імідж нашай мовы. Цяпер носьбіт яе і не толькі вясковае насельніцтва, але і эліта нацыі, высокаадукаваныя людзі, нацыянальна свядомае гарадское насельніцтва. Па-беларуску загаварылі замежныя амбасады і радыёстанцыі, рэкламадаўцы.
Мы заклікаем усіх грамадзян краіны аддаваць перавагу беларускаму слову і карыстацца ім паўсюдна. Запаўняйце па-беларуску ўсе рускамоўныя бланкі ў міністэрствах, падатковых органах, банках, на пошце, мытні і ў іншых установах. Рабіце менавіта па-беларуску запісы ў кнізе заўваг і прапановаў. Карыстайцеся роднай мовай у штодзённым побыце і будзьце ўдзячнымі тым, хто яе трымаецца. Напішыце цёплыя словы падзякі вытворцам тых тавараў, якія маюць беларускамоўныя назвы ці этыкеткі: міністэрству сувязі за прыгожыя беларускамоўныя паштоўкі; святарам розных канфесій, што прамаўляюць да людзей па-беларуску. Ваша ўсмешка, прыязнае, добрае слова замацуе ўжыванне роднай мовы на нашай зямлі.
Прыняты на паседжанні Рады ТБМ 24 красавіка 2005 года.
10 гадоў "Рэгіянальнай газеце"
29 красавіка ў Маладэчне адбылася святочная вечарына з нагоды 10годдзя выхаду першага нумара "Рэгіянальнай газеты". Выйшаўшы напярэдадні травеньскага рэферэндуму на беларускай мове, газета здзейсніла сапраўдны нацыянальны і грамадзянскі вычын, не адступіўшы ні на крок ад роднай мовы і нацыянальных каштоўнасцяў. Дасягнуўшы накладу ў 9000 асобнікаў, распаўсюджваючыся на сем раёнаў Менскай і Гарадзенскай абласцей "Рэгіянальная газета" ўсе гэтыя дзесяць гадоў была фарпостам беларушчыны на поўначы краіны, на практыцы сцвярджаючы сапраўду, што беларускі народ ніколі не адварочваўся ад сваёй мовы. Гэта яго, гэты народ, адварочвалі, а ён з ахвотай чытае беларускую прэсу, беларускую "Рэгіянальную газету", бо гэтая газета цікавейшая за дзяржаўныя, што выдаюцца ў тых жа раёнах.
На вечарыну з'ехаліся шматлікія госці: журналісты і рэдактары недзяржаўных выданняў, прадстаўнікі Беларускай асацыяцыі журналістаў, Фонда развіцця рэгіянальнай прэсы. Ад ТБМ на вечарыне прысутнічаў і меў слова старшыня Таварыства Алег Трусаў.
У сваю чаргу рэдакцыя "Нашага слова" далучаецца да віншаванняў у адрас "Рэгіянальнай газеты". Мы жадаем нашым калегам шматлікага чытача і цвёрдасці ў вернасці беларускаму слову.
Увага! Шаноўныя чытачы "Нашага слова"!
З гэтага нумара ўзнаўляецца продаж газеты "Наша слова" ў шапіках "Белсаюздруку" г. Менска. Вы зможаце набыць яе прктычна ва ўсіх кутках горада.
Калі ласка, будзьце з намі, чытайце нас!
60 гадоў Перамогі над фашызмам
Рэдакцыя газеты "Наша слова" віншуе ўвесь беларускі народ, а найперш сваіх чытачоў з 60-годдзем Перамогі над фашызмам.
А ўсім, хто жадае асабіста павіншаваць сваіх родных, блізкіх, знаёмых са Святам Перамогі Рэспубліканскае ўнітарнае прадпрыемства "Белпошта" прапануе вялікі выбар паштовак і канвертаў, выпушчаных да гэтай даты на беларускай мове.
Васілёва зорка
Пабачыў свет каталог-альбом "Васілёва зорка", прысвечаны памяці народнага пісьменніка Васіля Быкава. У выданне ўвайшлі мастацкія творы, напісаныя падчас плянэру, што адбыўся на радзіме пісьменніка ў вёсцы Бычкі мінулым летам і быў прымеркаваны да ягоных 80-х угодкаў. Запеў-кай да альбома стаў верш Рыгора Барадуліна, які і даў назоў гэтаму мастацка-літаратурнаму праекту.
Зьбегшы з палыновага пагорка,
Сьцежка ў сьвет
Прарока павяла.
Над Бычкамі
Васілёва зорка
Не шкадуе, як і ён, сьвятла.
Векавечным словам Васіля
Ясьніцца крывіцкая зямля.
Каталог-альбом выдадзены на сабраныя народныя сродкі. Яго прэзентацыя мяркуецца падчас адкрыцця мастацкай выставы ў Менску ў траўні месяцы. Кніга каляровая, высокая паліграфія. Аўтар канцэпцыі Алесь Мара.
Ініцыятары плянэру маюць намер заснаваць серыю "Мастакі - дзеячам гісторыі і культуры Беларусі". І, калі ўсё спраўдзіцца, другой цаглінкай у гэтай серыі будзе каталог-альбом "Мастакі - Уладзіміру Караткевічу", які складуць творы мастакоў, напісаныя на плянэры, прымеркаваным да 75-годдзя пісьменніка.
Па даведкі звяртацца на тэлефон 2845012.
ІрМа.
Музей Васіля Быкава ў Гародні
Да 60-годдзя Перамогі
Музей з'явіўся працягам працы па падтрымцы Васіля Быкава, якая вялася гарадзенскім гарадскім аб'яднаннем ветэранаў вайны, працы і ўзброеных сіл з самага пачатку яго заснавання. Яшчэ пры жыцці Васіля Быкава сябры аб'яднання немалыя высілкі прыкладалі ў падтрымку пісьменніка. Яны патрабавалі спыніць шалёны паклёп па яго адрасу. Былі апублікаваны ў прэсе карэспандэнцыі "Рукі прэч ад Быкава", "Быкаў з намі", "Васіль Быкаў - сумленне нацыі". Ветэраны выступілі са зваротамі да грамадскасці і палітычных партый, да сусветнай супольнасці, да ўсіх беларусаў падняць свой голас за пісьменніка і грамадзяніна нашай краіны, выказаць яму спачуванне. Двойчы ўносілі прапанову вылучыць народнага пісьменніка Беларусі Васіля Быкава на прысваенне Нобелеўскай прэміі ў галіне літаратуры.
