Герб горада Ліды, наданы 17 верасня 1590 г.
Унікальны чалавек жыве ў Лідзе. 21 верасня ён адзначае сваё 65-годдзе.
Гэта пісьменнік і журналіст, культуролаг і грамадскі дзеяч Станіслаў Суднік. Той самы, які некалі ў Казахстане выдаваў беларускамоўную газету «Рокаш». Той самы, які выдаў «Кароткі расійска-беларускі вайсковы слоўнік», «Шыхтавы статут Беларускага войска», а разам з Сяргеем Чыславым - «Расійска-беларускі вайсковы слоўнік» на 8 тысяч словаў. Той, які напісаў і надрукаваў шэраг паэтычных зборнікаў, сярод якіх - «Пагоня за мову», «Мой Грунвальд», «Лідскія скрыжалі», «Літва». Той, які сёння рэдагуе газету ТБМ «Наша слова» і рэгіянальны часопіс «Лідскі летапісец». Той самы… Спіс гэты можна доўжыць.
Станіслаў Суднік - падпалкоўнік, узнагароджаны медалём «За баявыя заслугі» і ордэнам «За службу Радзіме». А я, калі б гэта было ў маіх сілах, даў бы яшчэ званне заслужанага работніка культуры Беларусі і ўзнагародзіў бы яго ордэнам Францыска Скарыны, а таксама Дзяржаўнай прэміяй Рэспублікі Беларусь за яго грамадскую і літаратурную дзейнасць. Ён даўно гэтага заслугоўвае. Але такіх людзей улада сёння ў Беларусі ўшаноўваць не любіць.
Шчыра кажучы, калі б кожны раён у Беларусі меў хаця б па адным Станіславу Судніку - Беларусь была б іншай. Штогод на Дзень мовы ён праводзіць у Лідзе беларускамоўныя дыктоўкі, у якіх прымаюць удзел некалькі тысяч чалавек. У якім яшчэ раёне Беларусі такое адбываецца? Чаму ў Лідзе ёсць такі арганізатар, і там праводзяцца дзясяткі розных сустрэч і прэзентацый, адкрыццяў і ўшанаванняў, а ў многіх райцэнтрах - мёртвая цішыня? Усе спяць летаргічным сном, а хочуць, каб нехта на сподачку прынёс тое, чаго яны жадаюць…
Станіслаў Суднік родам з вёскі Сейлавічы Нясвіжскага раёна. І родную Нясвіжчыну ён таксама не забывае. Мясцовыя вертыкальшчыкі яго там дужа баяцца, бо ім прасцей сядзець у Нясвіжы і нічога не рабіць, не думаць, не вырашаць. Прасцей нешта добрае забараніць, і каб было ціха-ліха. Але ціха сядзець ім Станіслаў Суднік не дае, пастаянна трывожыць іх сваімі ідэямі і задумамі, мерапрыемствамі і прапановамі. Ён і там пачаў выдаваць літаратурна-мастацкі зборнік «Нясвіжскі ўток».
Так і жыве на нашай зямлі гэты няўрымслівы, апантаны жыццём і справамі былы падпалкоўнік Станіслаў Суднік. Ды ён даўно ўжо не падпалкоўнік, бо мы, беларусы, яму прысвоілі ганаровае званне генерала ад беларусізацыі. Прысвоілі гэтае званне напярэдадні яго 65-годдзя, якое наш шчыры беларус адзначыць 21 верасня. Да маіх словаў далучыліся і землякі Станіслава Судніка.
«Станіслава Судніка я ведаю з часоў, калі ён пасля дэмабілізацыі з войска пасяліўся ў Лідзе, - кажа гісторык і пісьменнік Леанід Лаўрэш з Ліды. - А чытаць пра яго ў беларускай прэсе мне прыходзілася з пачатку 1990-х гадоў: пра беларускую школу ў далёкім казахскім гарнізоне, пра беларускую газету і гэтак далей. Здаецца, першы раз я пра яго прачытаў у газеце «Наша слова», якую ён зараз рэдагуе. Я лічу Станіслава сваім сябрам і вельмі цаню добрыя адносіны з гэтым чалавекам.
Думаю, галоўнай рысай яго характару з'яўляецца неверагодная працаздольнасць. Ён рэдактар трох афіцыйна зарэгістраваных выданняў, але толькі тое, што ён аднаасобна кожны тыдзень выдае «Наша слова», многага вартае. Бо з першага нумару ў Лідзе, з 1 лістапада 1997 года, Станіслаў не мае адпачынку, не мае водпуску - і кожную нядзелю і панядзелак робіць макет газеты, кожны аўторак уладжвае справы з друкарняй, а потым займаецца рассылкай газеты падпісчыкам. І так - ужо 22 гады!
