Шымялевіч Міхал. Збор твораў / укл. Л. Лаўрэш. – Гродна: ТАА «ЮрСаПрынт», 2019. – 326 с.
Кніга з'яўляецца зборам твораў лепшага знаўцы гісторыі Лідчыны, сябра Таварыства беларускай школы ў 1920-х гг. Міхала Шымялевіча (1879-1969). Яго працы маюць надзвычайную каштоўнасць і з'яўляюцца падмуркам сучаснага лідскага краязнаўства. Тэксты з 1906 па 1939 г. друкаваліся ў розных перыядычных выданнях, для публікацыі ў гэтай кнізе яны пракаментаваны і перакладзены на беларускую мову.
Кніга будзе цікавай аматарам гісторыі і прафесійным гісторыкам, усім чытачам, хто неабыякавы да беларускай мінуўшчыны.
Змест
Прадмова да серыі (С.Суднік) ... 5
МIХАЛ ШЫМЯЛЕВIЧ. Крэскi да бiяграфii найлепшага гiсторыка горада Лiды (Л. Лаўрэш) ... 6
Частка 1. Ліда і мястэчкі Лідчыны
Горад Ліда і Лідскі замак ... 20
Горад Ліда ў 1938 г. ... 32
Белагруд ... 38
Борці і Барцянская воласць ... 46
Нататкі да манаграфіі Жалудка ... 57
Тры вёскі ў паўстанні 1863 г.: Дубічы, Шаўры, Нача ... 73
1863 год ... 75
Яўрэі Шчучына ... 77
Спроба класіфікацыі зямель ... 80
Частка 2. Даўнейшае Наваградскае ваяводства ... 83
Частка 3. Адукацыя на Лідчыне
Пра гімназію, якая раней існавала ў Лідзе ... 98
Гісторыя лідскіх піяраў ... 100
Частка 4. Людзі Лідчыны
Адкуль паходзіць род Адама Міцкевіча ... 120
Алхімік з Шайбакполя ... 126
Стары дакумент ... 128
Са старой кніжкі ... 131
Частка 5. Дарогі і пошта Лідчыны
Каралеўскі тракт ... 136
Польскі тракт ... 139
Даўняя пошта і тэлеграф на Лідчыне ... 142
Ангарыя на Лідчыне ... 153
Частка 6. Нашы рэкі
Нёман ... 160
Рака Лебяда і яе прытокі ... 167
Рэкі Гаўя і Жыжма ... 171
Рака Дзітва ... 173
Частка 7. Нашы дрэвы
Сасна ... 176
Дуб ... 179
Бярозавы сок ... 181
Частка 8. Этнаграфія
Літоўскія татары ... 184
Народная варажба ...193
Юр'я ... 196
Вяселле ... 202
Вясельныя звычаі 207
Частка 9. Гістарычныя камяні Лідчыны ... 209
Частка 10. Лідскія могілкі
У цiшы могiлак ... 216
З таго свету ... 222
Частка 11. Мовазнаўства
Трохі пра пакрыўджаны J ... 228
Частка 12. Успаміны, лісты, успаміны пра Шымялевіча
Лiда ў гады Вялiкай вайны ... 232
Лiст Мiхала Шымялевiча Драмовiчу, дасланы ў рэдакцыю «Лiдскай зямлi» Вiтольдам Драмовiчам ... 241
Лiст, напiсаны ў 1963 г. Мiхалам Шымялевiчам сябру Яну Сегеню ў Варшаву ... 243
Успамiны Яна Сегеня пра блiзкага сябра свайго бацькi Мiхала Шымялевiча ... 244
Частка 13. Рукапісы
Высяленне ў Казахстан у 1940 г. значнай часткі жыхароў Лідскага павета ... 246
Ішымскі стэп і яго мінулае ... 288
Пасляслоўе: гісторык у высылцы ... 318
Спіс прац, якія ўваходзяць у кнігу ... 322
Кніга ў PDF