Смерць Васіля Быкава ўсхвалявала душы нашых ветэранаў, з вялікім болем адгукнулася ў іх сэрцах. Яны ўспрынялі яе як страту сябра, патрыёта, настаўніка беларускага народа. На сэрцы лёг камень...
Рада аб'яднання накіравала ўдзельнікаў вайны 194145 гг. Закурдаева Л.Г. і Мельнікава М. А. на пахаванне Васіля Быкава. Усіх, хто прыйшоў з кветкамі ў руках развітацца з вялікім пісьменнікам, а іх было не менш 70 тысяч, убачанае скалыхнула вялікай сілай болю. Людзі з'явіліся, каб прасіць прабачэння, адкупіць сваю віну перад чалавекам, які заклікаў нас устаць з каленяў дзеля сваёй годнасці і гонару Айчыны. Людзі ішлі за труной, авеяныя белчырвонабелым сцягам, са слязьмі на вачах...
Наш Леанід Закурдаеў на пытанне беларускага тэлебачання: "Што прывяло Вас на пахаванне? - адказаў: "Любоў да Быкава і ненавісць да тыраніі"...
7 ліпеня сябры ветэранскага аб'яднання прыйшлі на сход, прысвечаны памяці В. Быкава. Тэму сходу акрэслілі так: "Жыў, каб была Айчына". Выступоўцы адзначалі, што ў пошуку сапраўднага плёну ў жыцці арыенцірам могуць служыць яго кнігі. Яны, як свежы глыток вады. Як прыветны агеньчык, што даюць ратаванне заблукалым. Адначасова творы Быкава - гэта гонар не толькі нашай нацыі. Яны знайшлі водгук у душы кожнага, хто жыве на свеце па законах дабра і справядлівасці.
Удзельнікі вайны 194145 гг, вязні палітычных рэпрэсій і ветэраны працы аднадушна выказаліся за тое, каб у офісе ветэранскага аб'яднання - невялікім пакойчыку № 12 па вуліцы Савецкай, 31, стварыць музей Васіля Быкава. Звярнуліся таксама з хадайніцтвам да гарадскіх уладаў і прапанавалі цяперашні бульвар Ленінскага камсамолу назваць імем Васіля Быкава і прысвоіць ягонае імя таксама 24й і 26й школам абласнога цэнтра.
Адразу пачалася напружаная праца па стварэнні музея. Тым болей, вялікі пісьменнік доўга жыў і працаваў у нашай Гародні. Тут ён напісаў значную частку сваіх твораў. Усё гэтае па нашай задуме павінна было знайсці сваё адлюстраванне ў канкрэтных экспанатах, дакументах, на стэндах экспазіцыі пра жыццё і творчасць вялікага пісьменніка і патрыёта Васіля Быкава.
Першымі на дапамогу нам прыйшлі сын Быкава Васіль Васільевіч і жонка пісьменніка Ірына Міхайлаўна Быкава.
Гэта яны перадалі музею на захаванне многія дакументы, кнігі, рукапісы і машынапісныя чарнавікі, мандат дэлегата 5-га з'езду пісьменнікаў СССР, працоўную кніжку, членскі білет Саюза пісьменнікаў СССР, яго рабочы блакнот, з асабістых рэчаў аўтаручкі, кававарку і многае іншае.
Яго былыя сябры і калегі па працы Апанас Цыхун, Данута Бічэль, Вольга Іпатава прыслалі свае ўспаміны. Журналіст Ніна Лідская перадала кампактдыск з 27мі выступленямі Быкава на радыё Свабода, а вядомы фатограф Аркадзь Пераход перадаў музею зробленыя ім фотаздымкі В.Быкава на Гарадзеншчыне ў 5070 гады.
Прыемна здзіўляе ўсіх наведвальнікаў музея экспанатмалюнак дзяўчынкі шасцікласніцы з Тамілінскай школы Тані Рабавай, якая выканала акварэллю ілюстрацыю да "Альпійскай балады" пад назовам "Іван і Джулія". Бачна, што яна ўклала ў сваё тварэнне ўсю сваю дзіцячую душу і павагу да любімага твору і яго аўтара.
У падарунак музею атрымалі мы цікавую металёвую кампазіцыю "Бусел - сімвал Беларусі" ад гарадзенскага мастакакаваля Юрася Мацко. Гэта птушка сімвалізуе сабой імкненне да прастору і дабрыні на зямлі, чысціні душы і справядлівасці, што так любіў і спавядаў Быкаў, хоць многія злыя сілы перашкаджалі яму быць такім.
Добра, здаецца, упісаўся ў інтэр'ер музея і ягоную экспазіцыю і бюст Васіля Быкава, выкананы гарадзенскім скульптарам Анатолем Салетыцкім.
Даведаўшыся пра наш музей, адклікнуўся і вядомы руплівец беларускага культурнага адраджэння з прыватнага музея мастацтва ў Старых Дарогах Анатоль Белы і выслаў буклет з выяваю скульптур Быкава, Геніюш і іншых славутасцяў Беларусі.
Асобна тут і з вялікай удзячнасцю хацелася б падкрэсліць тое, як пастаянна і многа дбае аб папаўненні экспазіцыі музея, яго фондаў сама Ірына Міхайлаўна Быкава. Гэта менавіта той прыклад сапраўдных і непраходзячых клопатаў жонкі і сяброўкі вялікага пісьменніка, самага блізкага яму чалавека і памочніка. Яна была такой самаадданай і нястомнай яго памочніцай не толькі пры жыцці, але і цяпер з'яўляецца вялікай руплівіцай у захаванні і ўвекавачанні яго памяці. Ірына Міхайлаўна пастаянна і нястомна шукае і перадае нам розныя матэрыялы, стараецца, каб музей няспынна папаўняўся і жыў. Усё гэта сведчыць пра тое, што для яе Васіль Уладзіміравіч не памёр... толькі цяпер яе клопат і шчыраванне скіраваны на тое, каб дапамагчы нам, усім людзям захаваць і ўвекавечыць яго памяць. Мы ж са свайго боку ведаем, што каму ж як не нам, не музею быць цэнтрам і своеасаблівай народнаю скарбонкай збірання па крупінках гэтай памяці і яе ўвекавачання? Тым болей, што пры ўсім гэтым мы маем на ўвазе і тое, што наша Гародня пасля вёскі Бычкі на Віцебшчыне - другая радзіма Васіля Быкава, якая нарадзіла, вырасціла і дала свету Быкавапісьменніка. Гэта ва ўсіх, хто тут жыве, не толькі выклікае пачуццё гонару, але і да многага нас абавязвае.
