Ад лідскіх муроў
Літаратурна-мастацкі зборнік
2022 - 2025 гг.
№ 11
Кніга 2
г. Ліда
"Пружмень"
2025
Ад лідскіх муроў. Літаратурна - мастацкі зборнік № 11. Кніга 2. 2022-2025 гг. На беларускай мове. Ліда. 2025. 460 с.
Выдаецца ў адпаведнасці з п. 7.4 артыкула 13 ЗАКОНА РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ "Аб сродках масавай інфармацыі" ад 17 ліпеня 2008 г. № 427-З.
Выдавец: Прыватнае ўнітарнае прадпрыемства "Пружмень".
Укладальнікі: Станіслаў Суднік, Леанід Лаўрэш, Алесь Хітрун.
Галоўны рэдактар: Станіслаў Суднік.
Рэдактар раздзела прозы: Алесь Хітрун.
Карэктар: Алесь Хітрун.
У зборнік уключаны выняткі з творчага даробку лідскіх літаратараў за 2022-2025 гг. У зборнік трапілі матэрыялы, якія былі апублікаваны ў гэтыя гады або падрыхтаваны да друку. У зборнік увайшлі і іншыя матэрыялы, датычныя літаратурнага жыцця Лідчыны.
На першай старонцы вокладкі - партрэты лідскіх пісьменнікаў Веры Навіцкай, Ніны Тарас, Уладзіміра Васько, Леаніда Лаўрэша.
С ПУП "Пружмень", 2025
Лідская проза, якой як бы няма
Неяк так сталася, што праз доўгія гады лічылася быццам у Лідзе няма ні сур'ёзнай прозы, ні сур'ёзных празаікаў. Уся лідская проза замыкалася ў малых формах: апавяданне, гумарэска і да т.п. Але структура лідскай літаратуры такая, што вялікая колькасць лідскіх літаратараў жыве па-за раённым цэнтрам: у Менску, Гародні, у Парыжы, Мексіцы, у Расіі, можа, яшчэ дзе.
Многія лідскія празаікі засталіся ўжо ў далёкім і блізкім мінулым. Літаратары адышлі, але ж творы засталіся, перавыдаюцца, чытаюцца. Пры гэтым многія з іх, раней недаступныя, сёння перакладзены і гатовыя да выдання, іншыя перакладаюцца.
У зборніку "Ад лідскіх муроў" ужо апублікавана першая аповесць Веры Навіцкай з тэтралогіі пра Марусю Старабельскую. У "Лідскім летапісцы" надрукаваны два тамы з тэтралогіі "Паўвеку" Ежы Путраманта і ўспаміны Апалоніі Серакоўскай з Далеўскіх, у першай кнізе "Ад лідскіх муроў" № 11 надрукавана аповесць Камілы Нарбут пра падарожжа з Лідчыны ў Беларусь і г.д.
У гэтым зборніку мы падаём другую кнігу Веры Навіцкай з тэтралогіі пра Марусю Старабельскую "Вясёлыя будні. З дзённіка гімназісткі". І яшчэ адна аповесць - гэта не друкаваная нідзе раней аповесць Ніны Тарас "Бура". У зборніку даецца ўрывак з рамана Віктара Праўдзіна "Непераможны злом". Віктар Праўдзін - сталы аўтар зборніка "Ад лідскіх муроў". З нумара ў нумар тут друкуюцца яго вялікія апавяданні або невялікія аповесці.
Ну і сем лідскіх аўтараў са сваімі апавяданнямі і цыкламі апавяданняў займаюць годнае і пачэснае месца.
У раздзеле "Літаратуразнаўства" асноўнае месца займае праца Леаніда Лаўрэша "Лідскія Нарбуты". Тут у нашую літаратуру вяртаюцца акадэмік Прускай акадэміі навук у вобласці літаратуры, пісьменніца, перакладчыца, драматург і актрыса Аляксандра Нарбут з Сукурчаў, што былі некалі каля Крупава, Ганна Нарбут з Гразмані - перакладчыца з французскай на польскую мову, Юстын Нарбут - пісьменнік і гісторык, яго дачка пісьменніца Каміла Нарбут, дачка Ганны Гразмані Юлія Шышкова з Нарбутаў, мецэнатка, якая падтрымлівала нашых пісьменнікаў і паэтаў у Пецярбургу, у тым ліку і Адама Міцкевіча, падчас ганенняў на філаматаў і філарэтаў.
У раздзелах "Літаратурнае жыццё", "Мемарыял" і "Кнігапіс" фіксуецца каля 30 кніг, выдадзеных лідзянамі і ў Лідзе.
І што далей? А далей - лёгкага і прыемнага чытання дзеля душэўнай радасці і асалоды.
Станіслаў Суднік.