А колькі яшчэ часу патрабуюць унікальны і, магчыма, адзіны такі ў Беларусі краязнаўчы часопіс «Лідскі летапісец» ды літаратурны альманах «Ад лідскіх муроў» - выданні, без якіх немагчыма ўявіць інтэлектуальнае жыццё нашага рэгіёна! А ў апошні час ён дадаткова ініцыяваў выданне некалькіх рэгіянальных выданняў у іншых гарадах Беларусі. Станіслаў - сапраўдны «будзіцель», ёсць такі тэрмін у славянскіх народаў, так называлі нацыянальных інтэлігентаў, якія змагаліся за дзяржаўнасць і культуру сваіх народаў.
Суднік мае вельмі рэдкае сярод маіх знаёмых уменне знайсці агульную мову з рознымі людзьмі. Станіслаў заўжды шукае і знаходзіць згоду, бо ведае, што дамова - лепей за канфлікт. Пры шматлікіх кантактах гэта рыса характару гарантуе яму павагу і ўзаемаразуменне. Яго беларускасць выклікае цікаўнасць у абыякавых, павагу ў ворагаў і жаданне дапамагчы - у сяброў. Пра гэта Станіслаў пісаў у сваіх мемуарах: «Беларуская мова мне дапамагала, яна мяне ахоўвала, вяла па жыцці, забяспечвала, калі хочаце, месца ў самых розных калектывах і нават кар'ерны рост».
Станіслаў Суднік - аўтар вялікай колькасці краязнаўчых артыкулаў пра Лідчыну, якая стала яго сапраўднай другой радзімай. Ён любіць горад, у якім жыве, і сваёй творчай працай, мерапрыемствамі, якія ён арганізуе, робіць унікальны ўнёсак у культурнае жыццё горада і рэгіёна. У той жа час ён гадзінамі можа расказваць пра свае родныя Сейлавічы і нядаўна напісаў таленавітую і неверагодна цікавую паэму «Пілігрымка дадому» пра сваю малую радзіму, што пад Нясвіжам. Гэты вершаваны аповед ён стварыў на падставе легендаў сваёй вёскі і вусных успамінаў жыхароў Сейлавічаў. Збірае Станіслаў і навуковы матэрыял для кнігі пра сваю малую радзіму.
Я жадаю Станіславу доўгіх гадоў жыцця, напоўненага стваральнай працай на ніве беларускай культуры, жадаю дачакацца праўнукаў і не хварэць».
Старшыня Гродзенскага аддзялення Саюза беларускіх пісьменнікаў Валянцін Дубатоўка адзначае: «Ёсць на зямлі такія людзі, ад учынкаў якіх залежыць, па якім шляху пойдзе развіццё краіны, горада, мястэчка, альбо нават маленькай установы. Менавіта да гэтай кагорты Богам пазначаных людзей належыць Станіслаў Суднік. Немагчыма зараз уявіць, як развівалася б Ліда, каб там не жыў спадар Станіслаў Суднік. Гэта быў бы горад, дзе не віравала б грамадскае жыццё, дзе пасярод горада не было б дамка вядомага літаратара, грамадскага дзеяча Валянціна Таўлая, дзе не знайшлі б на паліцах шапікаў любімага ўсімі лідчанамі часопіса «Лідскі летапісец». Але і па-за межамі Ліды адчуваецца магутная постаць нашага сябра. Толькі за апошні год, пры непасрэдным удзеле Станіслава Судніка, у Навагрудку выйшаў літаратурна-краязнаўчы штогоднік «Стольны град», у Слоніме - літаратурны альманах «Паланэз», у Нясвіжы - «Нясвіжскі ўток».
«Пра Станіслава Судніка я ўпершыню пачуў ад слонімца Міхася Варанца ў сярэдзіне 1990-х, - згадвае грамадскі актывіст з Дзятлава Валерый Петрыкевіч. - Гэта адзін з тых, хто не забыўся, адкуль ён родам, не выракся роднай культуры і мовы, любіць і шануе яе, робіць усё магчымае і немагчымае, каб беларуская мова пашыралася ва ўсіх сферах жыцця, каб стала адзінай дзяржаўнай мовай у нашай краіне. У апошнія некалькі гадоў Станіслаў Суднік шмат дапамагае і Дзятлаўскай суполцы ТБМ. Ад імя ўсіх землякоў шчыра віншую Станіслава з юбілеем і жадаю яму здароўя і плённай працы на карысць роднай Беларусі!»