Каштоўным сведчаннем усенароднай любові да Быкава, яго папулярнасці ў народзе з'яўляюцца ў нашым фондзе лісты, паштоўкі, тэлеграмы да яго ад вучняў, настаўнікаў, пісьменнікаў, работнікаў культуры з розных куткоў былога СССР.
Сярод экспанатаўарыгіналаў пажоўклыя ад часу машынапісныя чарнавікі "Сотнікава" з праўкамі Васіля Быкава, яны, безумоўна, прыцягваюць да сябе ўвагу наведвальнікаў. Але зза абмежаванасці плошчы многае не экспануецца, а ляжыць у імянных папках тых, хто перадаў нам матэрыялы.
Хоць і нялёгка, але пакрысе ідзе мастацкае і тэхнічнае афармленне музея, разгортванне яго экспазіцыі. Так, летась, напярэдадні 80годдзя з дня нараджэння пісьменніка былі падрыхтаваны першыя два стэнды экспазіцыі "Васіль Быкаў - сумленне і гонар нацыі" і "Васіль Быкаў на Гарадзеншчыне". Цяпер ідзе іх папаўненне новымі знаходкамі і матэрыяламі.
Што тычыцца кніг В. Быкава і іншых пісьменнікаў ў нашай бібліятэцы "Спадчына", то іх збор пачаўся даўно, яшчэ пры жыцці Васіля Уладзіміравіча.
Пра наша аб'яднанне і яго бібліятэку "Спадчына" аднойчы расказаў яму пры сустрэчы ў Менску старшыня Рады Мікола Мельнікаў. Быкаў з ухвалаю ўспрыняў гэта і праз некаторы час перадаў сваю аповесць "Зднак бяды", а чытачы, асабліва яго знаёмыя падарылі нам шмат іншых кніг пісьменніка і яго калег па пяру, многія з аўтографамі.
Такім чынам за кошт паступлення кніг значна пашырылася наша бібліятэка "Спадчына". У выніку толькі творы самога В. Быкава занялі асобную паліцу з назовам "Проза сэрца". Сярод іх ёсць кніжкі, выдадзеныя не толькі на беларускай і рускай, але і на польскай, літоўскай, французскай, балгарскай і іншых мовах, якія красамоўна адлюстоўваюць павагу да яго ў свеце.
Дзве вялікія пасылкі кніг яшчэ да стварэння музея В. Быкава прыслаў беларускі інстытут навукі і мастацтва з НьюЁрку, які ўзначальвае вучоны ды грамадскі дзеяч Вітаўт Кіпель.
Безумоўна, не пакінулі без увагі музей В. Быкава сучасныя беларускія пісьменнікі і дзеячы культуры. Напрыклад, некаторыя свае творы перадалі Уладзімір Арлоў, Вольга Іпатава, Данута Бічэль, Алесь Пашкевіч, Юрка Голуб, Лідзія Савік, Сяргей Чыгрын, Марыя Шаўчонак, Людміла Кебіч і іншыя. Галоўны рэдактар часопіса "Дзеяслоў" Барыс Пятровіч (Сачанка) падараваў музею амаль усе нумары часопіса за мінулы 2004 юбілейны быкаўскі год, дзе зрэшты ёсць і апошнія творы Быкава. Даслаў музею некаторыя свае артыкулы Алег Трусаў ды і многія іншыя аўтары спрычыніліся да стварэння музея Васіля Быкава ў Гародні.
Паступаюць да нас таксама кнігі аб вайне 194145 гадоў з нагоды набліжэння 60годдзя перамогі.
Пэўны ўклад у справу стварэння музея зрабіла радыё Свабода. Ад іх мы атрымалі кнігі "Доўгая дарога дадому" і "Быкаў на радыё Свабода", а таксама збор выступаў класіка беларускай літаратуры ў эфіры Свабоды і фільм Віктара Корзуна "Васіль Быкаў. Вяртанне" са словамі пісьменніка за кадрам. На жаль, для яго прагляду ў музеі няма ні тэлевізара. Ні нават сваёй відэапрыстаўкі.
Цяпер мы з сабраных новых матэрыялаў падрыхтавалі два новых стэнды экспазіцыі "Памятныя і дарагія мясціны" і "На малой радзіме вялікага сына".
З нагоды 95х угодкаў нараджэння сусветна вядомага вучонага нашага земляка Барыса Кіта зараз працуем над альбомам "Васіль Быкаў і Барыс Кіт" пад дэвізам: "Іх сяброўства ўвасабляе вялікі дух беларускай зямлі". Апроч таго ад музея накіравалі Барысу Уладзіміравічу ў Нямеччыну віншавальны ліст, ксеракопія якога, безумоўна, будзе змешчана ў згаданым вышэй альбоме.
А цяпер аб асноўных кірунках працы музея Васіля Быкава ў Гародні, аб істотных формах і гранях ажыццяўлення пашай праграмы. Усё гэта акрэслілі на пасяджэнні спецыяльна арганізаванага Савета музея, у склад якога ўвайшлі сябры ТБШ, журналісты, літаратары, грамадскія дзеячы, ветэраны, на чале з кіраўніком музея, удзельнікам вайны 194145 гадоў дацэнтам М. Мельнікавым як старшынём Рады аб'яднання. Перш вырашылі прадоўжыць збіранне твораў пісьменніка і матэрыялаў пра яго жыццёвы і творчы шлях, наладзіць сувязь з літаратурнымі і краязнаўчымі музеямі. Плануем таксама выйсці на пастаяннае супрацоўніцтва з Гудзевіцкім літаратурнакраязнаўчым музеем і прысвяціць музею і першаму яго стваральніку Алесю Белакозу стэндплакат.
Падругое, у цэнтр увагі дзейнасці музея ставім задачу папулярызацыі мастацкіх твораў В. Быкава. Дзеля гэтага пашырым кола чытачоў і праз яго творы будзем імкнуцца дапамагчы ім разабрацца ў складанасцях чалавечага жыцця, у такіх яго каштоўнасцях як праўда і справядлівасць, дабрыня і спагада і іх такіх антыподах, як зло, жорсткасць, абыякавасць і бездухоўнасць.
І надалей працу бібліятэкі пры ветэранскім аб'яднанні, фонд якой камплектуецца з 1996 года, будзем разглядаць як падмурак музея Васіля Быкава.
Шырока будзем выкарыстоўваць у бібліятэцы "Спадчына" і самім музеі розныя іншыя формы працы з чытачамі і яго наведвальнікамі. Тым болей, для гэтага у нас ёсць ужо не толькі кнігі В. Быкава і музейныя экспанаты, матэрыалы аб яго жыцці і творчасці, але і першыя напрацоўкі, экскурсіі, вучоба і перайманне досведу іншых, такіх як музей М. Багадановіча ў Гародні і ўжо згаданыя вышэй першыя стасункі з музеем А. Белага ў Старых Дарогах і многае іншае.
У першых кроках працы радуе і абнадзейвае тое, што наша супрацоўніца Ніна Іванаўна Лідская як дасведчаны бібліятэкар і журналіст усё робіць для таго, каб творы В. Быкава дайшлі да чытачоў Гародні, і каб да нас прыходзіла больш людзей.
Дарэчы, Ніна Лідская рупіцца і пра тое, каб праз друк і радыё як можна больш ведалі пра нас людзі. Для гэтага пры музеі створаны Цэнтр інфармацыі, і яна як яго кіраўнік асвятляе працу музея ў друку і на радыё. Так, па яе ініцыятыве ў газетах "Біржа інфармацыі", "Перспектыва" і на радыё ўжо распавядалася пра стварнне музея Быкава і яго першых кроках.
Кіраўніцтва аб'яднання і Рада музея В. Быкава плануюць стварыць у нас дыскусійны клуб "Дэбаты", мэта якога праз мастацкія творы і публіцыстыку В. Быкава садзейнічаць прабуджэнню ў яго чытачоў цікаўнасці да маральных праблем сучаснага грамадства.
Музей будзе шырока практыкаваць чытацкія канферэнцыі, якія дапамогуць чытачам усведамляць найбольш актуальныя праблемы, што ставіць Быкаў у сваёй творчасці.
Самым, бадай, значным кірункам у дзейнасці музея стала літаратурнатворчая асацыацыя "Сугучча", аб'яднаўшая створаныя ў школах літаратурныя гурткі. У якасці эпіграфа да ассацыацыі мы ўзялі словы паэта Алеся Салаўя: "Дух праўды духу зла непадуладны, вядзе да новых светаў, новых зор!"
На занятках гэтых гурткоў вучні змогуць засвоіць тэорыю паэтычнай творчасці, будуць спрабаваць свае сілы ў гэтай справе, але галоўнае - глыбей акунуцца ў жыццё і творчасць Васіля Быкава, разгадаць сапраўду постаці вялікага пісьменніка.
Гурткоўцы зробяць экскурсіі на малую радзіму Быкава, па месцах, звязаных з яго жыццём і творчасцю, наведаюць літаратурнакраязнаўчыя музеі, адзначаць знамянальныя даты ў жыцці Айчыны, такія як бітва пад Грунвальдам і Воршай, гадавіну Слуцкага паўстання, утварэнне БНР, правядуць быкаўскія літаратурныя вечарыны.
Музей Васіля Быкава прадоўжыць традыцыю аб'яднання ў правядзенні конкурсу сачыненняў школьнікаў пад назовам "Іх імёны не знікнуць у акіяне вечнасці". У ім будуць браць удзел вучні ад 8-га да 11-га класаў. Тэма прапанаванага конкурсу: абудзіць цікавасць да асобы В. Быкава. Да яго твораў, данесці да іх думку Ул. Караткевіча: "... бо як ёсць у народа такія, не загіне да веку народ". Сачыненне павінна быць на беларускай мове, утрымліваць уласныя думкі, меркаванні і асабіста погляд вучня. Ужо распрацаваны і прапануюцца ўдзельнікам прыкладныя тэмы, непасрэдна звязаныя з жыццём і творчасцю народнага пісьменніка.
Вядома, першымі наведвальнікамі музея В. Быкава сталі людзі старэйшага ўзросту, каму не абыякава памяць аб вялікім сыне беларускага народа. Яны ўважліва ўглядаліся ў добра знаёмыя ім рысы постаці градзенца Быкава на яго бюсце, фатаграфіях на стэндах музея, успаміналі сустрэчы з ім. Неаднойчы заходзілі на нас журналісты, пісьменнікі, мастакі, знаёміліся з вершамі і ўспамінамі, прысвечанымі нашаму незабыўнаму Васілю Уладзіміравічу, гаварылі аб яго творах, слухалі яго няўміручы голас ў запісе на магніафоннай стужцы, рабілі фотаздымкі ўжо гатовых стэндаў і выстаўленых матэрыялаў.
Кранальна і неяк шчымліва было на сэрцах, калі ля партрэта з кветкамі гарэла свечка у знак памяці дарагога Васіля Уладзіміравіча ў дзень яго памінання.
Вельмі ўважліва знаёміліся з матэрыяламі аб жыцці і творчасці В. Быкава настаўнікі беларускай мовы і літаратуры школыгімназіі № 4 з Гародні Святлана Барысік, Вольга Данільчык і Ала Мянько. Яны адну з тэм навуковаметадычнай канферэнцыі вырашылі прысвяціць творчасці В. Быкава і стварыць літаратурнадаследчы гурток вучняў старэйшых класаў па дасканалым і глыбокім вывучэнні яго твораў.
16 сакавіка на экскурсію ў музей прыйшоў увесь клас іх школыгімназіі, каб паглядзець, што ў нас сабрана і ёсць з матэрыялаў і кніжак вялікага пісьменніка сучаснасці.
Зразумела, у кнізе водгукаў ёсць ужо і першыя запісы наведвальнікаў музея, людзей рознага ўзросту, поглядаў і прафесій. Усе яны ўхваляюць першыя крокі па стварэнню музея В. Быкава ў Гародні і сцвярджаюць, хто ў запісу, а хто і вусна, што такі чалавек і талент як Быкаў, які сказаў сваё слова праўды аб вайне, варты ўсенароднай люові, пашаны і ўвекавечанняд. І нам гэтая падтымка таксама дапамагае ў працы па збору матэрыялаў у афармленні экспазіцыі музея.
Хоць у нас і цесна, але рупімся, каб экспазіцыя музея, наш фонд усё больш папаўняўся новымі цікавымі матэрыяламі і знаходкамі. Шчыруе над гэтым ўсім, не шкадуючы свайго часу і высілкаў, наш супрацоўнік Аляксей Дземідовіч.
Пра першыя крокі станаўлення і жыцця нашага музея хоць і сціпла, але ўжо гаварылася ў прэсе і на радыё. Зрэшты пра гэта больш падрабязна можна даведацца і з нашага невялічкага стэнда "Пра нас пішуць і гавораць".
Сёння музею Васіля Быкава не хапае не толькі належнай плошчы для далейшага паўнавартаснага разгортвання экспазіцыі і выстаўлення ўсіх дакументаў і матэрыялаў, але найперш грошай і матэрыяльных сродкаў, каб усё набытае належным чынам аформіць і паказаць наведвальнікам.
Таму мы ўдзячны ўсім, хто аказвае матэрыяльную дапамогу ў гэтай нялёгкай справе і вельмі спадзяемся, што не пагасне святло нашага музея, што імя Васіля Быкава будзе заўсёды жыць у сэрцах удзячных землякоў.
Мікалай Аляксандравіч Мельнікаў, старшыня Гарадзенскага гарадскога грамадскага аб'яднання ветэранаў вайны, працы і ўзброеных сіл, кіраўнік музея Васіля Быкава ў Гародні, што створаны пры аб'яднанні, дацэнт, удзельнік, інвалід вайны 1941-45 г.г.
Калі ветэранне склаў зброі
Успомнім пайменна
Не тое, каб на яго забыліся, але прозвішча Браніслава Ржэўскага ўспамінаецца даволі рэдка, што называецца, пад дату. Пра яго друкавалі свае нататкі Н. Громава ("На самавольныя дзеяннi ўказаць", 1989), А Пяткевiч ("Педагог, вучоны, вязень ГУЛАГу: да 90-годдзя Б.А.Ржэўскага", 1995), М. Ржэўскi, А.Дзярновiч "Браніслаў Ржэўскі"). Пэўны час Б. Ржэўскі жыў і працаваў у Гародні. Тут і пахаваны. Між тым, гэтая постаць можа быць прыкладам служэння Радзіме для кожнага беларуса.
Знаны краязнаўца Алесь Белакоз у свой час быў студэнтам Браніслава Ржэўскага ў Гарадзенскім педагагічным інстытуце. Аднойчы, здаючы экзамен па беларускай літаратуры, пачуў ад выкладчыка:
- На якой мове ў вашай школе вядуцца заняткі?
- На рускай, за выключэннем урокаў роднай.
- А чаму так? Хіба беларусы не маюць права вучыцца на мове прадзедаў? Калі я напішу адпаведную заяву, падпішаце?
- Падпішу.
Падпісалі і многія іншыя студэнтызавочнікі.
Цярпенне ўлад закончылася. Выкладчыка арыштавалі 16 лютага 1957 проста ў час правядзення лекцыі. У яго доме некалькі разоў рабілі ператрус. З уласнай бiблiятэкi канфiскавалі кнiгi. Былі забраны баявыя ўзнагароды. У рукапiсах вершаў спадар Браніслаў называў Сталiна забойцам, Нэронам i Чынгiсханам. Гучаў заклік да беларусаў падымацца на вызвольную барацьбу.
25 сакавіка 1957 года Гарадзенскi абласны суд прыгаварыў Б. Ржэўскага да 7 гадоў пазбаўлення волi.
Пакуль вялося следства, студэнты больш падрабязна даведаліся пра свайго выкладчыка. БранiслаўРжэўскі нарадзіўся 25 сакавіка 1905 года ў Менскай губерні. У 1927 скончыў педагагiчны тэхнiкум у Барысаве. Працаваў настаўнiкам у вёсках Гомельшчыны. Да 1940 года вучыўся ў Магiлёўскiм педiнстытуце, працаваў у розных адукацыйных установах Магiлёва. З сакавіка 1940 да чэрвеня 1941 года быў дырэктарам польскай сярэдняй школы iмя Адама Мiцкевiча ў Баранавiчах.
Актыўны ўдзельнік антыгiтлераўскага супрацiву. На тэрыторыi былой Баранавiцкай вобласці стварыў падпольную дыверсiйную групу ("Барыс"). Быў рэдактарам газеты "Перамога" - органу Новамыскага райкаму КП(б)Б.
За ўдзел у партызанскiм руху ўзнагароджаны медалямі. З кастрычніка 1944 да 1955 год загадваў кафедрай мовы i лiтаратуры ў Баранавiцкiм настаўнiцкiм iнстытуце. Быў у складзе дзяржаўнай камiсii па збору матэрыялаў аб злачынствах гітлераўцаў на тэрыторыi вобласці. У 1952 годзе абаранiў дысертацыю пра творчасць Максiма Танка. У 1955 годзе пераехаў у Гародню.
У сярэдзіне 1950-х пачаў галосна звяртацца да ўладаў: пісаў лісты ў беларускія газеты i ўстановы, вядомым дзеячам БССР. У рэзкай форме выказваўся пра скажэнне нацыянальнай палiтыкі ў Беларусi, абмежаванне беларускай мовы ў сферы адукацыi, культуры i грамадскага жыцця. Арганiзаваў напiсанне студэнтамi заяваў пра нездавальняльны стан нацыянальнай школы.
Знаходзячыся ў зняволеннi (Дуброўлаг, Мардовiя), 10 кастрычніка 1957 года накіраваў ліст пра стан беларускай мовы ў БССР члену Прэзідыюму ЦК КПСС К. Фурцавай.
У 1961 годзе Пленум Вярхоўнага суда БССР перагледзеў справу i дачасна (на 3 гады) вызвалiў Браніслава Ржэўскага з турмы. Пасля вяртання ў Гародню ён апынуўся ў атмасферы амаль поўнай iзаляцыi. Нават добра знаёмыя перасталі вітацца і пры сустрэчы пераходзілі на іншы бок вуліцы. Тады ж Алесь Белакоз сустрэў гэтага чалавека.
- Цяжка было пазнаць у змучаным, насцярожаным чалавеку майго былога выкладчыка. Спадар Браніслаў пісаў лiтаратуразнаўчыя артыкулы i рэцэнзii. Але змясціць у друку работы было немагчыма. Творы клаліся ў шуфляду. Шлях да ранейшай работы ў вышэйшай школе быў закрыты. Адзінае, што ўдалося, гэта ўладкавацца выкладчыкам роднай мовы i лiтаратуры ў сярэдняй школе. У канцы размовы, ведаеце, спадар Браніслаў шчыра прызнаўся:
- Каб тады вы і вашы таварышы па вучобе не падпісалі заяву, то мяне засудзілі б гадоў на 20. А так, атрымліваецца, што патрабаванне аб звароце беларускай мовы ў шырокі ўжытак сыходзіць ад грамадскасці.
Памёр Браніслаў Ржэўскі 10 лютага 1980 года. У сакавіку 1990 года быў рэабілітаваны.
Антон Лабовіч, Гародня
Дырэктару Ваўкавыскага мясакамбіната
Паважаны спадар дырэктар.
Мы, жыхары горада Мінска, часта наведваем фірмовую краму вашага камбіната на вуліцы Маякоўскага ў Мінску.
Дазвольце выказаць задаволенасць якасцю прадукцыі Ваўкавыскага мясакам-біната. Яна смачная, заўсёды свежая. У краме вялікі асартымент на любы густ і любыя грошы.
Аднак пад час наведвання крамы ў нас заўсёды ўзнікаюць канфлікты з крамніцамі наконт назвы каўбасаў. Справа ў тым, што ваш мясакамбінат выпускае два гатункі каўбасы з адной назвай: вараную "Святочную" і сыравэнджаную "Праздничную". І калі мы просім сыравэнджаную "Святочную", крамніцы пачынаюць рэзаць вараную "Святочную".
Яшчэ звяртаем Вашу ўвагу на тое, што назва каўбасы "Раніца" на абалонцы напісана па-расейску - "Раница" але ж слова "раніца" чыста беларускае, а адпаведнік яму ў расейскай мове - "утро".
Мажліва, Вас зацікавяць нашыя прапановы наконт надання назваў каўбасным і мясным вырабам. Замест назваў кшталту "Гармоничная" і "Престижная", якія сведчаць хутчэй за ўсё аб праблемах і цяжкасцях у наданні новых назваў прадукцыі, прапануем ужываць назвы, утвораныя ад назваў беларусіх рэк, азёр, гарадоў і вёска. Хоць сабе Ваўкавыскага раёну. Гэта надасць дадатковую адметнасць прадукцыі вашага мясакамбіната. Напрыклад, "Шылавіцкая", "Ваўпянская", "Верацейкаўская", "Вярэйкаўская", "Новахацькоўская", "Плішчанская", "Харужаўская", "Свянціцкая", "Шніпаўская", "Цярэшкаўская", "Зборская".
Просім Вас прыняць да ўвагі нашу просьбу надаваць каўбасным вырабам і мясным далікатэсам беларускія назвы і пісаць іх па-беларуску.
ТБШ: падзеі і справы
Самы насычаны на падзеі і справы для Рэспубліканскага грамадскага аб'яднання "Таварыства беларускай школы" быў апошні справаздачны, трохгадовы, перыяд. Два пісьмовыя папярэджанні ад Міністэрства юстыцыі; чатыры праведзеныя Асамблеі з шасці; адшуканне новага юрыдычнага адрасу; актыўная дзейнасць педагагічных праектаў, лабараторый і цэнтраў (інфармацыйнаметадычнага, "Еўрапейская школа ХХІ ст.", "Этнашкола", "Этнасад" і інш.); беларускамоўная дзіцячая змена ў Нацыянальным аздараўленчым лагеры "Зубраня" (кастрычнік-лістапад 2002); семінары для настаўнікаў па актыўных метадах навучання ў сталіцы і рэгіёнах Беларусі, паездкі беларускіх педагогаў у Польшчу па абмене досведам працы; метадычны семінар для настаўнікаў англійскай мовы з удзелам амерыканскіх педагогаў (Фундацыя ОрсаРамана) ў г. Наваградку (чэрвень-ліпень 2003 г.); семінар "Пераемнасць і дасягненні досведу" ў СШ № 89 Менска па плану курсаў кіраўнікоў дашкольных устаноў Менскай вобл. "Этнапедагогіка: праблемы і досвед арганізацыі выхаваўчаадукацыйнага працэсу" (26 верасня 2003 г., сумесна з Менскім абласным інстытутам павышэння кваліфікацыі); правядзенне шэрагу адукацыйных семінараў для педагогаў "Школа і грамадства: ад педагогікі ведаў да педагогікі сацыяльных кампетэнцый". 200304 гг.; падрыхтоўка і арганізацыя ўдзелу ў міжнародным фестывалі ў Францыі фальклорнага гурта Мётчанскай сярэдняй школы Барысаўскага раёна (19-26 ліпеня 2004 г., сумесна з Барысаўскім райвыканкамам); ІІ Конкурс вучнёўскіх і студэнцкіх газет (25 верасня 2004 г.); выпуск сямі нумароў бюлетэня ТБШ з дзевяці...
Пра гэта згадвалася ў справаздачным дакладзе старшыні РГА Алеся Лозкі і дэлегатаў VІ Асамблеі Таварыства, якое прайшло ў канцы красавіка. Не радуе агульны стан беларускамоўнага навучання. Асноўныя лічбы наступныя: у 199697 гг. пабеларуску навучалася 32,9 % школьнікаў, цяпер - 23,8, у Менску толькі - 4,2; прымалася ў першыя класы ў 199394 гг. - 76% ад усіх дзяцей, у Менскай вобласці нават 92,6, а сёлета толькі 22,7. Летась у Менску было 7 цалкам беларускамоўных школ. Цяпер афіцыйна засталося 3 установы.
Самай вялікай дэлегацыяй на Асамблеі былі педагогі і школьнікі Лунінецкага раёна Берасцейскай вобласці (40 чалавек), якія ўдзельнічалі на канцэрце народнага ансамбля песні, танца і музыкі "Рэй" факультэта народнай культуры БДПУ, дзе таксама пазнаёміліся з майстэрнямі і кабінетамі, у якіх вучацца будучыя настаўнікі малявання, народных промыслаў, фізічнай культуры, сусветнай і айчыннай культуры, кіраўнікі фальклорных калектываў. Дарэчы, кіраўніцтва ТБШ уручыла яшчэ маладому, але ўжо вядомаму і папулярнаму "Рэю" скіраванне на Міжнародны фестываль фальклору ў Францыі (лета 2006 г.).
Асамблея абрала кіраўнічыя органы Таварыства. У трэці раз старшынём ТБШ стаў Алесь Лозка, яго намеснікамі - Алесь Сядзяка і Васіль Ліцьвінка. Кіраўніком секцыі па падручніках прызначаны прафесар Аляксей Рагуля, педагагічнай лабараторыі "Рэй" - гісторык Максім Чарняўскі, праекту "Этнашкола" - прафесар Ілля Сучкоў.
Наш кар
"Мой брат быў прынцыповым чалавекам"
Імя пісьменніка Аляксея Карпюка (14.04.1920 - 14.07.1992) па - ранейшаму застаецца ў памяці прыхільнікаў яго творчасці . Гэта яшчэ раз падкрэслілі ўдзельнікі пасяджэння за "круглым сталом", прымеркаванага да 85-х угодкаў з дня народзінаў празаіка. Пра свае сустрэчы з Аляксеем Нічыпаравічам узгадалі многія прысутныя - сябры ТБМ імя Ф.Скарыны, ТБШ, гістарычна-культурнага аб'яднання "Паходня", фонду імя Льва Сапегі і іншых.
Адзначалася, што ся-род твораў пісьменніка звяр-таюць на сябе ўвагу зборнікі аповесцей і апавяданняў "Дзве сасны" (1958), "Дану-та" (1960), "Свежая рыба" (1978) і "Партрэт" (1983), "Сучасны канфлікт" (1983), "Рэквіем", "Белая Дама" (1991), раманы "Вершалін-скі рай" (1974), "Карані" (1988 ), кнігі нарысаў "Мая Гарадзеншчына" (1960), "Чаго мы варты" (1970), "След на зямлі" (1972), "Вольга Корбут" (1977). Надзвычай праўдзівы партызан-скі раман "Пушчанская адысея" А.Карпюка займае належнае месца ў шэрагу кніг ваеннай беларускай літаратуры 50-60-х гадоў ХХ-га стагоддзя. Нездарма творчасць пісьменніка была адзначана літаратурнай прэміяй імя Івана Мележа (1985).
Жонка А.Н.Карпюка - Інга Анатольеўна заўва-жыла што Аляксей Нічыпа-равіч застаецца не толькі ў памяці родных. Дагэтуль не ўсім на нутру творчасць і былая "перабудовачная" грамадская дзейнасць Аляк-сея Нічыпаравіча. Прыкра і тое, што з выдавецтва быў вернуты сігнальны экземп-ляр карэктуры чарговай кнігі Аляксея Карпюка "Ча-цвёртае вымярэнне" (апо-весць, апавяданні, эсэ), да-рэчы, цалкам вычытанай яшчэ самім аўтарам. Інга Анатольеўна спадзяецца, што зборнік усё ж такі паба-чыць свет пры дапамозе добрых людзей.
Уладзімір Карпюк, малодшы брат А. Карпюка, успомніў характэрныя рысы Аляксея ў маленстве, яго ўпартасць і жаданне вучыцца:
- Нават па дарозе ў школу, а гэта шэсць кіла-метраў, чытаў часопіс. Мой брат быў прынцыповым чалавекам, ніколі не хлусіў. Маючы 10 гадоў, чытаў на трох мовах, быў запісаны ў бібліятэку. Вяскоўцы часця-ком пыталіся ў Аляксея пра падзеі ў свеце. Ужо тады было відаць, што Алёша ў жыцці чагосьці даможацца. Праявіў сябе ў літаратур-най дзейнасці. Не цярпеў, калі кагосьці крыўдзяць, адгукаўся на новае і дапа-магаў гэтае новае ажыц-цявіць.
У час вайны хлопцы мелі прыхаваны радыёпры-ёмнік. Пісалі ад рукі паве-дамленні і цішком раскідвалі па ваколіцы.
Асаблівая гаворка была пра ўцёкі Аляксея з фашысцкага канцлагера Штутгаф, у які патрапілі браты за партызанскую дзейнасць, і пра тое, якія здзекі з боку гітлераўцаў вытрымаў пасля гэтага Уладзімір.
Літаратуразнавец Аляксей Пяткевіч заўва-жыў:
- Творчасць А. Кар-пюка прасякнутае жыццё-вай філасофіяй. Гэта быў прамы чалавек, які хацеў самазацвердзіцца. Пісьмен-нікам яго рабіла мэтана-кіраванасць, гордасць, па-чуццё ўласнага "я". Меў велізарную працаздоль-насць, шмат правіў уласныя творы. Зыходзіў ад рэаль-нага факта. Імкненне да справядлівасці прыносіла Аляксею Нічыпаравічу шмат непакою. Яго рэзкія і крытычныя выступленні да пісьменніцкіх нарадах, схо-дах, з'ездах не давалі спа-кою многім гора-кіраўнікам і гора-літаратарам. Аляксея Карпюка нельга было паба-чыць засмучаным, закамп-лексаваным. Нават на па-розе смерці жартаваў, жыва цікавіўся падзеямі ў горадзе.
Былы старшыня Са-юза палякаў Беларусі Та-дэвуш Гавін паведаміў пра сваё знаёмства з Аляксеем Карпюком. Гэта здарылася ў 1987 годзе.
- Аляксей Нічыпа-равіч адгукнуўся на мой артыкул пра польскую нацыянальную меншасць. Ёсць копіі яго пісьмаў Міхаілу Гарбачову, у якіх пісьменнік тлумачыў неабходнасць разняволіць нацыя-нальныя меншасці, у тым ліку і палякаў, дазволіць ім мець свае школы, культурныя ўстановы. Нам дапамог стварыць Статут тавары-ства. Гэта быў сапраўдны і шчыры сябра палякаў Гарадзеншчыны.
Імя Аляксея Карпюка таксама звязана са стварэннем у Гародні дзяржаў-нага музея гісторыі рэлігіі. Аб гэтым распавяла Ніна Ляшчонак:
- Аснову музея склалі зборы Полацкага музея, якія былі перавезены ў Гародню. Сюды пераехала і я. Аснову музея заклаў менавіта Аляксей Нічыпа-равіч. Мы яго з цеплынёй успамінаем да гэтага часу. Неардынарны быў чалавек. Калі трэба - строгім прын-цыповым дырэктарам, але часцей - проста старшым таварышам, аднак без пані-брацтва. Калі пакінуў ды-рэктарства, то ўсё роўна цікавіўся нашымі справамі, падказваў, дзе можна зда-быць экспанаты.
Кіраўнік ГА "Баць-каўшчына" Мікола Марке-віч яшчэ раз пацвердзіў мэтанакіраванасць Аляксея Карпюка і яго гатоўнасць падтрымаць новае.
-- Калі ўзнікла ідэя стварыць газету "Пагоня", то Аляксей Нічыпаравіч дапамог гэтую думку да-весці да лагічнага канца. Гэта бы, між іншым, моцны публіцыст. Свае прынцыпы адстойваў у артыкулах, інтэрвію, гутарках. Многія выказванні пісьменніка былі прароцтвамі. Гэта асабліва бачна цяпер. Яго імя будзе нададзена вуліцы ў Гродне, школе ці гімназіі. І помнік Аляксею Карпюку знойдзе сваё пачэснае месца ў аб-ласным цэнтры.
Былы сакратар рай-каму партыі сп. Сухоцкі паведаміў пра такі факт:
- Неяк Аляксей Ні-чыпаравіч прыехаў у Жу-праны. Там пабачыў помнік Францішку Багушэвічу. А подпіс зроблены на рускай мове. Зайшоў да нас, пры-сароміў: "Якія ж вы бела-русы?". Зрабілі так, як ён раіў. Адкрыты і шчыры быў чалавек, годны грамадзянін.
Быў знаёмы з Аляк-сеем Карпюком і вядомы музычны педагог і кампа-зітар, стваральнік славутага дзіцячага ансамблю "Дуда-рыкі" Яўген Петрашэвіч. На вечарыну ён завітаў з гар-монікам і выканаў песню на ўласныя словы і музыку, прысвечаную Аляксею Кар-пюку.
Трэба дадаць, што быў падрыхтаваны стэнд з фотаздымкамі пісьменніка. Вось Аляксей Карпюк адра-зу пасля вайны, вось - разам з Петрусём Броўкам (1958), а тут - з маладымі пачынаючымі аўтарамі (1962), а гэта ён з сябрамі па твор-чаму цэху, з унучкай...
Цёплай атрымалася гэтая сустрэча. Выказаліся многія прысутныя. Бясспрэчна, імя пісьменніка Аляксея Карпюка адкры-юць для сябе новыя чытачы. Што да яго шматграннай творчасці, то трэба чакаць новых сур'ёзных даследа-ванняў, у прыватнасці, пу-бліцыстыкі празаіка, яго работа ў форме малога жанру - апавядання і нарыса. Чакае дабротная публіка-цыя і пра А. Карпюка - актыўнага грамадскага дзеяча. Дэмакратычныя працэ-сы на Гродзеншчыне канца 80-х - пачатку 90-х нельга ўявіць без удзелу гэтай асобы.
Антон Лабовіч, Горадня.
На здымку: (злева направа) дачка А. Карпюка Валянціна, жонка - Інга Анатольеўна, брат пісьменніка - Уладзімір.
Прэзентацыя "Arche" ў Лідзе
" Дзень, як заўсёды на Захад сышоў,
Ноч, як заўжды наступіла з Усходу", -
спявае Зміцер Бартосік у адной са сваіх песень. На гэты раз з Усходу, г. зн. з Менску сам Зміцер, а таксама рэдактар часопіса Валер Булгакаў прывезлі ў Ліду не ноч, а святло найноўшай беларускай літаратуры, занатаванай у папулярным часопісе "Arche".
У сераду, 27 красавіка, прэзентацыя часопіса "Arche" адбылася ў Лідскай музычнай навучальні. Арганізоўвалі мерапрыемства Лідская арганізацыя ТБМ імя Ф. Скарыны і сябар рады гэтай арганізацыі паэт Пятро Макарэвіч персанальна.
Наогул то, часопіс можна называць уласна бела-рускім толькі па мове, на якой ён друкуецца, а па зместу часопіс прэтэндуе на больш шырокія азначэнні. Робячы заяўку на статус самага элітнага часопіса Беларусі, "Arche" друкуе найбольш выбітныя творы з усёй планеты, ну і, безумоўна, творы беларускіх аўтараў, у тым ліку і тых, якія жывуць за мяжой. Пры гэтым, калі іншыя выданні аддаюць перавагу імёнам ветэранаў беларускай эміграцыі, зубрам замежнай беларускасці, то "Arche" ахвотна дае свае балонкі і асобам новай беларускай эміграцыі, маладым людзям, якія апынуліся за мяжой нядаўна.
Часопіс не з'яўляецца строга літаратурным. Акрамя пісьменнікаў і паэтаў, творы якіх агучвалі на сустрэчы Валер Булгакаў і Зміцер Бартосік, часопіс змяшчае літаратурную крытыку, публіцыстыку, матэрыялы па філасофіі, паліталогіі, сацыялогіі і інш.
Прысутным на прэзентацыі цікава было пачуць імёны аўтараў, якія не хутка, а можа і ніколі не з'явяцца ў школьных падручніках.
Часопіс выходзіць адзін раз у два месяцы. Свет пабачыла ўжо 36 нумароў, і ёсць цвёрдае перакананне, што паступальны рух яго ні спынены, ні прытарможаны не будзе.
Яраслаў Грынкевіч.
На здымках: 1. Слова мае рэдактар "Arche" Валер Булгакаў. 2. Студэнты Лідскай музычнай навучальні з захапленнем слухюць песні барда Зміцера Бартосіка.
Шаноўныя чытачы "Нашага слова"!
У сувязі з тым, што ў панядзелак 9 траўня, калі газету трэба здаваць у друк, свята Дня Перамогі, а ў аўторак, калі газету трэба забіраць і рассылаць, Радуніца, наступны нумар "Нашага слова" выйдзе 18 траўня.